Ana Sayfa Öne Çıkanlar Almanya, 6 milyar euro sanayi dekarbonizasyonu programını CCS ile açıyor

Almanya, 6 milyar euro sanayi dekarbonizasyonu programını CCS ile açıyor

Yazar

Eki 7, 2025 @ 19:59 Değiştirilme tarihi: Eki 7, 2025 @ 21:29

Almanya, 15 yıllık “iklim sözleşmeleriyle” çelik, çimento, kimya ve cam gibi yoğun sanayilerde emisyonları azaltmak için 6 milyar euroluk yeni bir tur başlattı.

Program ilk kez karbon yakalama ve depolama/kullanım (CCS/CCU) projelerini kapsıyor. Şirketler 2026 ihaleleri için projelerini 1 Aralık 2025’e kadar kaydedebilecek. Program, parlamento ve AB devlet yardımı onayına tabi.

Hızlı Bakış

Almanya, 6 milyar euroluk programla sanayide 15 yıllık iklim sözleşmeleri dönemini başlatıyor.
CCS ve CCU ilk kez açıkça kapsama alınırken kömür santrallerine kamu desteği öngörülmüyor.
Şirketler 1 Aralık 2025’e kadar ön kayıt yapacak, ihaleler 2026’da düzenlenecek.
CO2 boru hatları ve Kuzey Denizi depolaması sınır ötesi altyapı entegrasyonunu güçlendirecek.
Türkiye, 2025 İklim Kanunu ile ETS için yasal zemini kurdu ancak gelir güdümlü uzun vadeli sözleşmeler henüz yok.

15 yıllık iklim sözleşmeleriyle sanayi dönüşümü: Rekabetçi ihaleler ve ton başına maliyet

Hükümet, 15 yıllık sözleşmelerle temiz üretime geçişte oluşan maliyet farkını kapatmayı hedefliyor. Projeler, ton başına en düşük destek talep edenlerin öne çıktığı rekabetçi ihalelerle seçilecek; kazananlar bağlayıcı emisyon azaltım hedefleri ve ara kilometre taşlarına tabi olacak. Böylece emisyon azaltımı hızlanırken enerji ve karbon maliyeti oynaklığına karşı koruma sağlanacak.

CCS/CCU entegrasyonu ve hukuk zemini: Kömür hariç, proses emisyonlarına odak

Bu tur ile CCS/CCU projeleri ilk kez açık biçimde kapsama alındı. Yaz aylarında kabineden geçen tasarı, CO2 taşınması ve deniz altı depolama altyapısının (boru hatları, terminaller) hızla planlanmasını hedefliyor; kömür santrallerine destek öngörmüyor, elektrifikasyonu zor proses emisyonlarına (ör. çimento, kireç) odaklanıyor.

Takvim ve yönetişim: Ön kayıt 1 Aralık 2025, ihaleler 2026, AB onayı şart

Şirketler projelerini 1 Aralık 2025 tarihine kadar kaydedebilecek; asıl ihaleler 2026’da yapılacak. Program; Alman Meclisi’nde gerekli düzenlemelerin tamamlanması ve AB devlet yardımı onayının alınması koşuluyla ilerleyecek.

Hedef sanayiler ve teknoloji karması: hidrojen, elektrifikasyon, atık ısı ve CCS/CCU

Kimya, çelik, çimento ve cam gibi karbonsuzlaştırması zor sektörlerde teknolojik dönüşüm; yeşil hidrojen, elektrifikasyon, atık ısı geri kazanımı ve CCS/CCU karmasıyla desteklenecek. Uzun vadeli gelir görünürlüğü, sermaye yoğun projelerde bankabiliteyi artırmayı amaçlıyor.

CO2 altyapısı: Boru hatları, Kuzey Denizi depolaması ve sınır ötesi ağlar

Yeni çerçeve, mevcut doğal gaz hatlarının CO2 taşımaya uyarlanmasını, yeni hatların kamu yararı statüsüyle hızlandırılmasını ve Kuzey Denizi altında depolamayı mümkün kılmayı hedefliyor. Bu hamle Almanya’yı Kuzey Batı Avrupa’daki CO2 altyapı ağlarına bağlayarak sınır ötesi entegrasyonu güçlendirecek.

Riskler ve tartışmalar: Kilitlenme riski, maliyetler ve izin süreçleri

CCS, proses emisyonları için gerekli bir araç olarak konumlanırken çevresel STK’lar, fosil yakıtlara bağımlılığı uzatma riski ve maliyetler konusunda uyarıyor. Program; net emisyon azaltımı, güvenlik ve uzun dönem izleme şartlarını merkezine alarak bu riskleri yönetmeyi hedefliyor.

Kısa kavram rehberi: CCS, CCU, ETS ve CBAM

CCS (Carbon Capture and Storage): Bacadan yakalanan CO2’nin taşınıp yeraltına güvenli biçimde depolanması.

CCU (Carbon Capture and Utilization): Yakalanan CO2’nin kimyasal hammadde, sentetik yakıt vb. süreçlerde girdi olarak kullanılması.

ETS (Emisyon Ticaret Sistemi): Toplam emisyonlara üst sınır koyan ve şirketlere izin tahsisi/ticareti sağlayan piyasa temelli mekanizma.

CBAM (AB Sınırda Karbon Düzenlemesi): AB’ye ithal edilen karbon yoğun ürünlere eşdeğer karbon maliyeti getiren düzenleme.

Türkiye karşılaştırması: İklim Kanunu No. 7552, ETS zemini ve uygulama takvimi

Türkiye, 2 Temmuz 2025’te kabul edilip 9 Temmuz 2025’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İklim Kanunu No. 7552 ile ulusal ETS için yasal zemini oluşturdu. Kanun; iklim yönetişimi, izleme-raporlama-doğrulama (MRV), idari yaptırımlar ve ETS’nin kurulması/işletilmesi gibi unsurları tanımlıyor. Ancak Almanya’daki gibi sanayiye 15 yıllık gelir güdümlü sözleşmeler ve CO2 altyapısını hızlandıran özel bir paket henüz uygulamada değil; Türkiye’nin önceliği ETS kural seti ve piyasa altyapısını kurmak, sektörleri kademeli dahil etmek ve CBAM uyumunu sağlamak.

Politika tasarımı farkları: Fiyat sinyali odaklı ETS mi, uzun vadeli gelir sigortası mı?

Almanya modeli
ETS/karbon maliyetlerinin üzerine uzun vadeli gelir güvencesi ekleyerek sermaye yoğun projelerde finansmanı kolaylaştırıyor.

Türkiye modeli
Öncelik piyasa fiyat sinyali (ETS), MRV ve yeşil finans araçlarıyla dönüşümü tetiklemek. Bu nedenle yoğun sanayi yatırımlarında kararlar, ETS fiyatları ve sınırlı/amaçlı destek programlarına daha fazla dayanacak.

Türkiye için stratejik çıkarımlar: 3 adımlı hızlandırma paketi

1) ETS + sektörel yol haritaları ile net talep oluşturmak

ETS kapsamı ve payı öngörülebilir bir takvimle genişletilmeli; çelik, çimento ve kimyada proses emisyonları için hedefler ve teknoloji yol haritaları yayımlanmalı.

2) Gelir güdümlü sözleşmelerin pilot uygulaması

AB fonları ve yerli içerikle eş finansman kurgulanarak; atık ısı pompaları, elektrikli fırınlar, yeşil hidrojen ve sınırlı kapsamda CCS/CCU projeleri için 10–15 yıllık pilot sözleşmeler denenebilir.

3) CO2 altyapısı planlaması ve bölgesel işbirliği

Kıyı bölgeleri için CO2 toplama, liman/boru altyapısı ve güvenlik-izleme standartları içeren planlar hazırlanmalı; Kuzey Ege ve Doğu Akdeniz’de bölgesel işbirlikleri değerlendirilmeli.

Son söz: İki yol, aynı hedef – sanayide kalıcı emisyon azaltımı

Almanya, sanayi için uzun vadeli gelir mekanizmaları ve CCS altyapısı ile sert azaltımları finansmanlanabilir kılmaya çalışıyor. Türkiye ise İklim Kanunu ve ETS ile piyasa temelli zemini kurdu. Bir sonraki aşama; yatırımları hızlandıracak pilot iklim sözleşmeleri, hedefli yatırım teşvikleri ve CO2 altyapı planlarının devreye alınması. Farklı politika araçlarıyla aynı hedefe – sanayide hızlı ve kalıcı emisyon azaltımı – ilerlemek mümkün.