Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, Azerbaycan’da gerçekleşen COP29 İklim Zirvesi’nde küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlamanın önemini ve gelişmiş ülkelerin daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğini vurguladı.
Bu kapsamda Guterres, gelişmekte olan ülkelere iklim finansmanı sağlanması, fosil yakıt tüketiminin azaltılması ve iklim adaleti için yeni çözümler geliştirilmesi çağrısında bulundu.
İklim krizi için acil eylem gerekliliği
Guterres, dünya liderlerine zamanın daraldığını ve 1,5°C hedefini korumak için derhal harekete geçilmesi gerektiğini hatırlatarak konuşmasına başladı. 2024’ün şimdiye kadar kaydedilen en sıcak yıl olması beklenirken, Guterres küresel ısınmanın etkilerini somut örneklerle anlattı. Kuraklıkların tarımı yok ettiği, sıcak hava dalgalarının insanların yaşamını tehdit ettiği ve sel felaketlerinin altyapıyı tahrip ettiği bir dünyada, iklim krizine karşı mücadelenin artık bir seçenek değil, zorunluluk olduğunu ifade etti.
Fosil yakıtlardan uzaklaşma ve yenilenebilir enerji dönüşümü
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, COP28’de alınan kararlar doğrultusunda fosil yakıtlardan uzaklaşma ve yenilenebilir enerjiye geçiş hedefinin hızlandırılması gerektiğini belirtti. “Daha temiz bir enerji devrimi artık kaçınılmazdır ve hükümetler bu süreci hızlandırmalı ve adil bir şekilde yürütmelidir,” diyen Guterres, güneş ve rüzgar enerjisine yapılan yatırımların artışını memnuniyetle karşıladığını ancak bu ivmenin korunması gerektiğini vurguladı.
Küresel emisyonların azaltılması ve adil karbon piyasaları
Dünya çapında emisyonların 2030’a kadar 2019 seviyelerine kıyasla %43 oranında azaltılması gerektiğine dikkat çeken Guterres, iklim zirvesinde adil ve etkili karbon piyasalarının oluşturulması gerektiğini belirtti. Emisyonların her yıl %9 oranında azaltılması gerektiğini ifade eden Guterres, bu kapsamda karbon piyasalarının şeffaf ve adil olması, yerel toplulukların haklarına saygı gösterilmesi gerektiğini dile getirdi.
İklim finansmanı: gelişmiş ülkelerin sorumluluğu
Guterres, gelişmiş ülkelerin iklim krizine karşı mücadelede gelişmekte olan ülkelere mali destek sağlaması gerektiğini vurguladı. Bu kapsamda, 2025’e kadar yıllık en az 40 milyar dolar iklim uyum finansmanının sağlanması gerektiğine işaret etti. “İklim finansmanı, bir yardım değil; tüm insanlık için bir yatırımdır,” diyen Guterres, gelişmekte olan ülkelerin enerji geçişinde karşılaştıkları finansman engellerinin kaldırılmasının önemini belirtti.
Dayanıklılığı artırmak için erken uyarı sistemleri ve adaptasyon yatırımları
İklim krizinin en çok kırılgan toplulukları etkilediğini belirten Guterres, 2027 yılına kadar dünya genelinde herkesi kapsayacak erken uyarı sistemleri kurulması gerektiğini ifade etti. “Adaptasyon yatırımları sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkı sağlayacak ve toplumları iklim krizine karşı daha dayanıklı hale getirecektir,” diyerek uyum finansmanının hızlandırılmasının önemini vurguladı.
Yeni bir iklim finansmanı hedefi belirlenmesi
COP29’da iklim finansmanı konusunda yeni bir hedef belirlenmesi gerektiğini belirten Guterres, beş temel öncelik önerdi: düşük maliyetli kamu finansmanının artırılması, özel sektörün harekete geçirilmesi, karbon vergilerinin genişletilmesi, iklim finansmanına erişimin kolaylaştırılması ve uluslararası kalkınma bankalarının daha etkili olması. Bu hedeflerin, iklim krizinin mali yükünün adil bir şekilde dağıtılmasına ve düşük gelirli ülkelerin de iklim krizine karşı önlem alabilmesine katkı sağlaması bekleniyor.
İklim eylemi insanlığın ortak geleceği için zorunluluk
Guterres, konuşmasını, “İklim eylemi, insanlık için bir tercih değil, bir zorunluluktur,” sözleriyle tamamladı. Hükümetlerin ve liderlerin iklim krizine karşı kararlı adımlar atmasının önemini vurgulayan Guterres, bu çabaların hem çevreyi korumak hem de ekonomik kalkınmayı sağlamak için kritik olduğunu belirtti. Dünya, iklim krizine karşı zamanla yarışırken, gelişmiş ülkelerin daha fazla sorumluluk alması ve bu küresel krize karşı çözüm odaklı adımlar atması gerekiyor.
Öne çıkan bilgiler ve istatistikler
- 2030 yılına kadar %43 emisyon azaltımı hedefi: 2019 seviyelerine göre küresel emisyonlarda %43’lük bir düşüş hedefleniyor.
- 2025 yılına kadar 40 milyar dolar iklim finansmanı hedefi: Gelişmiş ülkelerin, gelişmekte olan ülkeler için uyum finansmanını bu seviyeye çıkarması bekleniyor.
- 1.5°C hedefi: Küresel sıcaklık artışının bu sınırda tutulması, en büyük iklim hedeflerinden biri olarak öne çıkıyor.
Yeşil Haber’den
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres’in konuşmasının Türkçe çevirisi
COP29’a katılım ve teşekkür
Başkan Aliyev, teşekkür ederim. Eş başkan Mukhtar Babayev ve Azerbaycan hükümetine hoş geldiniz ve misafirperverliğiniz için teşekkür ederim. Başkanlar, hepimizin ihtiyaç duyduğu başarılı bir COP için çabalarınızda tam iş birliğimize güvenebilir.
İklim krizinde son geri sayım
Ekselansları ve dostlar, duyduğunuz ses, küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlamak için geri sayımın sesi. Zaman bizim yanımızda değil. 2024 ile, kayıtlardaki en sıcak günleri ve en sıcak ayları yaşadık. Bu, neredeyse kesin olarak şimdiye kadarki en sıcak yıl olacak ve iklim yıkımı için bir ustalık sınıfı niteliğinde.
İnsan kaynaklı iklim değişikliği felaketleri artırıyor
Aileler, bir sonraki kasırga vurduğunda hayatlarını kurtarmak için kaçıyor. Sıcak denizlerde biyolojik çeşitlilik yok oluyor. İşçiler ve hacılar dayanılmaz sıcaklıkta bayılıyor. Seller, toplulukları ve altyapıları yerle bir ediyor. Kuraklıklar nedeniyle çocuklar aç yatıyor. Tüm bu felaketler ve daha fazlası, insan yapımı iklim değişikliği tarafından şiddetleniyor.
İklim krizinin yükü tüm dünyada hissediliyor
Küresel ekonomimizde tedarik zinciri şokları her yerde maliyetleri artırıyor. Mahsuller azaldığında gıda fiyatları yükseliyor. Yıkılan evler sigorta primlerini yükseltiyor. Bu, önlenebilir bir adaletsizlik hikayesidir. Zenginler soruna neden olurken, yoksullar en yüksek bedeli ödüyor.
Zenginler, iklim krizi üzerindeki etkilerinde daha fazla sorumluluk taşıyor
Oxfam’a göre, en zengin milyarderler bir buçuk saatte, ortalama bir insanın tüm ömrü boyunca saldığı kadar karbon yayıyor. Emisyonlar azalmazsa ve uyum kaynakları sağlanmazsa, her ekonomi çok daha büyük bir öfkeyle karşılaşacak. Ancak umutlanmak için her türlü neden var.
Fosil yakıtlardan uzaklaşma ve net sıfır enerji hedefleri
COP28’de hepiniz, fosil yakıtlardan uzaklaşma, net sıfır enerji sistemlerine geçişi hızlandırma, aşamalar belirleme, iklim uyumunu güçlendirme ve ekonomi çapında ulusal iklim eylem planlarını 1,5 derece sınırlarına uyumlu hale getirme konusunda anlaştınız. Artık harekete geçme zamanı. Oxford Üniversitesi ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından yapılan bir ankete göre, dünya çapında insanların yüzde 80’i daha fazla iklim eylemi istiyor.
Acil emisyon azaltımı önceliği
Küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlamak için, küresel emisyonları her yıl yüzde 9 oranında azaltmalıyız. 2030 itibarıyla, 2019 seviyelerine göre yüzde 43 azaltılmış olmalı. Ne yazık ki, şu an itibarıyla hala büyüyorlar. Bu COP’ta, karbon piyasalarını destekleyecek adil ve etkili kuralları kabul etmelisiniz.
Uyum finansmanı ve erken uyarı sistemleri ihtiyacı
İklim krizinin en savunmasız olanları iklim aşırılıklarına karşı korumasız bırakılıyor. Uyum ihtiyaçları ile finansman arasındaki fark, 2030 yılına kadar yıllık 350 milyar ABD dolarına ulaşabilir. Bu kayıp para, bir bilanço üzerinde soyut bir veri değil; alınan hayatlar, kaybedilen mahsuller ve engellenen gelişmelerdir.
İklim finansmanında yeni bir hedef belirlenmeli
Gelişmekte olan ülkeler, harekete geçmek için birçok engelle karşı karşıya. Yetersiz kamu finansmanı, yükselen sermaye maliyeti, iklim felaketlerinin çökerttiği ekonomiler ve borç ödemeleri kaynakları tüketiyor. Sonuç olarak, uyum finansmanı engelleniyor ve iki farklı geçiş hikayesi ortaya çıkıyor. COP29, iklim finansmanında duvarları yıkmalı.
İklim eylemi, insanlık için bir zorunluluk
İklim finansmanı bir yardım değil, insanlık için bir yatırımdır. İklim eylemi, yaşanabilir bir dünya ve tüm insanlık için kaçınılmazdır. Bu ikisi, tüm uluslar için sürdürülebilir ve refah dolu bir gelecek için vazgeçilmezdir. Zaman daralıyor; size güveniyorum ve teşekkür ediyorum.
İlgili Yeşil Haber yazıları
- Cumhurbaşkanı Erdoğan COP29’da Türkiye’nin iklim vizyonunu paylaştı
- İmamoğlu COP29 Zirvesi’nde: İklim krizinin bedelini en savunmasızlar ödüyor
- Türkiye’nin COP29’daki enerji dönüşümü vizyonu
- COP29 İklim Zirvesi Bakü’de başladı: İlk izlenimler ve etkinlikler
- Türkiye’nin iklim vizyonu: COP29’da açıklanan 2053 net sıfır emisyon hedefi
Bu gönderiyi Instagram’da gör