Elektrikli araçlar uzun vadede benzinlileri geride bırakıyor

Yeni araştırma, elektrikli araçların üretim aşamasında daha yüksek karbon salımı yaratsa da yalnızca iki yıl içinde, benzinlilere kıyasla daha az toplam emisyon ürettiğini ortaya koyuyor.

ABD merkezli Duke University tarafından yürütülen ve PLOS Climate dergisinde yayımlanan araştırma, lityum-iyon bataryalı elektrikli araçların yaşam döngüsü boyunca içten yanmalı araçlara kıyasla belirgin bir çevresel avantaj sunduğunu ortaya koyuyor. Çalışmaya göre, elektrikli araçlar üretim aşamasında daha yüksek karbon salımı yaratmasına rağmen, yalnızca iki yıllık kullanımın ardından toplam karbon emisyonu açısından benzinlileri geride bırakıyor.

Üretimde yüksek, kullanımda düşük emisyon

Çalışma, elektrikli araçların ilk iki yılda yaşam döngüsü emisyonlarının benzinli araçlara göre yaklaşık yüzde 30 daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Bu fark, lityum madenciliği ve batarya üretiminin enerji yoğunluğundan kaynaklanıyor; ancak ikinci yıldan itibaren elektrikli araçlar, birikimli emisyonlarda benzinlilerin altına iniyor.

Araştırma ekibi, 2050 yılına kadar ABD’de artan elektrikli araç kullanımı senaryolarını incelemek için Global Change Analysis Model (GCAM) adlı entegre değerlendirme modelini kullandı. Analiz, yakıt üretimi, batarya ve araç montajı, operasyon ve bakım gibi tüm yaşam döngüsü aşamalarını kapsadı. Böylece araştırmacılar, elektrikli ve benzinli araçların gerçek çevresel farkını bütünsel olarak değerlendirme imkânı buldu.

2030 ve 2050 için çevresel kazanımlar

Sonuçlara göre, batarya üretimiyle ilişkili her ek kilovat-saat (kWh) kapasite artışı 2030’da ortalama 220 kilogram, 2050’de ise 127 kilogram karbondioksit tasarrufu sağlıyor. Ayrıca, içten yanmalı benzinli araçların yaşam döngüsü boyunca yarattığı çevresel ve ekonomik zarar, elektrikli araçlara göre 2 ile 3 kat daha yüksek.

Türkiye’de de benzer bir eğilim gözleniyor. Artan batarya üretim yatırımları, yerli elektrikli araç girişimleri ve yaygınlaşan şarj altyapısı, ülkenin ulaşım kaynaklı karbon emisyonunu azaltma potansiyelini güçlendiriyor.

Uzmanlardan değerlendirmeler

Duke University’den Dr. Drew Shindell, “İçten yanmalı benzinli araçlar, hem iklim hem de hava kalitesi açısından elektriklilere göre iki ila üç kat daha fazla zarar veriyor” diyor.

Çalışmanın başyazarı Dr. Pankaj Sadavarte ise şunları aktarıyor: “Araştırmamız, fosil yakıtlı araçlardan elektrikli araçlara geçişin zamanla iklim ve hava kalitesine önemli katkılar sağlayacağını gösteriyor. Başlangıçta batarya üretimi nedeniyle yüksek emisyonlar oluşsa da elektrikli araçlar kısa sürede bu farkı kapatıyor ve uzun vadede çok daha temiz bir seçenek haline geliyor.”

Önümüzdeki yıllarda fark daha da artacak

Araştırmada, elektrikli şarj altyapısının neden olacağı ek emisyonların dikkate alınmadığı belirtiliyor. Ancak fosil yakıt kullanımının azalmasıyla birlikte elektrik üretiminin temizleşmesi bekleniyor. Bu durum, elektrikli araçların çevresel avantajını önümüzdeki yıllarda daha da güçlendirecek.

Temiz ulaşım geleceğine doğru

Elektrikli araçların üretim sürecinde ortaya çıkan yüksek karbon salımı, kullanım süresi uzadıkça hızla dengeleniyor ve çevresel kazanca dönüşüyor. Bu eğilim, batarya teknolojilerinin gelişmesi ve elektrik üretiminin daha temiz kaynaklara kaymasıyla önümüzdeki yıllarda çok daha belirgin hale gelecek. Küresel ölçekte hızlanan bu dönüşüm, yalnızca ulaşım sektörünü değil, şehirlerin enerji altyapısından bireysel karbon ayak izine kadar geniş bir alanı dönüştürme potansiyeline sahip.

İlgili Makaleler

• EV batarya geri dönüşüm yasaları: 99,6% geri kazanım
• Enerji depolamada yapay zekayla daha hızlı yatırım analizi
• Yüksek binalar için ‘yerçekimi bataryası’ ile enerji depolama