Virginia Tech araştırmacıları, buzun erime gücünü kullanarak kendi kendine hareket etmesini sağladı. Çalışma yenilenebilir enerji ve buz çözme teknolojilerinde yeni ufuklar açıyor.
ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Death Valley, yıllardır bilim insanlarını şaşırtan “yürüyen taşlar” fenomeniyle biliniyor. Geceleri donan ince su tabakalarının gündüz çözülmesiyle rüzgârın etkisi birleşince, buz kütleleri ve üzerlerindeki taşlar yavaşça hareket edebiliyor.
Doğadaki bu nadir olaydan yola çıkan Virginia Tech’teki Nature-Inspired Fluids and Interface Lab araştırmacıları, benzer hareketi kontrollü bir ortamda yeniden üretmeyi hedefledi. Yaklaşık beş yıl süren araştırmaların sonunda ekip düz bir yüzeyde rüzgâr olmadan buz kütlelerini kaydırmayı başardı. Bulgularını hakemli bir dergi olan ACS Applied Materials & Interfaces’te yayımlayan ekip, bunun yalnızca bilimsel merak değil aynı zamanda enerji ve endüstri için büyük bir potansiyel taşıdığını vurguluyor.
Buz disklerini hareket ettiren “herringbone” tasarımı
Araştırmacılar, özel olarak tasarlanmış alüminyum plakalar üzerine milimetrik V şeklinde oluklar kazıdı. Bu oluklar balık kılçığı (herringbone) formunda düzenlenerek suyun tek yönde akması sağlandı.
Petri kaplarında dondurulan buz diskleri bu plakaların üzerine yerleştirildiğinde, eriyen su kanallardan ilerleyerek buz parçalarının ileri doğru kaymasına neden oldu. İlginç bir gözlem ise, su itici kaplama uygulanmış yüzeylerde buzun önce takılı kalıp ardından hızla kayması oldu.
Enerji üretiminde eriyen buzdan faydalanmak mümkün mü?
Ekip, bu keşfin en heyecan verici yönlerinden birinin enerji üretiminde kullanılabilecek olması olduğunu belirtiyor. Eğer plakalar dairesel desenlerle düzenlenirse, buz diskleri sürekli dönebilir. Bu döngüye mıknatıslar veya küçük türbinler bağlanarak elektrik üretimi sağlanabilir.
Pasif bir erime sürecinden enerji çıkarmak fikri, özellikle düşük maliyetli ve yenilenebilir çözümler arayan sektörler için büyük önem taşıyor. Henüz prototip aşamasında olan sistem, gelecekte güneş enerjisiyle soğutulmuş yüzeyler ya da kutup bölgelerinde doğal buz hareketleriyle birleştirilebilir. Böylece eriyen buzdan elde edilen hareket, yepyeni bir yeşil enerji kaynağına dönüşebilir.
Endüstriyel ve günlük hayatta uygulanabilecek alanlar
Virginia Tech ekibinin makalesinde, keşfin yalnızca enerji için değil farklı alanlarda da devrim yaratabileceği ifade ediliyor:
- Uçaklar ve enerji hatlarında buzlanma önleme: Kendi kendine kayan buz yüzeyleri, buzlanmanın pasif olarak ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilir.
- Kendi kendini temizleyen yüzeyler: Erime sırasında ortaya çıkan hareket, kirleri ve tozları yüzeyden uzaklaştırabilir.
- Mikro akışkan sistemlerde taşıma: Laboratuvar çiplerinde sıvı damlacıklarının enerji harcamadan yönlendirilmesi mümkün olabilir.
Bu alanlar, teknolojinin yalnızca laboratuvar merakından öteye geçtiğini ve günlük hayata uyarlanabilir olduğunu gösteriyor.
Buzdan yeşil enerjiye giden yolun ilk adımı
Şimdilik laboratuvar ölçeğinde test edilen bu yöntem, mühendislik ve malzeme bilimi açısından büyük bir kapı aralıyor. Araştırmacılar, önümüzdeki yıllarda teknolojinin ölçeklenmesi, verimliliğinin artırılması ve farklı yüzeylerle uyumunun denenmesi gerektiğini belirtiyor.
Kendi kendine hareket eden buz fikri, bugünün deneysel aşamasından yarının yenilenebilir enerji sistemlerine uzanabilecek kadar güçlü bir potansiyele sahip.
Doğadan ilham alan teknolojilerin geleceği
Kendi kendine kayan buz üzerine yapılan bu araştırma, doğadan ilham alarak geliştirilen çözümlerin enerji ve mühendislik alanında nasıl çığır açabileceğini gösteriyor. Bugün laboratuvar deneyleriyle sınırlı olan bu yaklaşım, gelecekte yenilenebilir enerji üretiminde düşük maliyetli ve çevre dostu alternatifler sunabilir. Bu tür buluşlar, doğanın işleyişini anlamanın yalnızca bilimsel değil, aynı zamanda sürdürülebilir bir gelecek için de yol gösterici olduğunu hatırlatıyor.
- Gelgit enerjisi: Doğanın ritminden temiz enerji
- Çin, yüzer rüzgar türbini ‘Qihang’ ile enerji devrimi yapıyor
- Mikrodalga teknolojisiyle daha hızlı ve verimli hidrojen üretimi
- Alternatif karbon taşıyıcı EOR yöntemi: Karbon depolama
© 2025 Yeşil Haber