Ana Sayfa Elektrikli Araçlar İstanbul Belediyesi’nin şarj istasyonu ihalesi iptal edildi: Sorun çözüldü mü?

İstanbul Belediyesi’nin şarj istasyonu ihalesi iptal edildi: Sorun çözüldü mü?

Yazar

Eyl 24, 2024 @ 5:13 Değiştirilme tarihi: Kas 19, 2024 @ 13:12

İSPARK şarj istasyonu ihalesinin iptali: Sorunların çözümü mü yoksa ertelemesi mi?

Geçtiğimiz hafta, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İSPARK’ın düzenlediği elektrikli araç şarj istasyonu ihalesi iptal edildi. İptal kararı, teknik şartnamede henüz test aşamasında olan Open Charge Point Protocol (OCPP) 2.0’ın şartlara eklenmesi nedeniyle alındı. Ancak bu karar, sektördeki sorunların çözülmek yerine ertelendiği yönünde endişeler doğuruyor.

Osman Ataman’dan sert eleştiriler

E-Mobilite Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Av. Osman Ataman, iptalin ardından yaptığı açıklamada, bu kararın gerçek sorunları çözmediğini belirtti. Olmayan protokolu koymak, şartları ağırlaştırmak için atılan bir adım mı?” diyerek süreci eleştirdi.

İptal edilen ihale şartlarının, sektördeki pek çok firmanın katılımını engelleyecek şekilde hazırlandığını ve yalnızca birkaç büyük oyuncunun katılabileceğini belirtti. İstanbul’da en az 60, Türkiye genelinde en az 100 DC (Yüksek Hızlı) istasyon kurulumu şartı ve 20 milyon TL sermaye talebi, küçük firmalar için caydırıcı oldu. Bu durumun tekelleşmeye yol açabileceği uyarısında bulundu.

İstanbul’da mevcut şarj istasyonları yetersiz mi?

İstanbul’daki mevcut şarj istasyonu altyapısı, hızla artan elektrikli araç kullanımına henüz yeterince yanıt veremiyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)‘nın verilerine göre, 2024 itibarıyla İstanbul’da 1,308 şarj istasyonu ve 3,316 şarj soketi mevcut. Bu sayı Türkiye genelindeki en yüksek değer olsa da, İstanbul’da 2030 yılına kadar 1 milyon elektrikli araç olması bekleniyor. Öngörüler, her 10 araca 1 şarj noktası gerektiğini gösteriyor, bu da altyapının önemli ölçüde genişletilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. İSPARK’ın planları, 60-65 yeni şarj istasyonu kurmayı kapsasa da, bu sayı artan talebi karşılamak için yetersiz kalıyor.

Avrupa ve Amerika’da elektrikli araç şarj istasyonu ihaleleri nasıl yapılıyor?

İstanbul’daki iptalin ardından, diğer büyük şehirlerin elektrikli araç şarj altyapısı için nasıl ihale süreçleri yürüttüğüne bakmak faydalı olabilir. Londra, New York, ve Berlin gibi büyük şehirler, bu konuda daha rekabetçi, şeffaf, ve sürdürülebilir modeller geliştiriyorlar. Londra’da yerel otoriteler, özel sektör ortaklarıyla iş birliği yaparak küçük ve büyük şirketlerin katılımını teşvik eden modeller uyguluyorlar.

New York da benzer şekilde çoklu sağlayıcı modeli uyguluyor, farklı bölgelerde farklı sağlayıcıların hizmet vermesi sağlanıyor ve şeffaflık teşvik ediliyor. Bu modeller, yenilikçi şarj teknolojilerinin gelişmesine de yardımcı oluyor. Berlin ise hem kamu kuruluşları hem de özel firmalarla iş birliği yaparak şarj ağı altyapısını genişletiyor, böylece şehir genelinde yaygın ve ulaşılabilir bir ağ sağlanıyor.

İSPARK ihalesi nasıl yeniden düzenlenmeli?

İSPARK’ın iptal edilen ihalesi, İstanbul’un hızla büyüyen elektrikli araç ihtiyacına yanıt verecek bir model yaratmadı. Ancak, bu sorunu çözmek için ihalenin yeniden yapılandırılması gerekiyor. Şeffaflık ve rekabetin artırılması en temel adımlardan biri olacaktır. Avrupa ve ABD’deki örneklerde olduğu gibi, ihale sürecinin daha geniş katılımlı olması sağlanmalı. Küçük ve orta ölçekli firmaların da bu süreçte yer alabilmesi için daha makul sermaye şartları belirlenmeli.

Ayrıca, teknolojik gereksinimler de daha gerçekçi hale getirilmeli. İhaleye dahil edilecek teknolojilerin test aşamasında olmaması gerektiği gibi, mevcut teknolojik kapasiteler de göz önünde bulundurulmalı. İstanbul’un 2024-2025 yılları arasında şarj altyapısının %10’unu elektrikli araçlara ayırmayı hedeflediği göz önüne alındığında, bu süreçte sadece İSPARK değil, özel sektörün de devrede olacağı çözümler düşünülmeli.

Türkiye genelinde durum: Ankara ve İzmir örnekleri

Türkiye genelinde de elektrikli araç şarj altyapısı hızla gelişiyor. Ankara, başkent olarak dikkat çekici yatırımlar yapıyor. Eşarj’ın Ankara’da açtığı Armada AVM şarj merkezi, aynı anda 20 araca hizmet verebiliyor ve şehirde toplam 200’ün üzerinde DC soket bulunuyor. Bu istasyon, Türkiye’nin elektrikli araç altyapısına önemli bir katkı sağlarken, Eşarj, Türkiye’deki şarj ağının %20’sini yöneten en büyük operatörlerden biri olarak ön plana çıkıyor.

İzmir ise özellikle enerji projeleri ile bilinen bir şehir. İzmir’de elektrikli araç altyapısını genişletmeye yönelik ihaleler düzenlenmeye devam ediyor, ancak İSPARK gibi belediyeye ait bir kuruluş yerine özel sektör ağırlıklı bir model benimsenmiş durumda. Bu model, İzmir’in şarj altyapısının genişlemesine yardımcı oluyor, ancak büyük bir kamu projesi henüz gündemde değil.

Gelecek adımlar

İSPARK’ın yeni ihale ilanı beklenirken, bu sürecin İstanbul’un elektrikli araç altyapısına katkı sağlaması bekleniyor. Şeffaflık, rekabet ve teknolojik uygunluk kriterlerine dikkat edilerek yeniden yapılandırılması gereken ihale süreci, İstanbul’un sürdürülebilir ulaşım hedeflerine katkı sağlayacak. Gelişmleri Yeşil Haber olarak takip etmeyi sürdüreceğiz.