Doğu Karadeniz’in yüksek rakımlı tepeleri güneş enerjisi santralleri (GES) ile donanıyor ve bölgenin enerji manzarasında önemli bir değişiklik yaşanıyor.
Yıllar boyunca Hidroelektrik Santralleri (HES), nehirleri kurutma ve ekolojik dengeyi bozma iddiaları nedeniyle tartışma konusu olmuştu. Ancak GES, HES’i yavaş yavaş değiştiriyor ve son 9 yılda bölgede yaklaşık 200 güneş enerjisi santrali planlandı.
Zorlu arazi fırsatlara dönüşüyor
Karadeniz bölgesinin engebeli ve dik arazisi bir fırsata dönüşmüş durumda. Kurulumunun kolaylığı ve çevre dostluğu ile bilinen güneş enerjisi, Türkiye’de büyük ilgi görmüş durumda. Son on yılda GES sistemlerinin sayısı ülkemizde sürekli artmış ve karbon dioksit emisyonlarını azaltan önemli bir yenilenebilir enerji kaynağı olmuş durumda.
Projeler, 2015 yılında Trabzon’un Tonya ilçesinde bulunan Ruj Tepesi’nde bulunan 2.500 panelle donatılan 16 dönümlük bir alanda başladı ve enerji maliyetlerinde tasarruf sağladı. Bu öncü enerji santrali diğer bölgelere örnek oluşturdu.
2015’ten bu yana, Karadeniz bölgesinde yaklaşık 200 GES sistemi planlandı ve özellikle Giresun, Gümüşhane, Ordu ve Trabzon’a odaklanıldı. Yapılan geniş araştırmaları takip eden bir rapor, bölgede 2000 MW’ın üzerinde güneş enerjisi santrali kurma potansiyelini ortaya koyuyor. Bu gelişme, nehir ekosistemlerine etkileri nedeniyle tartışmalara neden olan 250’den fazla Hidroelektrik Santrali (HES) yerine daha temiz ve sürdürülebilir bir enerji kaynağına alternatifini ortaya koyuyor.
Belediyeler güneş enerjisine sarılıyor
Karadeniz bölgesindeki belediyeler, önemli finansal tasarruflarla hızla güneş enerjisini benimsiyorlar. Samsun Büyükşehir Belediyesi şu anda toplam kapasitesi 67,7 MW olan üç güneş enerjisi santrali kurma sürecinde. Bu santraller, belediyenin yıllık 420 milyon TL’ye ulaşan enerji giderlerini karşılayacak. Ordu’nun Akkuş Belediyesi de güneş enerjisini benimsemiş olup yıllık 860 megavat-saat enerji üretiyor ve belediye bütçesine 1,8 milyon TL katkı sağlıyor.
Trabzon’un Ortahisar Belediyesi, yıllık 3 milyon kilovat-saat enerji üretebilen 5.688 panelle donatılmış bir Güneş Enerjisi Santrali kurulumunu tamamladı. Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, ‘Tükettiğimiz elektriği üç katı kadar üreteceğiz. GES projesi çok karlı ve yaklaşık dört yıl içinde kendini amorti edecek’ dedi.
Organize sanayi bölgelerinde “Yeşil Dönüşüm”
Avrupa Birliği’nin 1 Ekim 2023’ten itibaren başlayan karbon düzenleme mekanizmasının duyurulmasının ardından Trabzon Organize Sanayi Bölgesi (TOSB) harekete geçti. TOSB, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) ile işbirliği yaparak şirketler tarafından güneş enerjisi üretimine yol açan “Yeşil Dönüşüm” projesini başlattı. Bu şirketlerin çatılarına kurulan güneş panelleri, enerji ihtiyaçlarının yaklaşık %19-20’sine katkı sağlıyor. Arsin Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Dursun Ali Sakarya, dışa bağımlılığı azaltmanın ve katma değerli üretimi artırmanın önemini vurguluyor.
Karadeniz’in güneş enerjisi potansiyeli beklentileri aşıyor
Trabzon Elektrik Mühendisleri Derneği Trabzon Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi ve KTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği’nde Doçent olan Fatih Mehmet Nuroğlu, bölgenin güneş enerjisi üretme potansiyelinin olağanüstü olduğunu dile getiriyor. Nuroğlu, Trabzon ve Doğu Karadeniz bölgesinin elektrik üretim kapasitesinin Almanya’nın güneş enerjisini yaygın olarak kullandığı bilinen bir ülke olan güney Almanya’nın bile önünde olduğunu belirtiyor. Bölgenin güneşten elektrik üretme potansiyeli, yıl boyunca güneşli günlerin sayısı ve enerji ihtiyacının karşılanabileceği düşünülen alanlar açısından oldukça umut verici.
