Yapılan analizler ve araştırmalar konut çatılarında güneş enerjisi kurulumlarının tüm dünyada bu yıl önemli bir gerileme ve düşüş trendinde olacağına işaret ediyor. Bloomberg yenilenebilir enerji sektörünün en önemli gelişme alanlarından biri olan güneş enerjisi kurulum konusunu ABD piyasası ölçeğinde inceledi.
Analize göre, koronavirüs Asya bölgesinde dünyanın en büyük güneş paneli ve güneş enerjisi ekipmanları üreticisi olan Çin’i geçen yılın son günlerinde vurduğunda ABD güneş endüstrisi üretim zincirinde meydana gelebilecek aksamalardan dolayı kaygılanmaya başlamıştı. Güneş enerjisi panelleri ve ekipmanlarının en büyük üreticisi konumunda olan Asya pazarında yaşanan koronavirüs krizi kaynaklı sorunlar tüm dünyada güneş panelleri ve santral kurulumu sürecini önemli ölçüde etkileyecek görünüyor.
HEM ARZ HEM DE TALEP CEPHESİNDE SORUNLAR BÜYÜK
Bloomberg’in analizine göre, güneş enerjisi sektörünün bu yıl karşı karşıya bulunduğu en büyük sorun üretim ve tedarik zincirlerindeki aksamaların yanı sıra talepteki büyük düşüş de olacak. Evlerinin çatılarına güneş enerjisi panelleri taktırmayı düşünenlerin veya hatta bu konuda ilgili satın almaları veya leasingleri yapmış olanların bile bugünlerde çatılarında güneş panellerini veya panel teksiyenlerini görme havasında olmadığı belirtiliyor. Analistler konut çatılarında güneş paneli kurulumlarının bu yıl tepetaklak gideceği öngörüsünde bulunuyor. Bu durumun iklim değişikliği ile mücadelenin anahtarı olan ve birçok pazarda marjinal olmaktan çıkıp artık mahalle ölçeğine kadar yaklaşmış olan bir sektör için büyük bir geri adım olacağı görüşü dile getiriliyor.
BloombergNEF güneş enerjisi analisti Ara Narayanan gelişmeleri değerlendirirken şöyle diyor: “Çin’de virüs paniği başladığında dünyada birçok kişi şuna benzer bir tepki vermişti: “Aman tanrım Çin bu işin sanayicisi, üreticisi. Şimdi ise soru şu: küresel talep çökecek mi?”
YAZ DÖNEMİNE DENK GELİYOR
Koronavirüs pandemisi, sektörün zirve yaptığı ve en yoğun sezon olan yaz mevsimine yaklaşırken, ağırlıkla konut temelli güneş enerjisi tesislerine darbe vuracak. Sosyal mesafe önlemleri, satış operasyonlarının çok güçleştiği bir dönemde, panel kurucularını şimdiye kadar en popüler ve güvenilir pazarlama ve satış modeli olarak görülen kapıdan kapıya satış ve pazarlama yöntemlerini hurdaya çıkarmaya zorlarken, bu süreç sektörden geçimini sağlayan milyonlarca Amerikalıyı da birden bire işsiz bırakmış durumda.
MORGAN STANLEY 2. ÇEYREKTE YÜZDE 48 DÜŞÜŞ BEKLİYOR
Yatırım, araştırma ve danışmanlık şirketi Morgan Stanley, ABD konut-güneş enerjisi hacimlerinin yıllık bazda ikinci çeyrekte yüzde 48, üçüncü çeyrekte yüzde 28 ve dördüncü çeyrekte de yüzde 17 düşebileceğini tahmin ediyor. Şirket genel eğilimin bireylerin ev tadilatlarını ve renovasyon projelerini erteleme veya iptal yoluna gideceği yönünde olduğuna dikkat çekiyor. Dünyanın önde gelen araştırma şirketlerinden Wood Mackenzie bu yıl ulusal düzeyde konut hacminde yüzde 10 büyüme öngörmüşken şimdi konut pazarının 2019 yılına kıyasla yüzde 34’e kadar düşebileceğini düşünüyor. Halihazırda güneş panellerinde bazı tesis projeleri ertelendi ya da tümüyle iptal edildi. Güneş enerjisi üreticisi SunPower Corp online yapılan kredi ve kiralama başvurularının yanı sıra diğer faktörlere dayanarak geçtiğimiz ayın sonlarında yaptığı öngörüde ikinci çeyrekte konut talebinin Kaloforniya ve New York’un da etkisiyle potansiyel olarak yüzde 10 ila yüzde 30 arasında düşebileceğini açıkladı.
“Zamanlar korkutucu hale geldiğinde insanlar karar vermek için sığınaklara girerler. New York ve Kaliforniya’da mart ayında hiçbir şey olmadı ve muhtemelen nisan ayında da pek bir şey olmayacak. Bu büyük bir sorun.” diyor.
KESKİN BİR DÖNÜŞ, PERSONELDE YÜZDE 40 DÜŞÜŞ
Bloomberg analizlerine göre, korona öncesi yaşanan döneme göre ABD güneş enerjisi sektöründe keskin bir geri dönüş yaşanıyor. Güneş enerjisi projeleri ve kurulumlarına yönelik federal vergiler azalırken, talep de artıyordu. Amerika’nın en büyük güneş pazarı olan Kaliforniya şu anda eyaletteki yeni evlerin çoğunun güneş enerjisiyle üretilen elektrikle donanması istenirken, orman yangınlarına ve tehlikeli fırtınalara eğilimli alanlarda güneş ve piller için ev sahiplerinin iştahı daha artmış durumda.
Süreç o kadar tersine dönmüş durumdaki daha çok kısa bir zaman önce bazı güneş enerjisi şirketleri, zaten kısıtlı olan işgücü piyasasından işçi temin etmek için bir anlamda yarış içinde iken, sektörün en büyük ticaret grubu olan Güneş Enerjisi Endüstrileri Birliği tarafından yapılan son bir ankete katılanların yüzde 40’ı personel azaltımına gittiklerini bildirdi. Ve satışlar da işsizlikteki artıştan zarar görmüş duruma.
MORGAGE PİYASASI EĞİLİMLERİ ÖNEMLİ BİR ÖLÇÜ
Bloomberg NEF’e konuşan uzman isimlerden biri olan Gordon Johnson, “İnsanlar önlerindeki iki ya da üç ay içinde ödeyip ödeyemeyeceklerini bilmiyorlarsa , 20 yıllık bir mortgage sözleşmesine imza atmayacaklar ve dolayısıyla çatılarına kurulacak güneş enerjisi sistemi için de 20 bin dolar ödemeyecekler.” diyor.
ABD çapında eyaletlerde güneş enerjisi kurulumu konusunda yaşanan sorunlar sadece konut kurulumlarına zarar veren satış meselesiyle sınırlı değil. Özellikle karantina ve sokağa çıkma yasaklarının olduğu şehirlerde proje izinlerinin alınması bile ciddi şekilde aksamaya uğramış durumda. Çünkü kamu görevlilerinin ve izin makamlarının işyerlerine gitmeden kendi evlerinden tesisat projelerine onaylarını vermesi mümkün değil. San Diego merkezli temiz enerji veri şirketi Ohm Analytics’e göre, Kaliforniya’da ortalama haftalık izinler Mart ayının ortalarından bu yana yaklaşık yüzde 40 düştü.
2. ÇEYREK SONRASI TOPARLANMA BEKLENTİSİ
Bazı şirketler ve analistler, eğer pandemi önümüzdeki birkaç ay içinde güç kaybına ve gerilemeye uğrarsa zayıf bir talebin yaşanacağı ikinci çeyrek sonrasında güneş piyasasında bir talep toparlanması beklenebileceği konusunda iyimserler. Roth Capital Partners geçen hafta yayınladığı bir bilgi notunda online satışlara geçişin panel ve sistem kurulumcularının pazarlama maliyetlerini azaltmaya yardımcı olabileceğini belirterek, “Bu gelişme endüstrinin önceki büyüme yörüngesine beklenenden daha hızlı dönmesine yardımcı olacak” şeklinde bir değerlendirme yaptı. Öte yandan SunPower’ın CEO’su Tom Werner, evlerde kullanıma yönelik güneş enerjisi ve pillere ilginin hala var olduğunu belirtiyor.
Cowen & Co.isimli şirkette hisse senedi analisti olan Jeff Osborne ise pazarda henüz en kötü noktanın yani dip noktasının gelmemiş olma ihtimaline vurgu yaparak “Bugün New York ve Kaliforniya’da neler oluyor, buralarda yaşananlar iki hafta içinde Texas ve Illinois’da da olacak mı? Sorusunu sorarken Kimse bunun cevabını bilmiyor.” diyor.