ABD’de geliştirilen yapay zeka sistemi, elektrikli araç bataryalarında güvenliği artıracak ve menzili ikiye katlayacak, katı elektrolitleri keşfetme sürecini hızlandırıyor. Yapay zeka, batarya elektrolitlerinin sınırlarını yeniden çiziyor.
ABD, Chicago Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, elektrikli araçlar ve enerji depolama çözümleri için kritik öneme sahip batarya elektrolitlerini optimize etmeye yönelik yenilikçi bir yapay zekâ çerçevesi geliştirdi. Bu sistem, iyonik iletkenlik, oksidatif stabilite ve Coulombik verimlilik gibi bataryanın performansı açısından zor dengelenen üç temel özelliği aynı anda optimize etmeyi hedefliyor. Bu özellikleri bir arada değerlendiren özel bir metrik olan eScore, aday molekülleri hızlı ve verimli bir şekilde sıralıyor.
Elektrolit geliştirme süreci ve yapay zekanın rolü
Elektrolit geliştirme süreci geleneksel yöntemlerle oldukça zahmetli ve zaman alıcıdır. Çünkü potansiyel molekül sayısı 10⁶⁰ gibi neredeyse sınırsız bir seviyeye ulaşabiliyor. Yapay zeka destekli bu yaklaşım sayesinde milyonlarca olası kombinasyon saniyeler içinde taranabiliyor. Araştırma ekibi, 250’den fazla bilimsel çalışmadan manuel olarak derlediği verilerle modeli eğitti. Grafik ve tablolar şeklinde arşivlenen veriler, elle girilerek detaylı bir veri tabanı oluşturuldu. Eğitim sürecinin ardından model, daha önce hiç karşılaşmadığı moleküllerin bile performansını başarıyla tahmin edebildi. İlk testlerde model, ticari bataryalarda kullanılan elektrolitlerle benzer performans gösterebilecek molekülleri %90’ın üzerinde doğruluk oranıyla tespit etti. Bu durum, yapay zekanın malzeme bilimi alanındaki potansiyelini açıkça ortaya koyuyor.
Katı elektrolitler: Güvenli, verimli ve uzun ömürlü bataryaların anahtarı
Geleneksel sıvı elektrolitler, özellikle yanıcılık ve sızıntı riskleri nedeniyle elektrikli araçlarda önemli güvenlik tehditleri oluşturuyor. Katı elektrolitler ise bu riskleri ortadan kaldırarak çok daha güvenli ve dayanıklı bir alternatif sunuyor.
Ayrıca, katı elektrolitlerin sunduğu düşük direnç sayesinde bataryaların hem enerji yoğunluğu hem de şarj/deşarj ömrü önemli ölçüde artabiliyor. Bu özellikler, elektrikli araçların menzilini potansiyel olarak iki katına çıkarma fırsatı yaratıyor.
Yapay zeka destekli yaklaşım, bu elektrolitlerin geliştirilmesini hızlandırarak, enerji dönüşümünde büyük bir adımı mümkün kılıyor. Geleneksel yöntemlerle yıllar sürebilecek test süreçleri artık haftalar içinde tamamlanabiliyor.
Geleceğe bakış: Yapay zeka ile yeni moleküller tasarlamak mümkün mü?
Araştırmacılar, yapay zeka modelinin özellikle bilinen kimyasal yapılara benzeyen moleküllerde oldukça başarılı olduğunu, ancak tamamen yeni ve farklı kimyasal alanlarda sınırlamalarla karşılaştığını belirtiyor.
Bu durum, bir sonraki hedefin yalnızca seçim yapmak değil, tamamen yeni molekülleri sıfırdan tasarlamak olduğunu ortaya koyuyor.
Hedeflenen gelecek adım, yapay zekanın adeta bir besteci gibi çalışarak yeni moleküler “şarkılar” bestelemesini sağlamak. Bu sayede araştırmacılar, sadece var olan seçenekler arasından en iyisini bulmakla kalmayacak, aynı zamanda batarya teknolojisini dönüştürecek tamamen yeni bileşikler geliştirebilecek.
Türkiye ve dünya için stratejik bir fırsat
Yapay zeka destekli bu yeni yöntem, sadece batarya üreticileri için değil, aynı zamanda temiz enerji ve ulaşım sektörleri için de büyük bir devrim niteliğinde. Geliştirilen katı elektrolitler, Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefleri doğrultusunda yerli ve sürdürülebilir batarya teknolojilerinin geliştirilmesine doğrudan katkı sağlayabilir.
Daha uzun ömürlü ve güvenli bataryalar, elektrikli araçların yaygınlaşmasına hız kazandırırken, enerji ithalatını azaltarak Türkiye’nin enerji bağımsızlığına da önemli destek sunacak. Bu gelişmeler, yapay zekanın yalnızca yazılım alanında değil, malzeme bilimi ve enerji teknolojileri gibi fiziksel dünyada da dönüştürücü rol oynayacağını açıkça gösteriyor.
İlgili Makaleler
- Daha güvenli ve verimli elektrikli araç pilleri yolda
- Elektrikli araçlarda devrim: 15 yıl garantili batarya teknolojisi
- Lityum sülfür pillerde 25.000 döngüyle dayanıklı enerji depolama
- Türkiye’nin ilk yerli batarya enerji depolama sistemi
- EPDK TEİAŞ enerji depolama anlaşmaları güncellendi
© 2025 Yeşil Haber