Çin, yeni batarya geri dönüşüm yasalarıyla elektrikli araç bataryası geri dönüşümünde rekor verimlilik ve sürdürülebilirlik sağladı; hedef tam geri kazanım.
Verilere göre Çin, 2025 itibarıyla EV batarya geri dönüşümünde yeni bir döneme girdi. Elektrikli araç bataryalarının ömrünü tamamladıktan sonra güvenli, verimli ve döngüsel biçimde yeniden değerlendirilmesini hedefleyen kapsamlı batarya geri dönüşüm yasaları yürürlüğe alındı.
Yeni standartların uygulanmasıyla pilot tesislerde nikel, kobalt ve mangan için %99,6, lityum için ise %96,5 oranında geri kazanım sağlandığı bildirildi. Bu ilerleme, elektrikli araç bataryası geri dönüşümü alanında hem çevresel sürdürülebilirliği hem de ekonomik döngüselliği önemli ölçüde güçlendiriyor.
Yeni yasaların kapsamı ve hedefleri
2024–2025 döneminde Çin Piyasa Denetimi Genel İdaresi ve Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı öncülüğünde hazırlanan beş yeni ulusal yasa ile toplamda 22 elektrikli araç bataryası geri dönüşüm standardı yürürlüğe girmiş oldu. Bu düzenlemeler, bataryaların toplanmasından enerji testine nakliyesine, sökümünden, batarya geri dönüşümüne kadar tüm süreci kapsıyor.
Öne çıkan örneklerden biri, Tianjin’deki Batarya Bilimi ve Teknolojisi tesisinde görülüyor. Burada eski EV bataryaları ayrıntılı söküm, kırma ve arıtma sürecinden geçiriliyor. Böylece lityum elementinin %95’ten fazlası yeniden kazanılarak yeni batarya üretiminde kullanılıyor — bu da elektrikli araç bataryası geri dönüşümü açısından dikkate değer bir başarı olarak öne çıkıyor.
Malzeme geri kazanımında rekor oranlarda verimlilik
Yeni EV batarya geri dönüşümü yasaları, özellikle nikel, kobalt, mangan ve lityum gibi kritik hammaddelerin verimli biçimde geri kazanılmasını hedefliyor.
- Nikel, kobalt ve mangan için ~%99,6 oranında geri kazanım sağlanıyor.
- Lityum için ~%96,5 oranına ulaşılmış durumda.
Bu oranlar, önceki yönetmeliklere kıyasla büyük bir sıçrama; Çin’in çevresel performansını da görünür biçimde yukarı taşıyor. Ancak Çin’de toplanan bataryaların yalnızca yarısının lisanslı EV batarya geri dönüşüm sistemine girmesi, yasal denetimlerin güçlendirilmesi gerektiğini gösteriyor.
Bu teknik başarı, elektrikli araç bataryası geri dönüşümü alanında Çin’in yalnızca iç pazarda değil, küresel ölçekte de söz sahibi olmasının önünü açıyor. Tam geri kazanım hedefi, ülkenin çevresel stratejilerinin merkezinde yer alıyor.
Küresel liderlik ve artan geri dönüşüm kapasitesi
Çin, hem iç pazarda hem de EV batarya geri dönüşümü zincirinde liderliğini pekiştiriyor:
- 2025 itibarıyla Çin’in ön-işlem kapasitesinin dünya genelinin yaklaşık %78’ine ulaşması bekleniyor.
- Siyah kütle (black mass) rafinaj kapasitesinde ise payı %89’a çıkmış durumda.
Bu oranlar, Çin’in sadece batarya üretiminde değil, batarya geri dönüşüm yasaları kapsamında hammadde geri kazanımında da küresel merkez haline geldiğini gösteriyor.
Bu tablo, ülkenin yalnızca iç piyasayı değil, küresel standartları da yönlendirme hedefini ortaya koyuyor.
Bu tablo, yalnızca teknik ilerlemeyi değil, çevresel yönetim anlayışında da bir dönüşümü temsil ediyor.
Verilere göre, Çin’de 2024 itibarıyla dolaşımdaki lityum batarya hacmi 1.300 GWh’ye ulaştı. 2026’da batarya emekliliklerinin zirveye çıkması ve yıllık 30 GWh artışla devam etmesi bekleniyor. Bu öngörü, EV batarya geri dönüşümü altyapısının stratejik önemini daha da artırıyor. %99,6’ya ulaşan geri kazanım oranları, Çin’in döngüsel ekonomi vizyonunu küresel ölçekte görünür kılıyor.
Geri dönüşümün önemi ve etkileri
Elektrikli araçlarda kullanılan nikel, kobalt, mangan ve lityum, dünya genelinde en kritik hammaddeler arasında yer alıyor. Bu nedenle elektrikli araç bataryası geri dönüşümü:
- Doğal kaynakların tüketimini azaltıyor,
- Yeni maden çıkarımının çevresel yükünü hafifletiyor,
- Enerji güvenliğini güçlendiriyor.
Ayrıca Çin, yangın riskleri nedeniyle eski lityum pillerin elektrikli bisikletlerde yeniden kullanımını yasakladı. Bu, batarya geri dönüşüm yasaları açısından güvenlik odaklı politikaların önemli bir adımı olarak değerlendiriliyor.
Bu yaklaşım, hem çevresel riskleri azaltıyor hem de EV batarya geri dönüşümü süreçlerinde malzeme döngüsünü güçlendiriyor. İkinci ömür uygulamaları da bu döngünün önemli bir parçası haline geliyor.
Ulusal komite ve uluslararası standartlarda işbirliği
Çin, batarya geri dönüşüm yasaları kapsamında oluşturduğu ulusal teknik komite aracılığıyla döngüsel ekonomiyi destekliyor. Komite, hammadde tedarik ağından üretime, geri kazanım tesislerinden yeniden kullanıma kadar tüm süreci yönlendiriyor.
Ayrıca Çinli uzmanlar, Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) bünyesinde EV batarya geri dönüşümü yönergelerinin oluşturulmasında da aktif rol oynuyor.
“General Guidelines for Deep Discharge in Battery Recycling and Utilization” başlıklı teklifin IEC standart olarak kabul edilmesi, Çin’in küresel standardizasyon sürecindeki etkisini güçlendirdi.
Zorluklar ve geliştirilmesi gereken alanlar
Her ne kadar batarya geri dönüşüm yasaları güçlenmiş olsa da uygulamada hâlâ bazı sorunlar sürüyor:
- Toplanan bataryaların tamamı lisanslı sistemlere girmiyor; tahminlere göre oran %30’un altında.
- Bazı geri kazanım tesisleri yüksek kapasiteye sahip olmasına rağmen %20–30 dolulukla çalışıyor.
- Lityum-demir-fosfat (LFP) bataryalar, daha düşük metal içeriği nedeniyle ekonomik EV batarya geri dönüşümü açısından dezavantajlı kalabiliyor.
Tüm bu gelişmeler, yalnızca Çin için değil, benzer dönüşüm hedefleri olan ülkeler için de yol gösterici nitelikte.
Bu nedenle Çin, yasaları yalnızca teknik değil, ekonomik teşvik ve denetim mekanizmalarıyla da desteklemeyi planlıyor.
Türkiye için çıkarımlar
Türkiye’de elektrikli araç bataryası geri dönüşümü altyapısı hâlâ gelişme aşamasında. Ancak EV batarya geri dönüşümü konusundaki küresel örnekler, Türkiye’nin önünü açabilir.
Çin’in attığı adımlar, şu açılardan yol gösterici:
- Net batarya geri dönüşüm yasaları belirlemek,
- Geri kazanım tesislerinin lisanslı ve çevre odaklı çalışmasını sağlamak,
- Geri kazanım oranlarını izleyen elektrikli araç bataryası geri dönüşüm standartları hayata geçirmek.
Bu yaklaşım, Türkiye’nin döngüsel ekonomi stratejisini güçlendirmesi ve dışa bağımlılığı azaltması açısından büyük önem taşıyor.
Yasalar güçleniyor, kaynak döngüsü hızlanıyor
Yeni batarya geri dönüşüm yasaları, çevre koruma ve kaynak verimliliği açısından önemli bir dönüm noktası oluşturuyor.
%99,6’ya varan geri kazanım oranları, EV batarya geri dönüşümü teknolojilerinde ulaşılan seviyeyi gösteriyor. Çin, bu alanda küresel liderliğini sürdürürken, Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomiler için bu deneyim, elektrikli araç bataryası geri dönüşümü ve sürdürülebilir sanayi dönüşümü hedeflerinde güçlü bir örnek teşkil ediyor.
Bu ilerleme, yalnızca kaynak tasarrufu değil, yeşil ekonominin geleceği açısından da stratejik bir dönüşümün işareti.
Benzer politikalar, Türkiye’nin enerji bağımsızlığına ve sürdürülebilir sanayi vizyonuna ivme kazandırabilir.
İlgili Makaleler
- Lityum iyon pil geri dönüşümü madencilikten daha temiz
- EV bataryalarının yeniden kullanımı karbon emisyonunu düşürüyor
- Porsche, yüksek voltajlı bataryaları geri dönüştürüyor
- Yapay zeka ile geri dönüşüm modeli Asya’da yayılıyor
- Kevlar benzeri malzeme ile yeni geri dönüştürülebilir EV pilleri
- Çin yılda 1 milyon ton lityum iyon pili geri dönüştürecek
© 2025 Yeşil Haber