Ana Sayfa Öne Çıkanlar 6 Milyon yıllık Antarktika buzları iklim tarihini değiştiriyor

6 Milyon yıllık Antarktika buzları iklim tarihini değiştiriyor

Yazar

Kas 8, 2025 @ 3:17 Değiştirilme tarihi: Kas 8, 2025 @ 4:02

Bilim insanları, Dünya’da bugüne kadar doğrudan tarihlendirilmiş en eski buz ve hava örneklerini Antarktika’da keşfetti. Bu bulgu, milyonlarca yıl öncesine uzanan sera gazı değişimlerini ortaya koyarak, Dünya’nın iklim tarihini yeniden şekillendiriyor.

Doğu Antarktika’daki Allan Hills bölgesinde yürütülen araştırmalarda, bilim insanları 6 milyon yıllık eski buz çekirdeklerini ortaya çıkararak Antarktika buzullarının iklim değişikliğindeki rolünü yeniden tanımlıyor. Bu bulgu, şimdiye kadar doğrudan tarihlendirilmiş en eski buz ve hava örnekleri olarak kabul ediliyor ve gezegenin iklim değişikliği geçmişine benzersiz, doğrudan bir pencere açıyor.

Antarktika’daki Allan Hills bölgesinde bulunan 6 milyon yıllık buz çekirdekleri, iklim değişikliğinin evrimini ve sera gazı geçmişini ortaya koyuyor.

Antarktika’nın derin geçmişinden gelen izler

ABD, Oregon State University’nin koordinasyonunda yürütülen çalışma, Woods Hole Oceanographic Institution’dan Sarah Shackleton ve Princeton University’den John Higgins tarafından yönetildi. Her iki bilim insanı da, ABD Ulusal Bilim Vakfı’nın (NSF – National Science Foundation) desteklediği COLDEX – Eski Buz Keşif Merkezi kapsamında görev yapıyor.

Araştırma ekibi, Allan Hills bölgesinde yüzeye yakın buz katmanlarını incelerken, 6 milyon yıl öncesine ait çekirdek örnekleri buldu. Bu dönemde Dünya’nın iklimi bugünkünden belirgin biçimde daha sıcaktı ve deniz seviyeleri önemli ölçüde yüksekti. Shackleton, “Buz çekirdekleri zaman makineleri gibidir; geçmişteki atmosferi doğrudan görmemizi sağlar,” diyerek bu keşfin iklim değişikliği araştırmaları açısından önemine dikkat çekti.

6 Milyon yıllık soğuma sürecinin izleri

Araştırmacılar, buz içindeki oksijen izotoplarını inceleyerek, son 6 milyon yılda Antarktika buzullarının yaklaşık 12 °C soğuduğunu tespit etti. Bu, kıtanın iklimsel evrimine dair doğrudan ölçülmüş ilk somut kanıt olarak öne çıkıyor.

COLDEX ekibi, ayrıca buz içindeki argon izotoplarını kullanarak buzun yaşını doğrudan belirlemeyi başardı. Bu yöntem, çevresel tortulara bağlı kalmadan, buzun kendi yapısındaki izotoplardan zaman damgası okumayı sağlıyor. Princeton University’den Higgins, “Artık elimizde, geçmişin atmosferine dair altı milyon yıl öncesine uzanan ‘iklim anlık görüntüleri’ var” dedi.

Antarktika’da zamana karşı yarış

COLDEX, dünyanın farklı bölgelerinden gelen araştırma ekipleriyle birlikte, eski buz çekirdekleri kayıtlarını 800.000 yıl sınırının ötesine taşımayı hedefliyor. Avrupa’daki bir proje kısa süre önce 1,2 milyon yıllık sürekli bir çekirdek çıkarmayı başardı; ancak Allan Hills’te bulunan parçalı Antarktika buzulları, bu zaman çizelgesini birkaç milyon yıl geriye itiyor ve bilim insanlarına yeni bir araştırma ufku sunuyor.

Bu bölgedeki sert rüzgarlar ve aşırı soğuk koşullar, yeni kar tabakalarını süpürerek Antarktika buzullarının yüzeye daha yakın kalmasını sağlıyor. Shackleton, “Allan Hills, yüzeye yakın en eski buzu bulabileceğimiz nadir yerlerden biri — ve saha koşulları da o kadar zorlu” diyerek bölgenin benzersizliğini vurguladı.

Gelecek araştırmalar: Daha da derinlere inmek

Araştırmacılar, 2026–2031 yılları arasında bölgeye dönerek daha eski buz tabakalarını bulmayı ve Dünya’nın antik atmosferini yeniden inşa etmeyi planlıyor. Yeni keşiflerin, geçmişteki sera gazı seviyelerini ve okyanus ısınmasını çözümleyerek, iklim değişikliği modellerine geleceğe yönelik yeni veriler sunması bekleniyor.

COLDEX Direktörü Ed Brook, “6 milyon yıllık buzun keşfi, merkezimizin en önemli başarısı oldu. Şimdi hedefimiz bu zaman penceresini daha da genişletmek” ifadelerini kullandı.

Küresel işbirliğiyle yürütülen dev proje

Projeye, Oregon State, Princeton, Washington, Maine ve Minnesota üniversitelerinin yanı sıra Kalifornia San Diego’daki Scripps Institution of Oceanography ve Çin’deki Tongji Üniversitesi gibi kurumlar katkı sağladı. Arazi çalışmaları, ABD Antarktika Programı ve Ulusal Bilim Vakfı tarafından desteklendi.

Bu tarihi bulgu, Antarktika buzullarının yalnızca geçmişin tanıkları değil, aynı zamanda geleceğin iklim değişikliği senaryolarını anlamada da en değerli bilimsel araçlar olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.

Antarktika buzullarından geleceğe uzanan dersler

Antarktika’da keşfedilen 6 milyon yıllık buz çekirdekleri, yalnızca geçmişin iklim sırlarını çözmekle kalmıyor; aynı zamanda gelecekteki iklim değişikliği senaryolarına da ışık tutuyor. Bu olağanüstü keşif, bilim insanlarına doğal iklim döngülerinin nasıl işlediğini anlamada yeni veriler sunarken, günümüzde hızla artan küresel ısınmanın uzun vadeli etkilerini öngörme fırsatı da sağlıyor. Antarktika buzullarının korunması, yalnızca bilimsel bir hedef değil, gezegenin geleceği açısından stratejik bir zorunluluk olarak öne çıkıyor.