Ana Sayfa Öne Çıkanlar Çevrenin küçük gönüllülerinden büyük proje: Hayalet ağlara karşı teknoloji çözümü

Çevrenin küçük gönüllülerinden büyük proje: Hayalet ağlara karşı teknoloji çözümü

Yazar

Mar 13, 2025 @ 21:29 Değiştirilme tarihi: Mar 13, 2025 @ 21:40

WIN EUROSIA Otomasyon ve Makine Teknolojileri Fuarı 28-31 Mayıs 2025

İTÜ GVO öğrencileri, denizleri hayalet ağ tehdidinden korumak için elektronik takip sistemi geliştirdi. Bu inovatif çözüm, deniz ekosistemine zarar veren plastik kirliliğini önlemeyi amaçlıyor.

Hayalet ağlar deniz yaşamını nasıl tehdit ediyor?

Plastik kirliliği, deniz ekosistemleri üzerinde ciddi bir tehdit oluşturuyor. Türkiye’de ve dünyada her yıl milyonlarca ton plastik atık denizlere karışırken, bunların önemli bir kısmını balıkçılar tarafından kaybedilen veya terk edilen hayalet ağlar oluşturuyor. Bu ağlar, kontrolsüz şekilde avlanmaya devam ederek birçok deniz canlısının ölümüne sebep oluyor.

İTÜ GVO Dr. Natuk Birkan Ortaokulu öğrencilerinden oluşan Çevrenin Genç Sözcüleri ekibi, bu büyük soruna çözüm üretmek için harekete geçti. Araştırmalar sonucunda, Marmara ve Ege başta olmak üzere Türkiye’nin tüm denizlerinde hayalet ağların ciddi kayıplara yol açtığını tespit ettiler.

Türkiye’de hayalet ağ sorunu ne kadar büyük?

Verilere göre, her yıl balıkçı ağlarının yaklaşık %2’si denizlerde kayboluyor. Bu kayıplar, özellikle nesli tükenmekte olan deniz canlılarını tehdit ediyor. Ayrıca, zamanla mikroplastiklere dönüşen ağlar, besin zincirine karışarak ekosistemi ve insan sağlığını doğrudan etkiliyor.

Öğrenciler, çözüm geliştirme sürecinde ilk olarak Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nden Prof. Dr. Adnan Ayaz ile görüştü. Prof. Ayaz, hayalet ağların denizde kaldıkları sürece avlanmaya devam ettiğini ve ekosisteme büyük zarar verdiğini belirtti.

Öğrenciler ayrıca Sarıyer’deki balıkçılarla görüşmeler yaparak, kötü hava koşulları ve teknik aksaklıkların ağ kayıplarına neden olduğunu öğrendi. Bazı balıkçılar ise kaçak avlanma yapan kişilerin yakalanmamak için ağlarını kasıtlı olarak denize bıraktığını ifade ederek, daha sıkı denetimlerin gerekliliğine dikkat çekti.

Hayalet ağların izini süren elektronik takip sistemi

Öğrenciler, İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Dr. Oktay Eren Türeyen ile yaptıkları görüşmelerin ardından, hayalet ağların yerini tespit edebilecek bir sistem geliştirme kararı aldı. Bu kapsamda, okulun maker atölyesinde Arduino tabanlı bir prototip üretildi.

Geliştirilen elektronik takip sistemi, balıkçıların kaybolan ağlarını daha kolay bulmalarını sağlamayı amaçlıyor. Bu teknoloji sayesinde, hem ekosistem üzerindeki zararın azaltılması hem de balıkçılar için ekonomik kayıpların önüne geçilmesi hedefleniyor.

Farkındalık çalışmaları ve toplumsal çağrı

Çevrenin Genç Sözcüleri ekibi, sadece teknolojik çözüm geliştirmekle kalmayarak, toplumda farkındalık yaratmak için de çalışmalar yürütüyor. Okul içinde düzenledikleri etkinliklerle akranlarını bilinçlendirirken, geniş kitlelere ulaşmak için de yetkililere ve kamuoyuna çağrıda bulunuyorlar.

Öğrenciler, denizlerdeki hayalet ağ tehdidinin ortadan kalkması için herkesin sorumluluk alması gerektiğini vurguluyor. Daha temiz ve sürdürülebilir bir deniz yaşamı için bireylerden yetkililere kadar geniş bir iş birliği gerekiyor.

İTÜ Geliştirme Vakfı Okulları: Geleceğin aydın bireylerini yetiştiriyor

İTÜ Geliştirme Vakfı Okulları, Türkiye’nin en köklü teknik üniversitelerinden biri olan İstanbul Teknik Üniversitesi’nin bir parçası olarak 2000 yılında kuruldu. Maslak ve Beylerbeyi kampüslerinde, erken yaşlardan itibaren bilimsel düşünceyi teşvik eden eğitim anlayışı ile öğrencilere rehberlik ediyor.

Bugün 2395 öğrenciye eğitim veren İTÜ GVO, bireysel farklılıkları gözeten, BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda zenginleştirilmiş akademik programıyla geleceğe hazır gençler yetiştiriyor. Mezunları, bilim, sanat, girişimcilik ve spor gibi alanlarda önemli başarılara imza atarken, etik değerlere sahip bireyler olarak öne çıkıyor.

İTÜ GVO Spor Kulübü, öğrencilerin sadece akademik değil, fiziksel ve zihinsel gelişimini de destekleyerek, etik değerlere sahip, örnek sporcular yetiştirmeyi amaçlıyor.

Hayalet ağları temizlemek için herkes sorumluluk almalı

İTÜ GVO öğrencilerinin geliştirdiği bu proje, deniz ekosistemini koruma yolunda önemli bir adım olarak görülüyor. Çevrenin Genç Sözcüleri, hayalet ağların denizlerde yarattığı tehlikeye karşı teknolojik çözümler üretirken, aynı zamanda toplumda farkındalık oluşturarak kalıcı değişim yaratmayı hedefliyor.

Daha sürdürülebilir bir deniz yaşamı için herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini hatırlatan öğrenciler, çevre bilincinin erken yaşta kazanılmasının önemini bir kez daha gösteriyor.