Ana Sayfa Elektrikli Araçlar EPDK elektrikli araç şarjında dinamik tarife dönemini başlatıyor

EPDK elektrikli araç şarjında dinamik tarife dönemini başlatıyor

Yazar

Kas 28, 2025 @ 15:20 Değiştirilme tarihi: Kas 28, 2025 @ 15:20

EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz’ın 27 Kasım 2025’te TRT Radyo 1’de paylaştığı dinamik tarife modeli, Türkiye’nin elektrikli araç şarj altyapısında Avrupa’daki yaklaşımlara benzer şekilde talep yönetimi ve şebeke dengelemesine dayalı yeni bir dönemi başlatıyor.

Hızlı bakış

EPDK, elektrikli araç şarjında lokasyon ve saat bazlı dinamik tarifeye geçerek şebeke yönetiminde yeni bir dönemi başlatıyor.
Yoğun AVM bölgelerinde ve akşam saatlerinde şarj fiyatları yükselebilirken, gece saatlerinde ve sakin lokasyonlarda daha avantajlı tarifeler uygulanacak.
Norveç, Hollanda ve Danimarka gibi ülkelerin akıllı şarj ve dinamik fiyatlama deneyimleri, Türkiye’nin atığı adımın yönünü doğruluyor.
Dinamik tarife modeli, talebin gece saatlerine kaymasını teşvik ederek hem şebeke esnekliğini artırabilir hem de depolama yatırımlarının değerini yükseltebilir.
Kullanıcı davranışındaki değişim ve operatörler arasındaki yeni rekabet, Türkiye’nin elektrikli araç ekosistemini daha veri odaklı ve şebeke dostu bir yapıya dönüştürebilir.

Türkiye’nin dinamik şarj tarifesine geçişini tetikleyen altyapı baskısı

Elektrikli araç sayısındaki hızlı artış, Türkiye’de dağıtım şebekesi üzerinde yeni bir baskı oluşturuyor. Araç sahiplerinin büyük çoğunluğu akşam saatlerinde, özellikle konut bölgeleri ve AVM otoparkları gibi yoğun merkezlerde aynı zaman aralıklarında şarj işlemi başlatıyor. Bu durum, bölgesel hatlarda kısa süreli fakat yoğun pik yükler yaratarak dağıtım şirketlerinin esneklik alanını daraltıyor. EPDK’nın dinamik fiyatlama kararı, bu pik yükleri fiyat sinyalleri üzerinden dağıtarak daha kontrollü bir tüketim davranışı oluşturmayı hedefliyor.

TRT Radyo 1 programında açıklanan modelin çerçevesi ve zamanlama

EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, 27 Kasım 2025’te TRT Radyo 1’de katıldığı programda elektrikli araç şarj hizmetlerinde lokasyon ve saat bazlı dinamik tarifeye geçileceğini duyurdu. Yılmaz, elektrikli araç kullanımının Türkiye’de hızla arttığını hatırlatarak yeni sistemin, artan talebi şebeke açısından yönetilebilir hale getirmeyi amaçladığını vurguladı. EPDK’nın düzenlemeye ilişkin usul ve esasları kısa süre içinde kamuoyuna açıklaması bekleniyor.

Mustafa Yılmaz’ın vurguladığı ana unsurlar: yoğun AVM, gece tarifesi ve marka ayrımı

Mustafa Yılmaz, dinamik tarife modelini anlatırken özellikle yoğun AVM bölgeleri ile daha sakin lokasyonlar arasındaki fiyat farkına dikkat çekti. Talebin yüksek olduğu, büyük ve kalabalık AVM otoparklarında şarj etmek isteyen sürücülerin daha pahalı bir tarifeyle karşılaşabileceğini, buna karşılık daha sakin noktalarda şarjın belirgin biçimde daha ucuz olacağını belirtti. Zaman boyutunda ise elektrik tüketiminin zirveye çıktığı akşam saatlerinde şarj fiyatlarının yükselebileceğini, gece geç saatlerde ise şebeke yükü düştüğünde çok daha avantajlı tarifelerin devreye gireceğini ifade etti.

Yılmaz’ın altını çizdiği bir diğer başlık da marka ayrımı tartışmaları oldu. Tüm şarj istasyonlarının her marka elektrikli araca hizmet vermekle yükümlü olduğunu, sürücülerin yol üzerinde karşılaştıkları herhangi bir operatör istasyonundan hizmet alabilmesi gerektiğini hatırlattı. Böylece hem erişim tarafında belirsizliklerin azaltılması hem de dinamik tarife modelinin tüm piyasa oyuncuları için geçerli olması hedefleniyor.

Avrupa’nın erken EV yoğunluğu ve şebeke baskısı deneyimi

Norveç, Hollanda ve Danimarka gibi ülkeler, elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla birlikte akşam saatlerinde yoğunlaşan şarj talebi nedeniyle bölgesel şebeke sorunları yaşamıştı. Bu ülkelerdeki dağıtım şirketleri, şarj yükünün gün içine dengeli dağılmaması halinde transformatörlerin aşırı yüklenmesi ve gerilim düşüşleri gibi teknik risklerin arttığını raporladı. Sorunun kaynağı, kullanıcıların büyük çoğunluğunun iş çıkışı saatlerinde benzer zaman diliminde aracını şarj etmeye yönelmesiydi.

Hollanda’nın akıllı şarj modeli ve talep yönetimi başarısı

Hollanda, akıllı sayaç penetrasyonu, dinamik fiyatlandırma ve kontrollü şarj protokolleri sayesinde akşam pik yüklerini azaltmayı başaran en başarılı örneklerden biri olarak öne çıkıyor. Elaad NL tarafından yapılan araştırmalar, akıllı şarjın tek bir transformatörün hizmet verebileceği araç sayısını ciddi ölçüde artırdığını, talep yönetimi sayesinde altyapı güçlendirme yatırım ihtiyacının kısmen ertelendiğini ortaya koyuyor. Ayrıca gece saatlerinde indirimli tarife uygulaması, kullanıcı davranışını belirgin biçimde değiştirerek şarj talebinin daha homojen dağılmasını sağlıyor.

Yeni modelin teknik mantığı: zaman, bölge ve talep bileşenleri

EPDK’nın dinamik fiyatlama yaklaşımı, şebekedeki talep profilini dönüştürmek üzere üç ana değişkene dayanıyor: zaman, lokasyon ve yoğunluk. Yoğun kullanıcı akışının olduğu AVM ve şehir içi bölgelerinde akşam saatlerinde tarife seviyeleri yükseltilebilecek. Buna karşılık gece saatlerinde veya düşük talep bölgelerinde fiyatların düşürülmesi mümkün olacak. Operatörlere tek fiyat zorunluluğunun kaldırılması ise fiyatlama esnekliğini ve bölgesel yönetilebilirliği artıracak.

Fiyat sinyalleriyle talep kaydırma

Bu mekanizma sayesinde kullanıcıların aynı zaman diliminde toplu şarj davranışı göstermesi engellenerek şebekede daha dengeli bir yük dağılımı hedefleniyor. Avrupa deneyimi, doğru tasarlanmış fiyat farklarının kullanıcı davranışını güçlü biçimde etkilediğini ortaya koyuyor. Türkiye’de de benzer bir tasarım ile akşam pikleri kısmen törpülenirken, gece diliminde daha yayvan ve yönetilebilir bir talep profili ortaya çıkabilir.

Şebeke esnekliği ve enerji sistemine etkiler

Türkiye’nin dinamik tarife dönemine geçişi yalnızca elektrikli araç kullanıcılarını değil, geniş enerji ekosistemini de etkileyecek. Talep eğrilerinin akşam saatlerinden gece saatlerine doğru kayması, dağıtım şirketlerinin operasyonel esnekliğini artırabilir. Bu dönüşüm aynı zamanda depolama sistemlerinin arbitraj değerini yükselterek batarya enerji depolama sistemlerine yönelik yatırım iştahını destekleyebilir. Şebeke yönetimi açısından bakıldığında pik yüklerdeki düşüş, şebeke güçlendirme yatırımlarının zamanlamasını ve büyüklüğünü daha sürdürülebilir bir noktaya taşıyabilir.

Kullanıcı davranışında beklenen dönüşüm

Dinamik tarife uygulamasının yaygınlaşmasıyla Türkiye’de elektrikli araç kullanıcılarının da Avrupa’daki örneklere benzer bir şarj alışkanlığı geliştirmesi bekleniyor. Akıllı uygulamalar üzerinden en uygun şarj saatlerinin görüntülenmesi ve fiyat karşılaştırması yapılabilmesi, talebin gece dilimine kaymasına destek olacak. Bu davranışsal değişim, uzun vadede hem bireysel şarj maliyetlerini aşağı çekebilir hem de şebeke stabilitesini güçlendirebilir.

Enerji piyasasında rekabet ve operatör stratejileri

Fiyat esnekliğinin artırılması, şarj operatörleri arasında yeni bir rekabet dönemini başlatabilir. Dinamik fiyat duyuruları, kullanıcı tercihlerini etkileyen bir faktör haline gelirken operatörlerin yazılım ve veri altyapılarını güçlendirmesi gerekecek. Fiyat analizleri, istasyon konumlandırma kararları ve yoğunluk yönetimi, hem operatörlerde hem de dağıtım şirketlerinde stratejik önem kazanacak. Bu çerçevede, şarj ağları ile şebeke işletmecileri arasındaki veri paylaşımı ve koordinasyon da daha kritik hale geliyor.

Türkiye’nin enerji sisteminde yeni bir sayfa

Dinamik tarife modeli, elektrikli araçların artık yalnızca bir ulaşım aracı değil, enerji sisteminin aktif bir yük bileşeni olarak ele alındığını gösteriyor. Türkiye, Avrupa’daki talep yönetimi yaklaşımına benzer bir evreye geçerken, şarj altyapısının geleceği fiyat sinyalleri, veri temelli planlama ve şebeke verimliliği etrafında şekillenecek. Doğru tasarlanıp kararlı biçimde uygulandığı takdirde bu model, şebekedeki pik yükleri azaltarak elektrikli araçların hızlı yayılımıyla uyumlu bir altyapı dönüşümü sağlayabilir ve ülkenin enerji dönüşümünde kritik bir kaldıraç işlevi görebilir.