Ember raporuna göre küresel temiz enerji yüzde 40’ı aştı, Türkiye’nin talebi de hızla artıyor

2024’te temiz enerji küresel elektrik üretiminin %40,9’una ulaştı. Güneş enerjisindeki rekor büyüme dönüşümün ana motoru olurken, fosil kaynakların yapısal düşüşü başladı.

Güneş enerjisi temiz dönüşümün yeni motoru haline geldi

Ember’in 2025 Küresel Elektrik Değerlendirmesi’ne göre, 2024 yılında temiz enerji (yenilenebilir + nükleer) küresel elektrik üretiminde ilk kez %40 eşiğini aşarak %40,9’a ulaştı. Bu başarıda en büyük payı rekor düzeyde artan güneş enerjisi aldı. Sadece 2024’te küresel güneş üretimi 474 TWh (+%29) artarak elektrik talep artışının %40’ını karşıladı. 2024’te dünya genelinde devreye alınan 585 GW’lık yeni güneş kapasitesi, 2022’nin iki katıydı. Dünya, 1 TW güneş kapasitesine ulaşmak için on yıllar harcarken, ikinci 1 TW’a sadece iki yılda ulaştı (2022–2024).

Rüzgar ve hidro enerji üretiminde dengeli yükseliş

Rüzgar enerjisi üretimi 2024’te 182 TWh (+%7,9) artarken, hidroelektrik üretimi 182 TWh (+%4,3) artışla 4.416 TWh’ye ulaştı. Bu büyüme ile güneş ve rüzgarın toplam payı ilk kez hidroelektriği geçerek %15’e ulaştı.

Sıcak hava dalgaları talep ve emisyonları yükseltti

Küresel elektrik talebi 2024’te %4,0 artışla 30.000 TWh’yi aşarken, bu artışın 208 TWh’si doğrudan sıcak hava dalgalarına ve artan soğutma ihtiyacına bağlandı. Bu durum fosil üretiminde %1,4’lük bir artışı tetikledi ve enerji sektörü emisyonlarını %1,6 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine taşıdı.

Türkiye’nin elektrik talebinde %5,6’lık artış

Türkiye’nin elektrik tüketimi 2024’te 18 TWh artarak %5,6 büyüdü. Ember’e göre bu, dünyadaki en hızlı artış oranları arasında yer aldı. Artışın ana nedenleri sıcaklık etkisi ve soğutma ihtiyacındaki sıçrama olarak öne çıkıyor.

Güneş + Batarya: Yeni dönemin stratejik ikilisi

Güneş enerjisinin başarısı, batarya depolama sistemlerindeki maliyet düşüşüyle ivme kazandı. 2024’te batarya maliyetleri %20 azaldı ve kurulan 69 GW’lık yeni kapasite, küresel toplamı neredeyse ikiye katladı. Özellikle Almanya ve Kaliforniya’da batarya destekli güneş sistemleri, gaz santrallerine göre daha ekonomik hale geldi.</p> <p>Kaliforniya’da bataryalar, akşam pik talebinin %20’sini karşılar hale geldi. Türkiye’de artan güneş yatırımlarının verimini artırmak ve şebeke dengesini sağlamak için bu model kritik önemde olabilir.

Fosil üretimin düşüşü yapısal hale geliyor mu?

2024’te temiz enerji, sıcaklık etkisi dışındaki tüm talep artışını karşıladı. Ember’e göre bu büyüme hızı devam ederse, fosil üretiminde bu on yıl içinde yapısal bir düşüş başlayacak. Kısa vadede hava koşulları dalgalanmalara neden olsa da, eğilim net: temiz enerji büyüyor, fosil üretim geriliyor.

Türkiye için 5 stratejik çıkarım

• Güneş potansiyeli: Küresel büyüme ve maliyet düşüşleri, Türkiye’nin yüksek güneş potansiyelini hızla devreye alma fırsatı sunuyor.
• Depolama yatırımı: Artan rüzgar ve güneş kapasitesini şebekeye entegre etmek için batarya yatırımları kritik hale geldi.
• Fosil çıkışı: 2053 Net Sıfır hedefine ulaşmak için kömür ve gazdan çıkış planlarının hızla netleştirilmesi gerekiyor.
• Karbon yoğunluğu: Türkiye’nin üretim yoğunluğu muhtemelen 473 gCO2/kWh küresel ortalamasının üzerinde. Bu, iklimsel ve ekonomik risk oluşturuyor.
• Politika ve finansman: Yeşil mutabakat uyumlu regülasyonlar ve sürdürülebilir finansman (yeşil tahviller, karbon fiyatlama vb.) acil ihtiyaç haline geldi.

2024’te kaynaklara göre küresel elektrik üretimi artışı

Enerji dönüşümünde yeni eşik aşıldı

2024 yılı, temiz enerjinin artık sadece büyüyen değil, yapısal olarak baskın hale geldiği bir dönemin başlangıcı olarak kayda geçti. Güneş ve batarya teknolojilerinin birlikte sunduğu çözüm kapasitesi, önümüzdeki yılların temel enerji stratejisi olacak. Bu dönüşüme erken uyum sağlayan ülkeler, enerji güvenliği ve ekonomik dirençlilik açısından avantaj sağlayacak.

Sizce Türkiye, bu dönüşümün neresinde? Görüşlerinizi yorumlarda paylaşın.

İlgili Haberler

• Ember raporuna göre Türkiye güneş enerjisi kapasitesini 2025 hedefinden önce aştı
• Türkiye’nin güneş enerjisi kurulu gücü yıl sonunda 20 bin MW’yi aşacak
• Nisan 2024’te Türkiye’nin güneş enerjisi kapasitesinde önemli artış!
• Türkiye’nin enerji üretimi arttı: Peki bu büyüme ne kadar yeşil?
• Türkiye’de 37 güneş paneli üreticisi var

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Yeşil Haber (@yesilhabernet)