Ana Sayfa Enerji Depolama 100’den fazla ülke fosil ithalatını azaltarak yenilenebilir enerjiye ağırlık veriyor

100’den fazla ülke fosil ithalatını azaltarak yenilenebilir enerjiye ağırlık veriyor

Yazar

Eki 16, 2025 @ 4:26 Değiştirilme tarihi: Eki 16, 2025 @ 4:52

IEA verileri 100 ülkede fosil yakıt kaynaklı enerji bağımlılığının azaldığını gösteriyor

2010’dan bu yana rüzgar ve güneş başta olmak üzere yenilenebilir yatırımlar, 100’den fazla ülkede fosil yakıt ithalatına bağımlılığı belirgin biçimde azalttı ve yüz milyarlarca dolarlık ithalat maliyetini önledi.

Hızlı bakış

IEA Renewables 2025 raporu, 100’den fazla ülkenin fosil yakıt ithalatını düşürdüğünü gösteriyor.
Rüzgar ve güneş enerjisi yeni kurulu güçlerle ithalat ihtiyacını geriletti.
2010’dan bu yana yaklaşık 1,3 trilyon dolar ithalat maliyeti önlendi.
Karşıt senaryo analizleri, yenilenebilirlerin etkisini net biçimde ortaya koyuyor.
Türkiye, bu dönüşüm trendine katılarak enerji bağımsızlığını güçlendirebilir.

Yüz ülkeyi aşan dönüşüm: ithalata bağımlılık rüzgar ve güneşle kırıldı

IEA’nın en güncel değerlendirmesine göre 2010 sonrası hızlanan yenilenebilir enerji yatırımları, 100’den fazla ülkede elektrik üretiminde ithal kömür ve doğal gaza olan ihtiyacı kayda değer ölçüde düşürdü. Birleşik Krallık, Almanya ve Şili gibi örneklerde ithal kömür ve gaz ihtiyacı yaklaşık üçte bir azaldı; Danimarka’da ise düşüş neredeyse yarıya ulaştı. Bu düşüş, büyük ölçüde rüzgar ve güneşin hızla artan payıyla gerçekleşti.

Kaçınılan yakıtlar ve tasarruf: 700 mt kömür, 400 milyar m3 gaz ve 1,3 trilyon dolar

2023 yılında yalnızca yenilenebilirlerin devreye girmesi sayesinde yaklaşık 700 milyon ton kömür ve 400 milyar metreküp doğal gaz ithalatı fiilen önlendi. 2010’dan bu yana bir

Yenilenebilirler ilk kez kömürü geride bıraktı: Küresel dönüm noktası

2025’in ilk yarısında, rüzgar ve güneş enerjisi küresel ölçekte kömür kaynaklı elektrik üretimini geçti. Bu eşiği geçmek, dünya çapında enerji geçişinin sembolik bir kesiti haline geldi.

Karşıt senaryo uyarısı: Yeni kurulu güç olmasaydı bağımlılık daha da tırmanacaktı

IEA’nın “düşük yenilenebilir” karşıt senaryosu, 2010 sonrası rüzgar ve güneşte kaydedilen artışların hiç yaşanmadığı varsayımıyla ithalat bağımlılığının birçok ülkede keskin şekilde yükseleceğini gösteriyor. Bu varsayım altında bazı ülkelerde ithal fosil yakıtlara bağımlılık 2023 gerçekleşmelerine kıyasla 20 yüzde puandan fazla artıyor; sekiz ülkede fark 30 yüzde puanın üzerine çıkıyor. Gerçekleşen tablo ile karşıt senaryo arasındaki bu makas, yenilenebilirlerin sessiz ama belirleyici bir enerji güvenliği politikası haline geldiğini kanıtlıyor.

Yorum ve anlam: Küresel eğri bağımlılıktan özerkliğe bükülüyor

Bu veriler, enerji dönüşümünün yalnızca iklim hedeflerine hizmet etmediğini; aynı zamanda ülkeleri kur riskinden, fiyat şoklarından ve jeopolitik arz kırılganlıklarından uzaklaştırdığını gösteriyor. Rüzgar türbinlerinin ve güneş panellerinin yerli üretim potansiyeli, ithal yakıt zincirlerini kısaltarak ekonomilerde dayanıklılığı artırıyor. Kümülatif etki, makro ölçekte dış ticaret dengesi ve enflasyon patikasına pozitif yansıyor.

Türkiye için çıkarım: Güneş ve rüzgarla ithalat faturasını kalıcı azaltma fırsatı

Türkiye, elektrik üretiminde yerli ve yenilenebilir kaynak payını artırdıkça fosil yakıt ithalatına ödenen döviz faturasını yapısal olarak küçültebilir. İEA’nın küresel verileri, yüksek güneş potansiyeli ve rüzgar sahaları olan ülkelerin kararlı bir bağlantı ve depolama planlamasıyla hızla ithalat bağımlılığını aşağı çekebildiğini gösteriyor. Şebeke yatırımları, esneklik çözümleri, depolama ve piyasa tasarımı birlikte ilerlediğinde rüzgar ve güneşin marjinal maliyet avantajı kalıcı hale geliyor.

Politika ve finansman odağı: Şebeke, depolama ve yatırımın kilidi

İlerleyen dönemde iletim hatlarının güçlendirilmesi, esneklik sağlayan depolama yatırımları ve yenilenebilir projelerin finansman erişimi belirleyici olacak. Öngörülebilir ihale takvimleri, uzun vadeli alım modelleri ve şebeke bağlantı süreçlerinde sadeleşme, özel sektörün yatırım iştahını artırırken sistem güvenliğini de destekler. Böylece yenilenebilirlerin ithalatı ikame etme hızı daha da yükselir.

Firecarrier bakışı: Sessiz devrim, yüksek etkili sonuç

Gürültüsüz bir teknoloji eğrisi, büyük bir jeoekonomik sonucu doğurdu. 100’den fazla ülke, rüzgar ve güneşle ithalata bağımlı bir düzeni tersine çevirmeye başladı. Bu kesit, yalnızca bir enerji tablosu değil; ekonomik özerklik, fiyat istikrarı ve iklim güvenliği için ortak bir yol haritası. Soru artık mümkün olup olmadığı değil, hızın ne kadar artırılacağı.

Rüzgar ve güneşin kömürü geçmesi enerji tarihinde bir dönüm noktası mı? Türkiye bu dönüşümde hızını artırmalı mı? Görüşlerini yorumlarda paylaş