Türkiye, COP30’da hem küresel iklim diplomasisinde “köprü” konumunu vurguladı hem de COP31’e ev sahipliği başvurusuyla diplomatik ağırlığını artırdı. Belém’deki temaslar, 2053 net sıfır hedefinin uluslararası zemindeki devamı niteliğinde.
Hızlı bakış
- Türkiye, COP30’da adil geçiş ve küresel dayanışma mesajı verdi.
- Cevdet Yılmaz, Türkiye’nin COP31’e ev sahipliği başvurusunu sundu.
- Ulusal hedefler 2053 net sıfır planı ve yeşil finansman ekseninde ilerliyor.
- Firecarrier, Türkiye’nin diplomatik konumunu “yeni iklim ekseni” olarak tanımlıyor.
Türkiye’nin COP30’daki duruşu: Adil geçiş ve küresel dayanışma
Belém’de başlayan COP30 görüşmelerinde Türkiye, iklim müzakerelerinde “adil ve kapsayıcı bir geçiş” mesajı verdi. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres ile yaptığı görüşmede Türkiye’nin hem küresel Güney hem de Kuzey arasında köprü kuran bir ülke olarak iklim eylemini hızlandırmaya hazır olduğunu belirtti.
Yılmaz, Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefi doğrultusunda yenilenebilir enerji yatırımlarını artırdığını, emisyon ticaret sistemi hazırlıklarının sürdüğünü ve yeşil finansman stratejisinin devreye alınmak üzere olduğunu vurguladı. Türkiye’nin mesajı, küresel iklim diplomasisinde teknik kapasiteyle birlikte ahlaki liderlik de üstlenmeye yöneldiği yönünde değerlendiriliyor.
COP31 adaylığı: Diplomatik vizyon ve ev sahipliği mesajı
Türkiye, Belém’de resmi olarak COP31 (2026) için ev sahipliği başvurusunu sundu. Bu adım, Türkiye’nin Paris Anlaşması’na taraf olmasından bu yana en görünür uluslararası iklim girişimi olarak dikkat çekiyor. Yılmaz, “Ev sahibi olursak adil, kapsayıcı, şeffaf ve koordineli bir süreç yürüteceğiz” diyerek Türkiye’nin uluslararası iş birliğini güçlendirme niyetini yineledi.
Türkiye’nin bu talebi, hem bölgesel liderlik hem de sürdürülebilir kalkınma hedeflerine paralel biçimde değerlendiriliyor. Ev sahipliği olasılığı, Türkiye’nin iklim diplomasisini dış politika ve ekonomiyle entegre eden çok katmanlı bir strateji izlediğini gösteriyor.
Ulusal hedeflerle küresel müzakerelerin kesişimi
Türkiye’nin COP30’daki duruşu, ulusal hedeflerle doğrudan bağlantılı. 2053 net sıfır planı kapsamında elektrik üretiminde yenilenebilir payı %60’ı aşarken, iklim finansmanı ve yeşil tahvil piyasalarının geliştirilmesi de gündemde. Bu adımlar, COP30’un gündeminde yer alan finansman ve uyum başlıklarıyla paralel ilerliyor.
İklim Değişikliği Başkanlığı’nın açıklamasına göre Türkiye pavilyonu, COP30 boyunca enerji dönüşümü, iklim finansmanı, afet dayanıklılığı ve karbon piyasaları üzerine oturumlara ev sahipliği yapacak. Böylece Türkiye, diplomatik düzeyde yürüttüğü söylemi sahada somut örneklerle destekliyor.
Firecarrier yorumu: Türkiye’nin yeni iklim diplomasisi
Firecarrier analizine göre Türkiye’nin COP30’daki konumu, klasik çevre diplomasisinin ötesine geçiyor. Türkiye, kendi kalkınma modelini yeşil dönüşümle harmanlayarak “adil geçiş” söylemini jeopolitik bir araç haline getiriyor. Bu yaklaşım, hem enerji güvenliği hem de finansman alanlarında yeni ortaklıklar kurma potansiyeli taşıyor.
Belém’deki müzakerelerde Türkiye’nin sesi, sadece bir taraf ülke değil, aynı zamanda geçiş sürecinin moderatörü olma iddiasını yansıtıyor. COP31 adaylığı ise bu iddianın somut bir ifadesi. Türkiye, iklim eylemini bir dış politika enstrümanı değil, ulusal kimliğin yeni ekseni olarak konumlandırıyor.
Resmi belge: Türkiye’nin İkinci Ulusal Katkı Beyanı (NDC)
Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefi ve COP30’daki diplomatik duruşunun temelini oluşturan
resmî iklim taahhütleri, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC)
sekreteryasına sunulan “İkinci Ulusal Katkı Beyanı (Second NDC of Türkiye)” belgesinde yer almakta.
Bu belge, 2035 yılına kadar sera gazı emisyonlarını %41 azaltma taahhüdünü,
2053 yılı net sıfır emisyon hedefine giden stratejiyi ve yeni İklim Yasası’nı
ayrıntılı biçimde açıklamakta.
Belgenin tam metnini Yeşil Haber arşivinden veya UNFCCC’nin resmi sitesinden indirebilirsiniz.
- İndir — Türkiye’nin İkinci Ulusal Katkı Beyanı (Yeşil Haber PDF)
- UNFCCC — The Second NDC of Türkiye (Resmî bağlantı)
COP30 Türkiye Pavilyonu Etkinlik Programı
Etkinliğin tam metni ve Türkiye Pavilyonu programını resmi siteden indirebilirsiniz: İklim Değişikliği Başkanlığı — COP30 Türkiye Pavilyonu etkinlik programı.
Türkiye Pavilyonu — Öne çıkan oturumlar (özet)
| Tarih | Tematik alan | Oturum başlığı | Başvuru sahibi / kurum | Odak / ipucu |
|---|---|---|---|---|
| 10 Kasım 2025 | İklim şehir sözleşmeleri | İklim Şehri Sözleşmelerinde üniversiteler ve paydaşların rolleri | Kadıköyü Bilim Kültür ve Sanat Dostları Derneği | 2030’a giden yol: kentlerde iklim nötrlüğü için eylem ve yatırım planları |
| 11 Kasım 2025 | Modelleme | Ülkeye özel sera gazı modelleme sistemi geliştirilmesi | İklim Değişikliği Başkanlığı | NDC ve politika tasarımı için ulusal iklim modelinin kurulumu |
| 11 Kasım 2025 | Enerji geçişi | Geleceğin bilgileriyle geleceğin enerji sistemini planlamak | EUROSOLAR Türkiye | Enerji-ekonomi-ekoloji karar destek modelleri ile dönüşüm planlama |
| 12 Kasım 2025 | Şehir dayanıklılığı | Yeniden inşanın ötesi: iklim dayanıklı şehirler için daha iyi inşa | İLBANK (+ WB, EIB, EBRD, ADB, JICA, IsDB) | Deprem sonrası çevresel altyapı projeleri ve finansmanı |
| 13 Kasım 2025 | Enerji ve jeopolitik | 2050: Enerji matrisi ve Türkiye | EPİDA | Türk enerji endüstrisinin dönüşümü ve bölgesel etkiler |
| 13 Kasım 2025 | Yeşil piyasalar | Enerji dönüşümü ve yeşil piyasalar: bölgesel yol haritaları | Zero Emissions Traders Alliance Türkiye | İklim Kanunu ile ETS hazırlıkları, sertifikasyon ve sınır ötesi iş birliği |
| 14 Kasım 2025 | İklim finansmanı | Sürdürülebilir kalkınma için finansal yapının güçlendirilmesi | Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) | Geçiş finansmanı, risk paylaşımı araçları ve gönüllü karbon piyasası |
| 14 Kasım 2025 | Yeşil sukuk | Yeşil projeler için yeşil finansman modelleri | Konya Büyükşehir Belediyesi (İLBANK, UNDP ile) | Altyapı ve enerji yatırımları için yeşil sukuk çerçevesi |
| 17 Kasım 2025 | Rio sözleşmeleri | NDC hedeflerinde sinerji: çölleşme ve arazi bozulumuyla mücadele | ÇEM / ÇŞİDB | UNCCD–UNFCCC–UNCBD kesişimleri ve ortak eylem |
| 17 Kasım 2025 | Mavi karbon | Deniz çayırlarının iklim krizindeki rolü | TURMEPA | Karbon tutumu, izleme-koruma-ekim projeleri ve iş birlikleri |
| 20 Kasım 2025 | Ulaşım | Sürdürülebilir hareketlilik: iklim eylemleri için bir itici güç | 1000 Yatırımlar Holding (İTÜ, Ulaştırma Bakanlığı vb.) | AB politikaları, ulusal yol haritası ve yerli teknolojilerle yeni nesil ulaşım |
Kaynak: “COP 30 Genel (TR) 07.11.2025” program dokümanı.
Okura çağrı
Türkiye’nin COP30’daki rolü sizce küresel iklim diplomasisinde yeni bir dönüm noktası mı? Yorumlarınızı paylaşın.
İlgili haberler
- COP30 Belém: fosil geçiş, uyum finansmanı ve küresel müzakere sinyalleri
- Türkiye ve Avustralya arasında COP31 ev sahipliği yarışı
- COP31 ev sahipliği için Türkiye’den diplomatik adımlar
- Türkiye’nin yeni İklim Kanunu Resmi Gazete’de yayımlandı
- Türkiye’nin karbon piyasası ve yeşil finansman stratejisi
- AB’nin 2040 hedefi Türkiye için yeni fırsat: CBAM ve ETS köprüsü
© 2025 Yeşil Haber