Granada ve Bolonya üniversiteleri, yıllık 9 trilyon izmariti geri dönüştürerek asfalt karışımlarında kullanılabilecek yenilikçi bir çözüm geliştirdi.
Sigara filtreleri, dünya genelinde en fazla karşılaşılan atık türlerinden biri. 2025 yılı itibarıyla yılda yaklaşık 9 trilyon izmaritin ortaya çıkacağı öngörülüyor. Tek bir sigara filtresinin doğada tamamen çözünmesi 10-15 yılı bulabiliyor, bu süreçte çevreye ağır metaller ve toksik kimyasallar sızıyor. Elektronik sigaraların yaygınlaşmasıyla izmarit kaynaklı atıklar hızla artıyor; özellikle 14-30 yaş arasındaki gençlerde tüketim oranları yükseliyor.
Granada ve Bolonya’dan inovatif asfalt projesi
İspanya’daki Granada Üniversitesi (UGR) ve İtalya’daki Bolonya Üniversitesi, izmaritleri yol yapımında geri dönüştürülebilir katkı malzemesi olarak kullanmak için yeni bir yöntem geliştirdi. Araştırmacılar, özellikle elektronik sigara izmaritlerinin selüloz lifleri ve PLA plastik bileşenlerinin asfalt yapısında dayanıklılık ve esneklik sağladığını vurguluyor. Bu yaklaşım, hem atıkların değerlendirilmesine hem de bakir bitüm kullanımının azaltılmasına katkı sağlıyor.
Pellet teknolojisi nasıl çalışıyor?
Bolonya Üniversitesi mühendisleri, izmaritlerin kül içeren uç kısımlarını ayırdıktan sonra kalan kısmı öğütüp Fischer-Tropsch tipi mum ile harmanladı. Presleme, ısıtma ve soğuk kesim aşamalarından geçen bu karışım, pellet adı verilen küçük parçacıklara dönüştürüldü. Pelletler, asfalt üretimi sırasında bitümle birleştiğinde hem bağlayıcı hem de güçlendirici bir katkı sağlıyor.
Dayanıklılık ve çatlama direncinde artış
Granada Üniversitesi’nin dünyaca ünlü laboratuvarı LabIC.UGR, pelletleri %40 geri dönüştürülmüş yol malzemesi içeren asfalt karışımlarında test etti. Sıcak bitümle temas eden mum eriyerek lifleri serbest bırakıyor ve asfalt matrisini güçlendiriyor. Bu sayede:
- Çatlama direnci belirgin şekilde artıyor,
- Asfalt daha esnek ve sünek bir yapıya kavuşuyor,
- Daha yüksek oranda geri dönüştürülmüş malzeme kullanılabiliyor.
Enerji ve emisyon tasarrufu
Pelletlerdeki mumun bitüm viskozitesini azaltması sayesinde üretim sıcaklığı düşüyor. Bu durum, enerji tüketimini azaltırken CO₂ emisyonlarını da düşürüyor. Geleneksel asfalt üretimiyle kıyaslandığında, bu yöntem daha düşük karbon ayak izine ve daha çevreci bir üretim sürecine imkan tanıyor.
UGR-FACT yöntemiyle test edilen sonuçlar
Araştırma bulguları Construction and Building Materials dergisinde yayımlandı. UGR-FACT adlı, Granada Üniversitesi tarafından patenti alınan özel test yöntemiyle yapılan ölçümler, izmarit katkılı asfaltların trafik yükleri ve sıcaklık değişimlerine karşı daha üstün performans sergilediğini ortaya koydu. Profesör Mª Carmen Rubio Gámez, “Bu yöntem, hem döngüsel ekonomi için hem de asfalt dayanıklılığı açısından devrim niteliğinde bir adım” yorumunda bulundu.
Sürdürülebilir asfalt teknolojisinde yeni bir sayfa
Uzmanlara göre bu yenilik, sadece yollar için değil; liman sahaları, raylı sistem hatları ve havaalanı pistleri gibi yüksek dayanım gerektiren yüzeylerde de uygulanabilir. Bu tür çözümler, hem bakım maliyetlerini azaltıyor hem de atık yönetiminde döngüsel ekonomiyi destekliyor.
İlgili makaleler
- Atık lastikler nasıl değerlendiriliyor? Küresel geri dönüşüm modelleri ve Türkiye
- Enerjiyle çöpten 10 milyon TL kazanacak
- “Kentsel ısı adası etkisi”ni azaltmak
© 2025 Yeşil Haber