2035’e kadar 11 milyon elektrikli aracın yollarda olması bekleniyor. SHURA’ya göre, bu senaryo için şarj altyapısı ve şebeke yatırımları kritik önemde.
Ulaştırma sektörü emisyonlarında elektrifikasyonun rolü
Ulaştırma sektörü, Türkiye’nin toplam enerji tüketiminde sanayi ve binalardan sonra üçüncü sırada yer alıyor. Sektör, ülke çapındaki toplam karbondioksit (CO₂) emisyonlarının yaklaşık %22’sinden sorumlu ve bu emisyonların %90’ından fazlası karayolu taşımacılığına ait. SHURA’nın analizine göre, net sıfır 2053 hedefi doğrultusunda ulaştırma sektörünün elektrifikasyonu, emisyonların azaltılması açısından temel bir strateji konumunda.
Türkiye’de elektrikli araç sayısında hızlı artış yaşanıyor
2024 sonu itibarıyla Türkiye’de trafiğe kayıtlı 183.776 elektrikli araç bulunuyor. Bu sayı, toplam araç filosunun %1,1’ini oluşturuyor. 2023 sonunda bu oran %0,5 seviyesindeydi. SHURA’ya göre artış ivmesi korunursa, 2035’e kadar bu sayının 5 ila 11 milyon araca ulaşması bekleniyor.
Elektrikli araçlar şebekeye yılda 37 TWh ek yük getirebilir
11 milyon elektrikli araç senaryosu, Türkiye elektrik şebekesine yılda 37 teravat-saat (TWh) ek yük getirebilir. Bu durum sadece üretim tarafında değil, dağıtım altyapısında da ciddi yatırımları zorunlu kılıyor. Dağıtım şebekesinin bu yükü karşılayabilmesi için uzun vadeli stratejik planlamalar gerekiyor.
Akıllı şarj uygulamaları trafo yüklerini dengeleyebilir
SHURA’nın analizinde yer alan grafiklere göre, kontrolsüz şarj senaryosunda trafo yükleri %95 seviyesini aşarak kritik eşikleri zorluyor. Buna karşılık, akıllı şarj yöntemleriyle yükler daha düşük saatlere kaydırılarak trafonun maksimum kapasite sınırının altında kalınabiliyor. Bu, hem altyapının korunması hem de yenilenebilir enerji kaynaklarının daha verimli kullanılması açısından büyük avantaj sağlıyor.
Yatırımların kapsamı ve beklenen emisyon azaltımı
Dağıtım şebekesine entegre edilecek elektrikli araçlar için gerekli ilave yatırım oranı, SHURA analizine göre 5 milyon araçta %3,5, 11 milyon araçta ise %12 düzeyindedir. Bu yatırımların hayata geçmesi durumunda, binek araçlardan kaynaklanan CO₂ emisyonlarında %41 oranında düşüş ve 20 milyon ton azaltım sağlanması öngörülmektedir.
| Senaryo | Ek yatırım oranı | CO₂ emisyon azaltımı |
|---|---|---|
| 5 milyon EA | %3,5 | ~8 Mt |
| 11 milyon EA | %12 | 20 Mt |
Şarj altyapısı gelişimi ve akıllı teknolojiler SHURA önerileri arasında
SHURA’nın Türkiye’nin ulaşımda elektrifikasyon hedeflerine ulaşması için sunduğu stratejik öncelikler şu şekilde:
- Elektrikli araç ve şarj hizmetleri piyasasının eş zamanlı gelişimi
- Fiyat ve vergi teşvikleriyle içten yanmalı motorlu araçların azaltılması
- Kamu ve filo araçlarının elektrifikasyonu
- Stratejik bölgelerde şarj istasyonlarının konuşlandırılması
- ToU (çok zamanlı) tarifeler ve bölgesel fiyatlandırmaların uygulanması
- Şebeke dostu şarj altyapısı planlamaları ve otomasyon sistemlerinin yaygınlaştırılması
Türkiye’nin net sıfır hedefi için e-mobilite stratejik bir kaldıraç
Türkiye’nin net sıfır hedefi için e-mobilite stratejik bir kaldıraçElektrikli araç sayısındaki hızlı artış, altyapı yatırımları ve regülasyonlarla desteklenmediği sürece şebeke dengesini zorlayabilir. SHURA’ya göre akıllı şarj sistemleri, yalnızca bir teknoloji değil; Türkiye’nin net sıfır hedefleri doğrultusunda stratejik bir gerekliliktir.
Dünya genelinde elektrikli araç sayısı ve pazar payı karşılaştırması
Türkiye’nin elektrikli araç stratejisini küresel ölçekte değerlendirmek, yatırım ve altyapı planlaması açısından kritik önemde. Aşağıda, 2024 itibarıyla Çin, Avrupa, ABD ve Japonya ile karşılaştırmalı istatistikler yer alıyor:
| Ülke/Bölge | 2024 EA Sayısı | Pazar Payı | Şarj Altyapısı |
|---|---|---|---|
| Türkiye | 183.776 | %1,1 | Gelişmekte, büyük şehirlerde yoğun |
| Çin | 60 milyon (stok) | %35 | 11,88 milyon şarj noktası |
| Avrupa | 3,2 milyon (2023) | %25 | 4 milyon halka açık şarj noktası |
| ABD | 1,4 milyon (2023) | %10 | %6,5 artışla genişlemekte |
| Japonya | Belirsiz (düşük) | %5 altı | 2030 hedefi: 150.000 şarj noktası |
Türkiye’nin elektrikli araç hedefleri küresel rekabette nasıl bir yerde?
Türkiye, 2035 yılına kadar 11 milyon EA hedefiyle iddialı bir yol haritasına sahip. Ancak mevcut pazar payı ve altyapı verileri, Çin ve Avrupa’nın oldukça gerisinde olduğumuzu gösteriyor. Şarj altyapısında özellikle kırsal bölgeler ve otoyol bağlantılarında ciddi boşluklar mevcut.
Gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında, Türkiye’nin önümüzdeki 10 yıl içinde:
- Şarj altyapısını en az 10 kat artırması,
- Teşvik sistemlerini kararlı ve sürdürülebilir kılması,
- Kamu taşımacılığı ve filo dönüşümünü hızlandırması,
- Yerel üretimi destekleyecek Ar-Ge stratejileri oluşturması
gerektiği ortaya çıkıyor. Bu farkların kapatılması, net sıfır hedefi açısından da zorunlu hale geliyor.
Türkiye’nin elektrikli araç hedeflerine ulaşması için sizce en öncelikli adım hangisi olmalı? Görüşlerinizi yorumlarda paylaşın.
İlgili Haberler
- Türkiye’nin en çok satan elektrikli otomobilleri (2024 Eylül verileri)
- Türkiye’de elektrikli araç sayısı 198 bine ulaştı: Şarj altyapısı nasıl gelişiyor?
- Elektrikli araç şarj istasyonlarının yoğun saatlerde kapatılması gerekebilir
- Elektrikli araç pazarında Kasım 2024: Yerli gurur ve global oyuncuların yükselişi
- Türkiye’de elektrikli araç sayısı 5 kat, şarj istasyonu sayısı 2 kat arttı
- Türkiye’nin elektrikli araç altyapısı ve geleceğe hazırlık
- EPDK’dan elektrikli araç ve şarj altyapısı projeksiyonu: On yıllık bir bakış
- Elektrikli araç şarj soket sayısında artış: Türkiye’de altyapı gelişiyor
© 2025 Yeşil Haber