Ana Sayfa Öne Çıkanlar Rüzgar başvurularında teknik değerlendirme: Santral sahası, koordinatlar, depolama ve denetim zinciri güncellendi

Rüzgar başvurularında teknik değerlendirme: Santral sahası, koordinatlar, depolama ve denetim zinciri güncellendi

Yazar

Baha Ata

Eki 1, 2025 @ 23:56 Değiştirilme tarihi: Eki 2, 2025 @ 4:08

1 Ekim 2025’te Resmi Gazete’de yayımlanan değişikliklerle santral sahası tanımı ve koordinatlar netleştirildi; “emniyet bandı” kaldırıldı, müsaade yazıları ve Ek-1 güncellendi, Ek-6 ise yürürlükten çıkarıldı.

Hızlı bakış

1 Ekim 2025’te Resmi Gazete’de yayımlanan değişikliklerle santral sahası kuralları ve koordinat düzeni netleştirildi.
“Emniyet bandı” ibaresi yönetmelikten çıkarıldı; müsaade yazıları denetimi yeniden düzenlendi.
Türbin ve depolama tesislerinin tamamı santral sahası içinde bulunmak zorunda oldu.
Ek-1’de çizim yöntemleri güncellendi, Ek-6 tamamen yürürlükten kaldırıldı.
Yatırımcılar için arazi planlaması, proje mimarisi ve izin süreçlerinde yeni riskler ve fırsatlar ortaya çıktı.

Bu değişiklik neden önemli? Yatırımcı ve geliştirici perspektifi

Santral sahasının sınırları ve koordinat doğrulaması artık daha katı kurallara bağlı; türbin rotor alanları ve depolama tesisinin bütünü lisansa derç edilmiş sahada kalmak zorunda. Bu, arazi planlaması, kamulaştırma/irtifak ve proje mimarisi kararlarını erken aşamada daha disiplinli kılıyor.

Türbin ve depolama tesisinin koordinatları artık santral sahası içinde yer almak zorunda

Yeni düzenleme, rüzgar türbinlerinin kurulacağı nokta (merkez) kabul edilerek rotor kanat çapının oluşturduğu alanın ve elektrik depolama tesisinin koordinatlarının, önlisans veya üretim lisansında derç edilmiş santral sahası içinde bulunmasını zorunlu kılıyor. Böylece, sahaya dışarı taşan kurulumlar ve muallak sınırlar engelleniyor.

“Emniyet bandı” ibaresi metinden çıkarıldı

Düzenlemeden önce sahaya eklenen “emniyet bandı” referansları yeni metinde yer almıyor. Bu değişiklik, sahayı tanımlarken fazladan bir esneklik alanını ortadan kaldırıyor ve izin/ruhsat çizgilerini daha katı hale getiriyor.

Müsaade yazılarında denetim zinciri: EPDK ve şebeke işletmecisi

Önlisans veya üretim lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından verilecek müsaade yazılarının EPDK tarafından denetlenmesi; lisanssız üretim (LUY) tarafında ise müsaade yazılarının ilgili şebeke işletmecisi tarafından kontrol edilerek Genel Müdürlüğe sunulması düzenlendi. Bu ayrım, lisanslı ve lisanssız süreç akışları arasındaki sorumlulukları netleştiriyor.

“Harita mühendisi” yerine “Kadastro Müdürlükleri”

Teknik değerlendirme metninde “harita mühendisi” ibaresi “Kadastro Müdürlükleri” olarak güncellendi. Böylece arazi/saha tespiti ve koordinat doğrulamalarında idari kurum esası güçlendiriliyor.

Ek-6 (Seyrüsefer Etkileşim Alanı Belirleme Yöntemi) tamamen kaldırıldı

Yönetmeliğin Ek-6’sı yürürlükten kaldırıldı. Bu kaldırma, seyrüsefer etkileşimi başlıklı ayrı bir metodolojiyi metinden temizleyerek teknik değerlendirme çerçevesini sadeleştiriyor.

Ek-1: Santral sahası belirleme yöntemlerinde çizim kuralları ve eşikler netleşti

Ek-1’de, türbin yerinin merkez kabul edildiği ve çevre çemberlerinin kullanıldığı çizim metoduna ilişkin detaylar güncellendi. Temel durumda yaklaşık 700 metre eşikli çemberlerden oluşan çokgenler ve özel durumlarda ayrık “öbek” yaklaşımları ile 1.000 metreye kadar kontrol eşikleri (örneğin yakın konumdaki öbekler/kenar çizgileri) tarif ediliyor. Bu, sahaların tekil çokgen ya da öbek-temelli poligonlarla hukuken açık şekilde tanımlanmasını hedefliyor.

Bağlantı bölgesi ve yarışmaya giriş kurgusu: Mevzuata referans

Önlisans başvurusunun bağlantı yarışmasına gireceği bağlantı bölgesinin, artık ilgili mevzuat kapsamında belirleneceği hususu açıklığa kavuşturuldu. Bu, bağlantı-bölgesi tespitinde düzenlemeler arası uyumu ve kurumlar arası koordinasyonu güçlendiriyor.

Yatırımcı bakışı: Etki analizi ve saha geliştirme stratejileri

Yatırım planlaması ve arazi stratejisi

Santral sahası içine tüm kurulumların (türbin rotor alanları + depolama tesisi) sığması zorunluluğu, erken dönemde parselasyon, kamulaştırma/irtifak ve komşuluk ilişkileri planlamasını kritik hale getiriyor. Saha dışına taşan planların düzeltilmesi maliyeti artıracağı için, proje geliştirme aşamasında kadastro verisi ve koordinat ispat zinciri (UTM/ED50) titizlikle kurgulanmalı.

Hibrit ve depolama entegrasyonu

Depolama noktasının sahaya tam dahil olması koşulu, hibrit projelerde mimariyi sade fakat daha katı hale getiriyor: sahada yeterli alan ayrılmamışsa türbin yerleşimi ve enerji depolama yerleşimi birbiriyle rekabet edebilir. Bu nedenle, sahada geri çekilme mesafeleri (örneğin deprem güvenlik alanı), erişim yolları ve kablo/trafo hatlarıyla birlikte depolama için bağımsız bir “cep” planlanmalı.

Lisanssız üretim ve süreç kalitesi

Müsaade yazılarının lisanssız tarafta şebeke işletmecisi, lisanslı tarafta EPDK denetimine tabi olması; belge akışını standardize ederken süreçleri biraz uzatabilir. Ancak bu kalite kontrol zinciri, sahada sonradan ortaya çıkabilecek koordinat/sınır ihtilaflarını erken aşamada azaltacaktır.

Proje çizimleri ve Ek-1 disiplininin önemi

Ek-1’deki çizim/öbek kuralları, saha poligonunun tekil ya da öbek-temelli olarak ispat edilebilir şekilde dosyalanmasını istiyor. Bu nedenle proje ofisleri, GIS/UTM tabanlı versiyonlanmış çizimleri (700 m temel çemberler, 1.000 m kontrol eşikleri, öbek birleştirme-kenar çizgileri vb.) numaralı ve tarihli olarak saklamalı.

Beklenen etkiler ve ileriye dönük izleme noktaları

Yeni yönetmeliğin uygulanmasıyla birlikte özellikle proje geliştirme sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı başlıklar öne çıkıyor:

Kurumların yayımlayacağı uygulama rehberleri ve SSS dokümanlarının, Ek-1’deki örneklerin saha senaryolarına uyarlanmasında yol gösterici olup olmayacağı.
Yarışmalara hazırlanan projelerde bağlantı bölgesi tespitlerinin güncel mevzuatla uyumu ve olası itiraz süreçleri.
Lisanssız tarafta şebeke işletmecilerinin müsaade yazısı kontrol pratikleri ve geri bildirim süreleri.
Ek-6’nın kaldırılmasının ardından seyrüsefer kurumlarıyla kurulacak yeni koordinasyon mekanizmalarının şekli.

Önemli kavramlar sözlüğü

UTM/ED50: Türkiye’de yaygın kullanılan koordinat referans sistemi. Proje sahalarının resmi kayıtlarla uyumlu çizilmesini sağlar.
Öbek: Türbinlerin grup halinde yerleştirilmesiyle oluşan alan. Ek-1’de özel durumlarda ayrı ayrı değerlendirilebiliyor.
Versiyonlanmış çizim: Tarih ve numara verilerek arşivlenen teknik çizim; değişikliklerin geriye dönük izlenebilir olmasını sağlar.
Geri çekilme mesafesi: Deprem güvenliği, erişim veya çevresel nedenlerle yapı ve tesislerin belirli bir mesafeden daha yakın kurulmasının engellenmesi.