Otomotivde ilk çeyrek daralması: Üretim %8,7, pazar %7 küçüldü

Türkiye otomotiv sektörü 2025’in ilk çeyreğini üretim ve pazar düşüşüyle kapattı; Mart ayında OSD verileri yavaşlamayı teyit ederken, Togg EV pazarında liderliğini korudu, ikinci el piyasası ise talep artışı ve reel fiyat düşüşüyle dikkat çekti. Sektör temsilcileri EV karlılığı ve içten yanmalı motorlara dönüş sinyallerini vurguladı.

OSD verileriyle ilk çeyrekte genel görünüm: Üretim ve pazar düşüşte

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) tarafından yayımlanan Mart  Aylık Değerlendirme Raporu’na göre, yılın ilk çeyreğinde (Ocak-2025Mart 2025) Türkiye’nin toplam motorlu araç üretimi, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %8,7 azalarak 344.120 adet olarak gerçekleşti. Otomobil üretimi ise %7,3’lük bir düşüşle 220.927 adede geriledi. Traktör üretimi de %41 gibi sert bir düşüşle 8.179 adette kaldı.

Pazar tarafında da benzer bir eğilim gözlendi. Toplam pazar (otomobil ve hafif ticari) ilk çeyrekte %7 daralarak 285.818 adede düştü. Otomobil pazarı %4,1’lik daha sınırlı bir düşüşle 223.793 adede gerilerken, hafif ticari araç pazarı %16, ağır ticari araç pazarı ise %20 oranında daraldı. Ancak bu rakamlar, son 10 yıllık ilk çeyrek ortalamalarının hala oldukça üzerinde seyrediyor (Toplam pazar %56, Otomobil %67 üzerinde).

İthalat oranları ve yerli üretimin durumu

İlk çeyrekte otomobil pazarındaki ithalat oranı %68 seviyesinde sabit kalırken, hafif ticari araç (LCV) pazarında ithalatın payı geçen yıla göre %1,4 puan artarak %78’e yükseldi. Bu durum, özellikle LCV segmentinde yerli üretimin pazar payı açısından zayıfladığına işaret ediyor. Toplam LCV satışları %16 düşerken, ithal LCV satışları sadece %1, yerli LCV satışları ise %45 oranında azaldı.

İlk çeyrek karşılaştırma tablosu (2024 Q1 vs 2025 Q1)

Ticari araç pazarındaki sert düşüşün detayları

İlk çeyrekte ticari araç üretimi %11,2 düşerek 123.193 adet oldu. Ürün grubu bazında üretimde kamyon (%-39), midibüs (%-21), kamyonet (%-19) ve otobüste (%-17) ciddi düşüşler yaşanırken, sadece minibüs üretiminde %122’lik bir artış dikkat çekti. OSD Başkanı Cengiz Eroldu, özellikle kamyon ve traktör gruplarındaki kapasite kullanımının kötüleşmesinin (kamyonda %78’den %47’ye düşüş) Avrupa’daki yavaşlamanın ve iç pazarda finansmana erişimdeki zorlukların bir göstergesi olabileceğine dikkat çekti.

Elektrikli araçlar: Veri eksikliği, Togg liderliği ve değişen stratejiler

OSD raporları hala elektrikli, hibrit ve içten yanmalı motorlara göre ayrıştırılmış detaylı pazar verisi sunmuyor. Bu durum, sektörün elektrifikasyon dönüşümünü takip etmeyi zorlaştırıyor ve Yeşil Mutabakat süreci açısından kritik bir eksiklik olarak öne çıküyor.

Tahmini ilk çeyrek EV satışları ve Togg’un Mart ayı performansı

Marka bazlı analizler bazı çıkarımlar yapmayı sağlıyor: Yalnızca %100 elektrikli markalara odaklanıldığında, 2025’in ilk çeyreğinde Türkiye’de yaklaşık 18.700 adet tamamen elektrikli otomobil satıldığı tahmin ediliyor. Bu, ilk çeyrek toplam otomobil pazarının yaklaşık %8,4’üne denk geliyor. Mart ayında ise Togg, 3.180 adet T10X satışı ile elektrikli otomobil pazarındaki liderliğini açık ara sürdürdü. Togg’un bu başarısı sonrası, daha erişilebilir bir satış kampanyası düzenleyebileceği yönünde beklentiler bulunuyor.

Sektörün değişen EV stratejileri ve karlılık endişeleri

OSD Başkanı Cengiz Eroldu’nun açıklamaları, küresel ve yerel EV pazarındaki dinamiklerin değiştiğine işaret ediyor. Avrupa’da devlet teşviklerinin azalmasıyla EV karlılığının düştüğünü belirten Eroldu, “Yalnız elektrikli yapalım politikasından geri adım atıldı. Otomotiv sanayicileri karlı alanlara yatırım yapmak zorunda. Şu anda kârlı alanlar Avrupa’da da Türkiye’de de içten yanmalılar” dedi. Eroldu’ya göre, artık birçok marka içten yanmalı (ICE), hibrit ve elektrikli olmak üzere üç kulvarda da model sunma stratejisine yöneliyor. Avrupa’daki EV talebindeki yavaşlamanın yaratacağı atıl kapasitenin, Türkiye pazarında rekabeti artırabileceği vurguladı.

İkinci el piyasası analizi: Artan talep, düşen reel fiyatlar

Yeni araç pazarı daralırken, ikinci el piyasasında farklı bir dinamik gözleniyor. sahibinden.com ve BETAM işbirliğiyle hazırlanan “Otomobil Piyasası Görünümü” Mart 2025 raporuna göre:

• Talep Artışı: İkinci el otomobil talebi, Mart ayında bir önceki aya göre %11,8, geçen yılın aynı ayına göre ise %5,3 arttı.
• Reel Fiyat Düşüşü: Enflasyondan arındırılmış ortalama reel satış fiyatı Mart ayında da düşüşünü sürdürdü (Aylık: %-2,1, Yıllık: %-19,9). Bu, reel fiyatlardaki düşüşün 21 aydır devam ettiğini gösteriyor.
• Nominal Fiyatlar ve Piyasa Canlılığı: Ortalama ikinci el otomobil fiyatı Mart ayında çok hafif bir artışla 950.515 TL oldu. Satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı %21,3’e yükseldi ve hem ilan sayısı hem de satılan araç sayısı arttı. Ancak ilanların ortalama yayında kalma süresi hafif bir artışla 21,3 güne çıktı.

Sektörün gelecek beklentileri ve OSD yorumları

OSD Başkanı Eroldu, genel yavaşlamaya rağmen Türkiye otomotiv sanayisinin geleceği konusunda karamsar olmadığını belirtti. “Biz durduğumuz zaman düşeriz, yatırım yapmamız lazım” diyen Eroldu, mevcut yatırımların devam edeceğini ve BYD/Chery gibi yeni oyuncuların fabrika yatırımlarıyla Türkiye’nin kurulu kapasitesinin 2.7-2.8 milyon adede ulaşabileceğini ifade etti. Eroldu, Türkiye’nin ana pazarının Avrupa olduğunu ve ABD-Çin gerilimi gibi gelişmelerin sektörü doğrudan etkilemeyeceğini öngörüyor.

Genel değerlendirme ve ileriye bakış

2025’in ilk çeyreği, Türkiye otomotiv sektörü için üretim ve pazar rakamlarında bir gerilemeye sahne oldu. İthalatın artan payı ve ticari araçlardaki düşüş dikkat çekiyor. Elektrikli araç pazarı Togg’un liderliğinde büyüse de, resmi veri eksikliği ve küresel karlılık endişeleri görünümü karmaşıklaştırıyor. İkinci el piyasası ise artan talebe rağmen reel fiyat düşüşleriyle farklı bir seyir izliyor. Sektörün önümüzdeki dönemde iç pazardaki finansman koşulları, Avrupa pazarındaki gelişmeler ve elektrifikasyon stratejilerindeki değişimlerden etkilenmeye devam etmesi bekleniyor. OSD ve ODMD’nin daha şeffaf veri paylaşımı, bu süreci anlamak için önemini koruyor.

İlgili Haberler

• Şubat 2025 Otomotiv Pazarı: Satışlar düştü, elektrikli araçlar yükseldi

Yorumunuzu bizimle paylaşın

Sizce Türkiye’nin otomotivde üretim ve ihracat kabiliyeti nasıl güçlendirilmeli? İthal oranları düşürülebilir mi? Görüşlerinizi yorumlarda paylaşın.

İlgili Haberler

• Şubat 2025 Otomotiv Pazarı: Satışlar Düştü, Elektrikli Araçlar Yükseldi
• BDDK’dan Yerli Elektrikli Araçlara Kredi Desteği
• Türkiye’de Elektrikli Araç Sayısı 198 Bine Ulaştı, Şarj Altyapısı Nasıl Gelişiyor?
• Chery’den Samsun’a 1 Milyar Dolarlık Elektrikli Araç Yatırımı
• Togg Nisan 2025 Kampanyası: %0 Faizli Kredi Desteği

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Yeşil Haber (@yesilhabernet)