İsveç’teki Uppsala Üniversitesi araştırmacıları, geliştirdikleri yapay zeka modeliyle batarya yaşlanmasını yüzde 70’e kadar daha doğru tahmin ederek, EV’lerde pil ömrünü ve güvenliğini artırıyor.
EV’lerin en zayıf noktası, bataryalarının beklenenden hızlı yaşlanması. Bu durum, hem yüksek maliyetlere hem de kaynak israfına yol açıyor. Bataryalar çoğu zaman aracın en önce değişmesi gereken parçası haline geliyor. Bu da ulaşım sektöründeki elektrikli dönüşümü yavaşlatan en önemli faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Özellikle elektrikli otomobillerin yaygınlaşması için batarya ömrünün uzatılması kritik görülüyor.
Yapay zeka batarya sağlığını daha hassas takip ediyor
Uppsala Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, batarya yaşlanmasını tahmin etmede mevcut yöntemlere kıyasla yüzde 70 daha yüksek doğruluk sağlayan bir yapay zeka modeli geliştirdi. Çalışma, Energy & Environmental Science dergisinde yayımlandı. Araştırmayı yürüten Prof. Daniel Brandell, bataryaların “kara kutu” gibi görülmesinin sorun yarattığını vurguluyor: “Bataryaların içindeki süreçleri anlamak, onların daha uzun süre sağlıklı kalmasını sağlamak açısından kritik.”
Kısa şarj verileriyle batarya yaşlanması tahmin ediliyor
Araştırmada, yıllar süren batarya testlerinden elde edilen çok sayıda kısa şarj döngüsü verisi kullanıldı. Bu veriler, batarya içinde gerçekleşen farklı kimyasal süreçlerin ayrıntılı bir modeliyle birleştirildi. Sonuç olarak, bataryanın enerji üretimindeki reaksiyonların yanı sıra kullanım sürecinde nasıl yaşlandığına dair yüksek çözünürlüklü bir tablo ortaya çıktı. Çalışmaya katkı sunan Wendi Guo, “Bu sayede hem güç üretimini sağlayan kimyasal tepkimeleri hem de zamanla oluşan yıpranmaları ayrıntılı biçimde görebiliyoruz” dedi.
Batarya güvenliği ve yönetim sistemleri geliştirilebilir
Yapay zeka modelinin bir diğer önemli katkısı güvenlik alanında olabilir. EV’lerde zaman zaman yaşanan batarya kaynaklı güvenlik sorunları, çoğunlukla tasarım hataları ve yan reaksiyonlardan kaynaklanıyor. Yeni model, bu tür riskleri erken dönemde tespit edebilecek öngörüler sunuyor. Ayrıca yalnızca kısa şarj verilerinden yararlanılması, veri gizliliği ve anonimlik açısından da avantaj sağlıyor. Bu tür gelişmeler, batarya yönetim sistemleri için de yeni fırsatlar sunuyor.
Türkiye için ne ifade ediyor?
Türkiye’de EV pazarının hızla büyüdüğü, TOGG’un üretime başlaması ve büyük markaların yatırımlarıyla daha da ivme kazandığı bir dönemde, batarya ömrü ve güvenliği konusu kritik önem taşıyor. Enerji Bakanlığı’nın 2030 yılına kadar yollarda 1 milyon EV hedefi de düşünüldüğünde, bu tür teknolojiler stratejik önem taşıyor. Avrupa Birliği’nin 2035 yılında benzinli ve dizel araç satışını sonlandırma kararı, Türkiye’deki dönüşümü de doğrudan etkileyecek. Yapay zeka destekli yenilikler, hem yerli üreticilerin rekabet gücünü artırabilir hem de kullanıcıların EV’lere olan güvenini pekiştirebilir.
Elektrikli dönüşüm için batarya odaklı ilerleme
Batarya ömrü ve güvenliği, elektrikli ulaşımın önündeki en büyük engellerden biri olmaya devam ediyor. İsveç’teki Uppsala Üniversitesi’nin geliştirdiği yapay zeka modeli, bu engeli aşmak için umut verici bir adım. Daha dayanıklı ve güvenli bataryalar, Türkiye dahil olmak üzere dünya genelinde EV’lerin yaygınlaşmasını hızlandırabilir.
İlgili makaleler
- EV’lerde menzil kaygısını azaltacak şarj durumu teknolojisi
- Ultra hızlı şarj ve uzun ömürlü EV bataryaları
- EV’lerin geleceğini değiştirecek yeni batarya teknolojisi
- EV bataryalarının yeniden kullanımı karbon emisyonunu düşürüyor
- Elektrikli araçlar için batarya değişim sistemi
- AI destekli katı hal bataryalar, menzili %50 artırıyor