Türkiye ve AB’nin nadir toprak elementleri üzerine işbirliği, sürdürülebilir kalkınma ve teknolojik bağımsızlık yolunda önemli bir adım atıyor.
21-22 Şubat 2024 tarihlerinde Ankara’da düzenlenen Nadir Toprak Elementleri Uluslararası Zirvesi, Türkiye ve Avrupa Birliği’nin nadir toprak elementleri üzerine işbirliğinin yeni boyutlarını ortaya koydu. Türkiye’nin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Avrupa Birliği’nin mali işbirliği çerçevesinde hayata geçirilen “Türkiye’nin Nadir Toprak Elementlerinin Araştırma ve İnovasyon Kapasitesini Geliştirme Projesi” (NTE Projesi), bu alanda önemli adımların atılmasını sağlıyor.
Geleceğe yönelik adımlar
Türkiye, Avrupa Birliği destekleriyle geliştirilen “Türkiye’nin NTE Araştırma ve Yenilik Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi” ile ulusal AR-GE kapasitesini güçlendiriyor. Bu proje, sürdürülebilir bir NTE tedarik zincirinin kurulmasını ve NTE’lerin katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesini hedefliyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’ın vurguladığı gibi, Türkiye’nin gelecekte 5G teknolojilerinden uçan akıllı mobilite sistemlerine kadar birçok alanda büyük atılımlar gerçekleştirmesi bekleniyor. Bu atılımlar, Türkiye’nin kritik malzeme ve ham maddelere sürdürülebilir erişimi sağlamasıyla mümkün olacak.
Teknoloji ve sürdürülebilirlik vurgusu
Zirve, nadir toprak elementlerinin Türkiye’nin ekonomik kalkınması için nasıl kritik bir öneme sahip olduğunu ortaya koyuyor. Yenilenebilir enerji, elektrikli araçlar, dijital teknolojiler ve havacılık gibi sektörlerde kullanılan NTE bazlı ürünlerin talebi her geçen gün artmakta ve bu durum, Türkiye için uluslararası NTE tedarik zincirinde önemli bir rol oynamanın kapılarını aralıyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’nin ekonomik kalkınmasında nadir toprak elementlerinin kritik rol oynadığını belirterek, “Türkiye Yüzyılı’nda, bilgi ve teknoloji odaklı dönüşüm ve çığır açıcı teknolojik atılımlar bizler için çarpan unsuru olacak” dedi. Bu, Türkiye’nin yenilenebilir enerji, elektrikli araçlar ve dijital teknolojiler gibi alanlarda küresel bir lider olma yolunda ilerlediğinin bir işareti olarak değerlendirilebilir.
Projenin hedefleri ve beklentileri
Proje, MTA ve Munzur Üniversitesi Nadir Toprak Elementleri Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde (MUNTEAM) altyapının geliştirilmesi, araştırma ve geliştirme kapasitesinin artırılması, ve uluslararası işbirliklerinin güçlendirilmesini içeren çeşitli bileşenlerden oluşuyor. Proje, Türkiye’nin NTE üzerine Ar-Ge kapasitesini artırarak ekonomik ve çevresel olarak sürdürülebilir şekilde temiz enerji ve mobilite çözümleri geliştirmesini amaçlamakta.
Ekonomik ve çevresel fırsatlar
Bakan Kacır, Milli Teknoloji Hamlesi ile Türkiye’yi yüksek teknoloji ve katma değerli üretimde öncü ülkeler arasına taşımayı hedeflediklerini belirtti. Bu çabalar, Türkiye’nin ekonomik büyümesini kesintisiz sürdürmesi, ihracat rekorları kırması ve istihdamda tarihi seviyelere ulaşmasıyla meyvesini veriyor.
Nadir toprak elementlerine erişimin sadece bir tercih değil, zorunluluk olduğunu ifade eden Kacır, bu elementlerin yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesinde vazgeçilmez rol oynadığını ve sürdürülebilir inovasyon ile yeşil ve dijital dönüşümün kapılarını araladığını belirtti.
Türkiye’nin stratejik konumu ve küresel etkileri
Türkiye’nin Eskişehir Beylikova’da keşfettiği dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementleri rezervi, Türkiye’nin bu alanda küresel bir oyuncu olma potansiyelini gözler önüne seriyor. Bu keşif, Türkiye’nin Batı ülkeleriyle olan ortaklığını siyasi, ekonomik ve güvenlik açısından güçlendirirken, aynı zamanda AB ülkeleri için Çin ve Rusya’ya olan bağımlılığı azaltma fırsatı sunuyor.
Ekonomik ve çevresel fırsatlar
Nadir toprak elementlerinin çıkarılması ve işlenmesi, Türkiye için önemli ekonomik fırsatlar sunarken, AB ülkeleriyle olan işbirliği, Türkiye’nin teknolojik ve finansal kapasitesini artırarak, bölgedeki ekonomik kırılganlığı azaltma yolunda önemli bir adım olabilir. Eskişehir’deki rezervin yüzeye yakınlığı, çıkarım maliyetlerinin düşük olacağı anlamına işaret ediyor. Bu durum, nadir toprak elementleri sektöründe Türkiye’nin önemli bir konuma gelmesini sağlayabilir.
Türkiye’nin nadir toprak elementleri üzerine attığı adımlar ve AB ile işbirliği, hem ekonomik çeşitliliği destekleme hem de küresel tedarik zincirinde stratejik bir konum edinme açısından büyük önem taşıyor. Ankara’da düzenlenen zirve, bu işbirliğinin sadece iki taraf için değil, aynı zamanda küresel sürdürülebilir kalkınma ve teknolojik bağımsızlık için de yeni kapılar açtığını gösteriyor.
Bu işbirliği, Türkiye’nin nadir toprak elementleri alanında Ar-Ge ve yenilik kapasitesini artırırken, AB’nin de çeşitlendirilmiş ve güvenilir bir tedarik zinciri oluşturmasına yardımcı olacak. Bu rezervin işlenmesi, Türkiye’nin nadir toprak elementleri tedarik zincirinde önemli bir oyuncu olmasını sağlayacak ve ülkemizin dışa bağımlılığını azaltarak teknolojik bağımsızlığımızı artıracaktır.
