Borsa İstanbul’da takip edilecek yeşil hisseler

Borsa İstanbul’da tamamen ve kısmen yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren veya atık yönetimi, hücre ve batarya üretimi gibi sürdürülebilir alanlarda yatırımı bulunan 23 şirket işlem görüyor. Biz bunları yeşil hisse olarak adlandırıyoruz.

Küresel enerji dönüşümü, küresel ısınma, iklim krizi  ve karbon salımı gibi konular yeşil hisseleri uzun vadede cazip hale getiriyor. Son dönemde öne çıkan yeşil hisse kavramı, genellikle çevre dostu ve sürdürülebilir enerji, temiz teknoloji ve çevre alanında faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetlerini ifade ediyor. Bu şirketler, yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, atık yönetimi, su temizliği, geri dönüşüm gibi alanlarda faaliyet göstererek çevresel sürdürülebilirliği destekleyen iş modelleriyle öne çıkıyor.

Özellikle küresel enerji dönüşümünün en önemli ayağını fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçiş oluşturuyor. Zira araştırmalara göre, karbon ayak izinin yani emisyonların yaklaşık yüzde 75’i fosil yakıtlara dayalı enerji üretiminden kaynaklanıyor. Bu sebeple 2053 yılı için öngörülen karbon nötr hedefi ve 1,5 derecelik küresel ısınma hedefine bağlı kalınması yüzde 100 yenilenebilir enerjiye geçişle mümkün.

Temiz enerji şirketleri ard arda halka açılıyor

Yenilenebilir enerji kaynakları içinde güneş enerjisi tüm dünyayla birlikte ülkemizde de hızlı bir büyüme gösteriyor. Lisanssız güneş enerjisi kurulumları, çatı GES’ler, YEKA ihaleleri ve YEKDEM teşvikleri güneş enerjisi sektörüne büyük ivme katıyor. Türkiye bugün itibarıyla güneş enerjisinde 10 bin MW rüzgar enerjisinde ise 12 bin MW’yi geçmiş durumda.

Güneş enerjisine ilgi sektörde panel ve invertör üreticilerini, anahtar teslim kurulum yapan mühendislik şirketleri olan EPC firmalarının sayısını da artırıyor. Türkiye’de 37 civarında solar paneli üreticisi yerli firma faaliyet gösteriyor.

Son dönemde halka açılan birçok güneş ve rüzgar enerjisi şirketi oldu. Antalya merkezli solar paneli üreticisi CW Enerji, Smart Enerji, atık yönetim şirketi Biotrend ve Doğan Holding şirketi Galata Wind’i bunlar arasında sayabiliriz.

Uzun vadede özellikle yenilenebilir enerji hisselerinde pozisyon almanın doğru bir strateji olduğunu savunan uzmanlara göre, iklim değişiklikleri, karbon salımı, yenilenebilir enerjiyi gittikçe daha önemli hale getirecek. Ayrıca enerji dönüşümü için devrim niteliğinde olan enerji depolama faaliyeti için birçok şirketin EPDK’dan ön lisans alması yeşil hisseleri uzun vadede önemli hale getiriyor.

Borsa İstanbul’daki yeşil enerji şirketleri

Yeşil Haber ekibi sizler için Borsa İstanbul’da yenilenebilir enerji ve sürdürülebilirlik alanlarında faaliyet gösteren veya yatırımı bulunan şirketleri analiz etti ve alfabetik olarak aşağıda yer alan listeyi oluşturdu. Ayrıca Borsa İstanbul’da yer alan güneş paneli üreticilerini de ayrı bir makalede inceledik. Borsa İstanbul’da yer alan güneş paneli üreticisi firmaları incelediğimiz makale için tıklayınız. Yeşil ekonominin Türkiye’deki lokomotifleri burada.

Akenerji (IST: AKENR)

Akkök Holding ve Çek enerji şirketi ČEZ ortaklığı olan Akenerji Elektrik Üretim A. Ş., 1989 yılında kurulmuş ve İstanbul merkezlidir. Elektrik enerjisi üretimi, enerji dağıtımı ve ticareti, yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapma gibi faaliyetlerde bulunan şirket, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim yatırımlarına 2005 yılından itibaren ağırlık vermiştir. Kademeli olarak devreye aldığı rüzgar ve hidroelektrik santralleri ile toplamda 320 MW yenilenebilir enerji kurulu gücüne sahiptir. Yatırım aşamasında olan ve tamamlandığında yılda ortalama 560 GWh elektrik üretmesi beklenen Kemah HES ile Akenerji, yenilenebilir portföyünü güçlendirecek. 2023 yılı boyunca Kemah HES projesi üzerinde çalışmalarını sürdürmüş, bu projenin mevcut kurulu kapasitesi 160MW’dan 198 MW’a revize edilmiştir. Akenerji ve ČEZ Grubu arasındaki stratejik ortaklık çerçevesinde, Hatay, Erzin’de kurulması planlanan yaklaşık 904 MW kapasiteli EGEMER doğalgaz enerji santrali de önemli projeler arasında yer almaktadır. Bu santralin amacı, bölgeye çevre dostu, yüksek verimli ve modern bir güç santrali sunmaktır. Şirketin CEO’su Serhan Gencer’dir.

Akfen Yenilenebilir (IST: AKFYE)

Akfen Yenilenebilir Enerji AŞ, Hamdi Akin tarafından 2009 yılında kurulan ve Ankara merkezli bir şirkettir. Şirket, yenilenebilir kaynaklardan elektrik enerjisi üretimi, enerji santrallerinin işletilmesi ve toptan elektrik ticareti gibi faaliyetlerde bulunmaktadır. Akfen Yenilenebilir Enerji, Akfen Holding tarafından 2007 yılında kurulmuş olup, yüzde 100 yenilenebilir enerji üretimine odaklanmıştır. Türkiye’nin 18 ilinde, hidroelektrik, rüzgar enerjisi ve güneş enerjisi kaynaklarından oluşan yaklaşık 700 MW gücündeki dengeli bir üretim portföyüne sahiptir.

Aksa Enerji (IST: AKSEN)

Aksa Enerji, Kazancı Holding bünyesinde yer alan ve Türkiye’nin en büyük halka açık serbest elektrik üreticisi konumunda. Aksa Enerji’nin yüzde 100 bağlı ortaklığı olan Aksa Yenilenebilir Üretim A.Ş. ise EPDK’dan toplam 341 MW kurulu gücünde depolamalı yenilenebilir enerjiye dayalı ön lisans aldı. Aksa Enerji “Sürdürülebilir Yüksek Büyüme” stratejisi doğrultusunda 2030 hedefleri kapsamında hem Türkiye hem de yurt dışında yenilenebilir enerji teknolojileri ve enerji dönüşümü odaklı projeleri yakından takip ettiğini açıkladı.

Aksu Enerji (AKSUE)

Aksu Enerji 21 Kasım 1985 yılında 30 kurucu ortak tarafından kuruldu. Borsaya açılan ilk Yap-İşlet-Devret modelli hidroelektrik santralidir. Şirketin tamamı halka açık olup sermaye payı yüzde 10’u geçen ortağı bulunmuyor.

Göltaş Enerji Elektrik Üretim A.Ş’ye yüzde 16,74 oranında iştirak sahibi olan Aksu Elektrik, bünyesinde 6 MW Gönen GES ve 104,3 MW kapasiteli Eşen I ve II hidroelektrik santralleri elektrik üretimi yapıyor.

Alfa Solar (ALFAS)

Alfa Solar, Kırıkkale Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) fotovoltaik (PV) panel üretimi yapıyor. Üretimin tamamına yakını yurt içi satışlardan oluşup Afrika ülkelerine küçük bir ihracat sözkonusu.

Aydem Yenilenebilir (AYDEM)

Aydem Enerji’nin, yenilenebilir enerji üretimi alanında faaliyet gösteren şirketi Aydem Yenilenebilir Enerji Türkiye geneline yayılmış, 25 yenilenebilir enerji santraliyle 1.102 MW kurulu güce ulaşarak yıllık 4.089 GWh enerji üretiyor. Portföyünün tamamı hidroelektrik, rüzgar, hibrit ve jeotermal santrallerden oluşuyor.

Ayen Enerji (AYEN)

Aydıner İnşaat bünyesindeki Ayen Enerji’nin portföyünün tamamı rüzgar ve hidroelektrikten oluşuyor. Yaklaşık 130 MW rüzgar enerjisinin yanı sıra yurt içinde yaklaşık 169 MW hidroelektrik ve yurt dışında ise 3 santralde yaklaşık 150 MW hidroelektrik kurulu gücü bulunuyor.

Biotrend Enerji (BIOEN)

Doğanlar Holding iştiraki Biotrend Enerji bünyesinde, 11 entegre atık yönetimi ve biyokütle santrali (BES), 6 BES, 1 katı yakıt hazırlama ve 1 sera tesisi olmak toplam 19 tesis bulunuyor. Toplam 6 bölgede, 11 ilde, 19 tesiste çöpleri elektriğe dönüştürüyor. 2022 sonu itibarıyla, Biotrend Enerji’nin sahip olduğu ön lisans ve lisansların toplam gücü; 181,3 MWe, kurulu gücü ise 99,2 MWe seviyesine ulaştı. 

Consus Enerji (CONSE)

Global Yatırım Holding’in iştiraki olan Consus Enerji, yenilenebilir enerji alanında gerçekleştirdiği biyokütle ve güneş santralleri yatırımlarına ek olarak, dağıtık enerji tesislerini (kojenerasyon, trijenerasyon ve güneş) yap-işlet iş modeli ile hayata geçiriyor.

CW Enerji (CWENE)

Antalya merkezli CW Enerji 2010 yılında kurulan güneş paneli üreticisidir. Yıllık 1,8 GW güneş paneli üretim kapasitesine sahip. CW Enerji ayrıca, güneş enerji santrallerinin (GES) yatırım ve teknik danışmanlığı, projelendirme, sistem tasarımı, lisanslı ve lisanssız santral kurulumları, lisans alımı ve işletme, ayrıca lisanssız üretim yönetmeliğine uygun olarak projeler planlama, projelendirme, finans ve uygulama ile kurulum sonrası teknik bakım, onarım konularında da hizmet veriyor. Endüstriyel kurulumların yanı sıra evsel çatı kurulumlarında da çözümler sunuyor.

Enerjisa (ENJSA)

Sabancı Holding ve Alman E.ON şirketinin ortaklığı olan Enerjisa bünyesindeki Enerjisa Üretim Türkiye’nin öncü ve lider özel sektör üreticisi. Yaklaşık 3 bin 727 MW kurulu gücünün yüzde 43’ünü doğalgaz, yüzde 37’sini hidroelektrik, yüzde 12’sini yerli linyit, yüzde 8’ini rüzgar ve güneş santralleri oluşturuyor. Türkiye’nin toplam elektrik kurulu gücü içerisindeki payı yüzde 4, serbest piyasada aktif özel sektör oyuncuları arasındaki pazar payı ise yüzde 5.

Esenboğa Elektrik (ESEN)

Naturel Holding iştiraki olan Esenboğa Elektrik, endüstriyel ve konut tipi çatı GES uygulaması yapan bir EPC firması. Şirket 5 kW ila 50 MW aralığında, farklı üretim konseptlerinde mikro santraller tasarlayıp kuruyor.

Galata Wind (GWIND)

2012 yılından beri Doğan Holding iştiraki olarak faaliyetlerine devam eden Galata Wind, yüzde 100 yenilenebilir kaynaklı, çevreye duyarlı elektrik enerjisi üreterek, yıllık yaklaşık 400.000 ton karbon emisyon azaltımı sağlıyor. Sadece rüzgar enerjisine dayalı toplam 269 MW kurulu güce sahip.

Hun Yenilenebilir Enerji (HUNER)

Koray Holding bünyesindeki Hun Yenilenebilir Enerji’nin faaliyet konusunu, yurt içi ve yurt dışında elektrik üretim tesisi kurulması, inşaatının yapılması, işletmeye alınması, kiralanması, elektrik enerjisi üretimi, enerji ticaretinin yapılarak üretilen elektrik enerjisinin ve/veya kapasitesinin müşterilere satışı oluşturuyor. Şirket’in hali hazırda yurt içinde 8 adet, yurt dışında 1 adet olmak üzere toplam 9 adet bağlı ortaklığı bulunuyor.

Kartal Yenilenebilir Enerji (KARYE)

Koray Holding iştiraki olan şirketin faaliyet konusunu güneş enerjisi santrallerinden elektrik enerjisi üretimi ve üretilen elektriğin dağıtım şirketlerine Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında satışı oluşturuyor. Kartal Enerji, Manisa, Denizli, Aksaray, Sivas, Ankara, Antalya ve Konya illerinde bulunan toplam 53.414.33 kWp kurulu güce sahip 52 adet lisanssız güneş enerjisi santrali ile YEKDEM kapsamında alım garantisi ve sabit fiyat ile elektrik üretimi ve satışı yapıyor.

Kontrolmatik Teknoloji (KONTR)

Kontrolmatik Teknoloji 2008 yılında İstanbul’da kuruldu. Ankara’da biri faaliyete geçen, diğeri inşaat halinde iki fabrikası ve birçok ülkedeki ofisleriyle hizmet veriyor. Kontrolmatik’in temel faaliyet alanı, enerji üretim, iletim ve dağıtım tesisleri, petrol & doğal gaz, ulaşım, yiyecek & içecek, maden, akıllı tarım & gübre ve diğer çimento, kâğıt, demir-çelik, kimya gibi endüstriyel tesislere; santral yan tesisleri, operasyonel teknolojiler, endüstriyel yazılımlar, kontrol ve güvenlik sistemleri, haberleşme, veri işleme ile nesnelerin interneti ile güç sistemleri ve anahtar teslim çözümler üretmek.

19 Ekim 2020 tarihinde yüzde 23,8’i halka arz edilen Şirket’in hisseleri Borsa İstanbul Ana Pazar’da işlem görüyor. Ana hissedarları yüzde 29,09 ile Sami Aslanhan ve yine yüzde 29,09 ile Ömer Ünsalan olan Şirketin yaklaşık yüzde 42’si diğer hissedarlara ait bulunuyor.

Kontrolmatik’in sürdürülebilirlik alanındaki faaliyetleri ise ilk kez Nisan 2022’de BM Küresel İlkeler Sözleşmesi (UNGC) Türkiye üyeliğiyle başladı.

Şirket ‘Çevre, Sürdürülebilir Finans, Cinsiyet Eşitliği, Çeşitlilik ve Kapsayıcılık’ çalışma gruplarında yer almaya ve aktif olarak çalışmaya başladı.

Şirket, Ankara Polatlı’da inşa edilen ve 29 Ağustos’da açılışı yapılması beklenen fabrikasında lityum demir fosfat batarya hücresi ve enerji depolama sistemleri ve son teknoloji haberleşme cihazları üretimi gerçekleştirmeye hazırlanıyor.

Ankara Polatlı’daki enerji depolama tesisinin üretim kapasitesi ilk etapta 500 MWh, ikinci aşamada 2.2 GWh ve üçüncü etapta ise 3 GWh’ye kadar çıkacak. Ev tipi ve enerji şebekelerine yönelik ürünler üretecek olan tesis enerji depolama ünitelerini tüketiciyle buluşturacak.

Öte yandan Kontrolmatik Teknoloji’nin Pomega Energy Storage Technologies iştiraki ile ABD’nin Güney Karolina eyaletinde inşa ettiği 279 milyon dolarlık enerji depolama fabrikasının da 2024 yılında üretime geçmesi planlanıyor. BMW, Boeing, Continental, Mercedes-Benz, Samsung gibi dünyanın ileri gelen teknoloji ve üretim devlerinin yatırım yaptığı alanda kurulacak olan fabrika ilk etapta 3 GWh kapasite ile faaliyet gösterecek ve LFP hücrelerin yanı sıra batarya modülleri ve bütünleşik enerji depolama sistemleri üretimi yapacak.

Margün Enerji Üretim (MAGEN)

Naturel Holding iştiraki olan Margün Enerji 2014 yılında Türkiye’de yenilenebilir enerji sektöründe büyük bir yatırımcı olmak ve yurtdışında proje geliştirme, EPC ve İşletme&Bakım hizmetleri sunmak amacı ile kuruldu. Yurt içinde üretim yaptığı 118,03 MWp kurulu gücündeki güneş enerjisi santralinin yanı sıra Avrupa ülkelerinde proje geliştirme faaliyetlerine devam ediyor.

Naturel Yenilenebilir Enerji (NATEN)

Naturel Holding iştiraki olan Naturel Yenilenebilir Enerji, 2009 yılında Türkiye’de güneş enerjisi sektöründe yatırımcı ve EPC firması olarak kuruldu. Naturel Enerji, yurt içinde sahip olduğu 118.03 MWp kapasiteli santralleri ile sektörde üretim tarafında yer alırken EPC faaliyetleri kapsamında Türkiye’nin çeşitli yerlerinde anahtar teslim kurumlarını gerçekleştirdi.

Pamel Yenilenebilir (PAMEL)

Pamukova Elektrik iştiraki olan Pamel Yenilenebilir Elektrik 2007’de kuruldu. Pamel Yenilenebilir Elektrik’in bünyesinde, Adıyaman’da yer alan 6,946 MW ve Erzurum’da yer alan 7,49 MW kurulu güce sahip 2 adet hidroelektrik santrali bulunuyor.  Ayrıca Pamel, 2021 yılında kurulan “Sun Yenilenebilir Enerji Üretim A.Ş.”nin yüzde 100 pay sahibi.

Smart Güneş Enerjisi (SMRTG)

2014 yılında İstanbul’da kurulan Smart Güneş Teknolojileri, Çin menşeili SUMEC Group işbirliğiyle Gebze, Kocaeli’deki üretim tesisinde arazi ve çatı güneş enerjisi santrallerinde kullanılmak üzere kristal silikon hücre bazlı yüksek verimli FV (fotovoltaik) güneş paneli üretiyor. Yıllık 1,700 W üretim kapasitesine sahip fabrikada Multi Busbar, PERC, Half-Cut Cell ve Bifacial gibi son teknoloji güneş panelleri üretiliyor.

Tatlıpınar Enerji (TATEN)

Ağaoğlu Şirketler Grubu’na bağlı Tatlıpınar Enerji, Balıkesir sınırları içerisinde yer alan bir adet rüzgar enerjisi santraliyle faaliyet gösteriyor. Tatlıpınar RES, Kasım 2019’da 5 türbin ile (19,5 MW) faal olarak işletmeye açıldı. 2021 yılında yapılan kapasite artışıyla birlikte 115 MW kurulu güce sahip toplamda 25 türbinle üretime devam ediyor. Tatlıpınar RES yılda 392 milyon kWh elektrik üretiyor. 2023 yılında yapılacak olan 79 MW Güneş Enerji Santrali yatırımı ve 33,6 MW Rüzgar Enerji Santrali kapasite artışı ile Tatlıpınar RES toplamda 228,1 MW kurulu güce ve 607 milyon kWh yıllık üretim kapasitesine ulaşacak.

YEKDEM kapsamında 2030 yılına kadar alım garantisi bulunan Tatlıpınar RES’de üretilen elektrik yerli aksam dolayısıyla TEİAŞ tarafından kWh başına 4,47 kuruş katkı payından faydalanıyor.

Buna göre, 1 Ocak 2021 ile 31 Aralık 2025 tarihleri arasında 10 yıllık YEKDEM süresinin ilk 5 yılı için yerli aksam katkısı dahil alım fiyatı kWh başına 9,4 dolar/cent. 1 Ocak 2026 ila 31 Aralık 2030 tarihleri arasında 10 yıllık YEKDEM süresinin ikinci 5 yılı için 7,3 dolar/cent.

Ağaoğlu Şirketler Grubu CEO’su Burak Kutluğ, dünyada özellikle yenilenebilir alanında teknolojinin sürekli geliştiğini, bu gelişmeleri yakından izlediklerini belirterek, “Odağımızda kısa vadede yurt dışı yenilenebilir enerji projeleri geliştirmenin yanı sıra orta vadede enerji depolama ve gelecekte hidrojen olacak.” dedi.

Zedur Enerji (ZEDUR)

Zedur Enerji, Zekai Dursun tarafından grubun öz tüketim ihtiyacı için 2012 yılında kuruldu. Isparta’da 4 MW kurulu güce sahip HES’i alarak enerji sektörüne adım attı. Daha sonra grup bünyesinde güneş enerjisi yatırımlarını yönetmek amacıyla Dinar Elektrik Üretim A.Ş kuruldu. Dinar Elektrik Kocadere GES’i, Nif GES’i ve Çenger GES’i satın alarak grubun toplam kurulu gücünü 16,2 MW’ye çıkardı.

Zorlu Enerji (ZOREN)

Zorlu Holding iştiraki Zorlu Enerji bünyesinde yer alan Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş, Türkiye’nin jeotermal enerji alanındaki toplam kurulu gücünün yüzde yirmisini tek başına karşılıyor. Yeni projeleriyle bu alandaki 305 MW’lık kurulu gücünü 500 MW’ın üzerine çıkarmayı hedefliyor.

Özelleştirme çalışmaları kapsamında portföyüne kattığı 7 hidroelektrik santralle elektrik üretimine devam eden Zorlu Enerji’nin üretim portföyünde Türkiye’nin en büyük rüzgar santrallerinden olan 135 MW’lık Gökçedağ Rüzgar Santrali de yer alıyor.

Güneş enerjisi alanında yeni nesil teknolojiler geliştiren First Solar’ın Doğu Avrupa, Avrasya ve Doğu Akdeniz bölgelerindeki 26 ülkede tek yetkili distribütörlüğünü üstlenen Zorlu Enerji, 2019 yılında SolarEdge, 2021 yılında Jinko Solar ve Enphase, 2022 yılında ise Solis firmalarının Türkiye distribütörlüğünü almasının yanı sıra ZES markası ile güneş modüllerini yurt içinde ürettiriyor.

Bu makalemiz ilginizi çektiyse “Borsa İstanbul’un güneş paneli üreticileri” başlıklı makalemizi de ziyaret ediniz.