Ana Sayfa Öne Çıkanlar İngiltere’nin temiz enerji planı Türkiye’nin geleceğini nasıl yansıtıyor

İngiltere’nin temiz enerji planı Türkiye’nin geleceğini nasıl yansıtıyor

Yazar

Eki 20, 2025 @ 6:32 Değiştirilme tarihi: Eki 20, 2025 @ 9:41

Birleşik Krallık’ın Clean Energy Jobs Plan raporu, 2030’a kadar 400 bin yeni istihdamla temiz enerji işgücünü ikiye katlamayı hedefliyor. İngiltere’nin bu planı, sadece rakamlarla değil, nitelikli iş ve yüksek ücret politikasıyla da Türkiye için ilham verici bir model sunuyor.

Plan, rüzgar, güneş, nükleer ve enerji verimliliği sektörlerinde istihdamı hızla artırmayı, mühendislikten tesisatçılığa kadar 31 kritik mesleği kapsayan yeni bir işgücü mimarisi kurmayı amaçlıyor. İngiltere örneği, Türkiye’nin yeşil dönüşüm sürecinde hem meslek politikaları hem de bölgesel kalkınma stratejileri açısından uygulanabilir dersler içeriyor.

Hızlı bakış

Birleşik Krallık 2030’a kadar temiz enerjide 400 bin yeni iş hedefliyor; toplam istihdamı ikiye katlamayı planlıyor.
Plan, 31 öncelikli mesleği ve yüksek nitelikli “iyi iş” standartlarını merkeze alıyor.
Rüzgar, güneş, nükleer ve şebeke modernizasyonu istihdam artışının ana kaldıraçları.
Türkiye için model: meslek bazlı talep analizi, beceri pasaportu ve bölgesel eğitim merkezleri.
SHURA ve Solar3GW verileri, Türkiye’de yüz binlerce ek istihdam potansiyeline işaret ediyor.
Detaylı Türkiye analizi, Firecarrier formatında ayrı bir yazıda yayınlanacak.

Neden şimdi? Yüzyılın fırsatı

İngiltere hükümeti, temiz enerjiye geçişi hem enerji güvenliği hem de yerel kalkınma için “yüzyılın fırsatı” olarak tanımlıyor. 2024’ten bu yana 50 milyar £’u aşan yatırım duyurularının önünü açtığını belirten hükümet, bu planla sanayi, eğitim ve kamu kurumlarını ortak bir strateji etrafında toplamayı amaçlıyor.

Plana göre 2023’te yaklaşık 440 bin olan temiz enerji işgücü 2030’da 860 bine ulaşacak. 7 yılda 400 binden fazla ek istihdam. Bu büyümenin lokomotifi güç sistemleri, rüzgar, güneş, nükleer ve enerji verimliliği olacak. “Temiz güç” alt başlığı tek başına 2030’da 590 bine yakın işi destekleyeceği öngörülüyor.

Bölgesel kalkınma ve somut projeler

İstihdam artışı ülke geneline yayılacak. 2030 projeksiyonunda en yüksek talep İskoçya (55–60 bin), Doğu İngiltere (55–60 bin) ve Kuzeybatı İngiltere (50–55 bin) için bekleniyor. Londra’nın bile 20–25 bin doğrudan iş seviyesine çıkması öngörülüyor.

Bu tabloyu dev projeler destekliyor. Sizewell C nükleer santrali zirve inşaat döneminde yaklaşık 10 bin kişiyi, İskoçya ve Humber’daki CCUS (Karbon Yakalama) merkezleri sırasıyla yaklaşık 15 bin ve yaklaşık 20 bin kişiyi istihdam edecek.

Kimler aranacak? 31 öncelikli meslek

Plan, 31 öncelikli meslek belirlemiş. Listenin başında “beyaz yaka” değil, teknik uzmanlar ve vasıflı zanaatkârlar var. Tesisatçılar ve ısı sistemleri kurulum uzmanları, elektrikçiler, kaynakçılar, metal işçileri, üretim / inşaat müdürleri, mühendislik teknisyenleri. Bu 31 kritik meslek, 2030’daki doğrudan işgücünün yaklaşık %39’unu oluşturacak.

Maaşlar yüksek, hedef “iyi iş”

Plan sadece “iş” değil, “iyi iş” vaat ediyor. Rüzgar, nükleer ve iletim gibi kilit alanlarda ortalama maaşlar yıllık 50 bin £ üzerinde, bu rakam yaklaşık 37 bin £ olan ülke ortalamasının çok üstünde. Rapor ayrıca sendikal tanınma ve güçlü çalışma koşullarının önemini vurguluyor.

Bu işgücü nasıl yetiştirilecek? Stratejinin kalbi eğitim

İngiltere ihtiyacı karşılamak için kapsamlı bir eğitim paketi hazırlıyor. 5 yeni Temiz Enerji Teknik Mükemmeliyet Koleji, 100 milyon £’luk mühendislik ve 625 milyon £’luk inşaat becerileri paketi. “Enerji Becerileri Pasaportu” gibi araçlarla sektörler arası geçiş ve farklı grupların; örneğin veteranların, temiz enerjiye hızla kazandırılması hedefleniyor.

2030 hedefine ulaşmak için yıllık ortalama yaklaşık %10 istihdam artışı gerekiyor. Süreci Enerji Bakanlığı (DESNZ) içinde kurulan Temiz Enerji İşleri Ofisi (OCEJ) sanayi, sendikalar ve eğitim kurumlarıyla birlikte koordine edecek.

Önemli not. Rakamlar nasıl okunmalı?

Bu rakamlar “net ek istihdam” değil. Doğrudan ve dolaylı “desteklenen işler” yaklaşımını yansıtıyor. 2030 sayısı kesin tahmin değil, büyüklük mertebesi gösteren deneysel bir projeksiyon olarak değerlendirilmeli.

Türkiye için çıkarımlar ve yol haritası

İngiltere’nin “Clean Energy Jobs Plan” modeli, Türkiye için de güçlü bir karşılaştırma çerçevesi sunuyor. Benzer bir yaklaşım, Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefini sadece emisyon azaltımı açısından değil, ekonomik büyüme, dış ticaret dengesi ve istihdam yaratımı açısından da yeniden düşünmesini sağlayabilir.

SHURA’nın Net Sıfır 2053 raporuna göre, enerji dönüşümü 2055’e kadar yaklaşık 432 bin ek istihdam yaratma potansiyeline sahip. Solar3GW’nin bulguları ise yalnızca güneş enerjisinde 2023 itibarıyla 37 bin kişilik istihdam olduğunu, YEKA ve depolamalı GES projeleriyle bu sayının önümüzdeki beş yılda iki katına çıkabileceğini gösteriyor. Bu veriler, Türkiye’de yeşil istihdamın kapasitesinin hızla büyüyebileceğini kanıtlıyor.

İngiltere modelinden Türkiye’ye uyarlanabilecek başlıklar

Veriye dayalı planlama: İngiltere, her teknoloji ve bölge için net iş hedefleri belirledi. Türkiye’nin de sektörler ve meslekler bazında benzer bir “iş destek katsayısı modeli” geliştirmesi gerekiyor.
Teknik Mükemmeliyet Kolejleri: Rüzgar, güneş ve şebeke teknolojilerine odaklı bölgesel mesleki eğitim merkezleri kurulmalı; bu, iş gücü kalitesini doğrudan artırabilir.
Enerji Becerileri Pasaportu: Petrol ve gaz sektöründen yenilenebilir enerjiye geçişi kolaylaştıracak dijital beceri sistemi hayata geçirilmeli.
“İyi İş” standartları: Kamu destekli enerji projelerinde ücret, eğitim ve güvenlik kriterleri zorunlu hale getirilmeli; istihdamın kalitesi sadece sayı değil nitelik üzerinden ölçülmeli.
Yerli üretim ekosistemi: Kule, kanat, panel, inverter, kablo ve trafo üretiminde güçlü olan Türkiye, bunu Ar-Ge ve kümelenme yapısına dönüştürmeli.

Bu başlıklar, İngiltere’nin kurduğu sistematik planın Türkiye’ye uyarlanabileceğini gösteriyor. Ancak Türkiye’deki uygulamalar hâlâ “kapsam var, derinlik yok” aşamasında. Proje bazlı ilerlemeler mevcut, fakat ulusal ölçekte veri temelli, meslek-bazlı bir yol haritası henüz oluşturulmuş değil.

Yeşil Haber olarak önümüzdeki hafta bu konuyu Firecarrier formatında daha kapsamlı ele alacağız. Yeni yazıda Türkiye’nin temiz enerji istihdamı için “iş destek katsayısı” modelini, mevcut sektör verileriyle ve araştırma destekli analizlerle derinlemesine inceleyeceğiz.

Sizce öncelik nerede?

Türkiye için 2030’a kadar “temiz enerji iş destek” hedefi hangi bandta olmalı? Öncelik rüzgar ve şebeke altyapısında mı, yoksa binalar ve verimlilik alanında mı?