ABD’nin Nisan 2025’te Güney Asya’dan güneş paneli ithalatına getirdiği yüksek vergiler küresel pazarı sarsarken, Türkiye’nin büyüyen üretim kapasitesi için yeni ihracat kapıları açabilir mi?
Abd ticaret bakanlığı’ndan güneydoğu asya güneş panellerine rekor vergiler
Küresel güneş enerjisi pazarı, Amerika Birleşik Devletleri’nin aldığı son kararla önemli bir sarsıntı yaşıyor. 21 Nisan 2025’te, ABD Ticaret Bakanlığı, Kamboçya, Malezya, Tayland ve Vietnam’dan ithal edilen kristal silikon fotovoltaik hücreler ve modüller için damping önlemleri (AD) ve telafi edici vergiler (CVD) kapsamında nihai kararlarını açıkladı.
Bu adım, 2024 Nisan’ında First Solar ve Qcells gibi büyük şirketlerin de yer aldığı American Alliance for Solar Manufacturing Trade Committee tarafından yapılan başvurular sonucunda atıldı. Temel gerekçe, bu ülkelerde faaliyet gösteren Çin menşeli şirketlerin mevcut ABD tarifelerinden kaçınmak amacıyla ürünlerini düşük fiyatlarla ihraç ettikleri ve devlet destekleriyle haksız rekabet oluşturdukları yönündeydi. Davacıların avukatı Tim Brightbill, bu adımın ABD’nin yerli güneş enerjisi sektörüne verilen zararı telafi etmeye yönelik olduğunu belirtti.
Rakamlarla yeni tarifeler: Bazı üreticiler için %3000’i aşan oranlar
ABD Ticaret Bakanlığı’nın nihai karar raporu, uygulanan vergilerin boyutunu gözler önüne seriyor. Öne çıkan örnekler:
- Kamboçya: Jintek Photovoltaic Technology Co., Ltd. gibi bazı üreticiler için CVD oranı %3.403,96. “Diğerleri” kategorisi için bile oran %534,67.
- Vietnam: Ülke genelini kapsayan damping oranı %271,28.
- Tayland & Malezya: Pek çok üretici için üç haneli AD/CVD oranları söz konusu.
Infobox: ABD gümrük vergisi anlık görüntüsü
- Kamboçya: Bazı üreticiler için %3400’ü aşan CVD oranları.
- Vietnam: Ülke geneli damping marjı %271.
- Tayland/Malezya: Birçok şirket için üç haneli kombine oranlar.
- Kaynak: ABD Ticaret Bakanlığı Final Kararı, Nisan 2025
Bu oranlar, ABD’nin belirli ülkelerden yapılan haksız rekabet içeren ithalatı durdurma niyetinin ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor. Bu vergilerin resmi yürürlüğe giriş tarihi 9 Haziran 2025 olarak öngörülüyor.
Küresel güneş paneli pazarında dengeler nasıl değişecek?
Söz konusu dört Güneydoğu Asya ülkesi son yıllarda ABD’nin en büyük tedarikçileri haline geldi. ABD ithalat verilerine göre 2021–2023 arasında Vietnam’dan ithalat 5,3 GW’tan 12,3 GW’a (yaklaşık 4 milyar USD) yükseldi. Tayland’dan ithalat ise 4,3 GW’tan 10,6 GW’a çıktı (yaklaşık 3,7 milyar USD).
Bu büyüklükteki tedarikçilere uygulanan ağır vergiler tedarik zincirlerinde ciddi bozulmalara yol açacaktır. Kısa vadede ABD’de panel fiyatlarının artması, kurulumların yavaşlaması ve alıcıların yeni kaynak arayışına girmesi bekleniyor. Davacılar, ABD’de “tarihi düzeyde panel stok fazlası” oluştuğunu ve bu durumun fiyatları %50’den fazla düşürdüğünü vurguluyor. Bu ortam, tedarik stratejilerinin küresel ölçekte yeniden değerlendirilmesine neden olabilir.
Türkiye’nin üretim gücü ve ihracat potansiyeli için yeni bir pencere
Bu küresel dalgalanma, Türkiye’nin büyüyen güneş paneli üretim sektörü için stratejik bir fırsat sunuyor. Tarife uygulanan ülkelerden uzaklaşmak isteyen alıcılar için Türkiye, yeni ve güvenilir bir alternatif olabilir.
Türkiye’nin güneş enerjisi sektörü son yıllarda kayda değer bir büyüme gösterdi. 2025 başı itibarıyla kurulu güneş enerjisi kapasitesi 20 GW’ı aşarak hedeflerin önüne geçti. Sektörde yaklaşık 75 panel üreticisi ve toplamda 44,5 GW/yıl üretim kapasitesine sahip olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca 3 hücre üreticisinin toplam kapasitesi 6,1 GW civarında. Yeni açıklanan HIT-Solar programı ile 15 GW yerli hücre üretimi hedefleniyor.
2023 yılı fotovoltaik ihracat değeri yaklaşık 460 milyon dolar olup bunun %90’ı ABD’ye gerçekleşti (UNCTAD verisi). 2024’te ABD, doğrudan Türkiye’den 636,82 MW güneş paneli ithal etti. Mevcut ticari ilişkilere ek olarak bu rakamlar, büyüme potansiyelini destekliyor.
Fırsatı değerlendirmek için türkiye ne yapmalı? Stratejik adımlar
- Üretimi Hızla Artırmak ve Modernize Etmek: Yüksek verimli teknolojilere (TOPCon, HJT) yatırım yapılmalı.
- Uluslararası Standartlar ve Sertifikasyonlar: ABD (UL) ve AB (TÜV) gibi hedef pazarlarda geçerli sertifikalar alınmalı.
- Yerli Tedarik Zincirini Güçlendirmek: Polikristal silikon, wafer, cam gibi bileşenlerde iç üretim artırılmalı.
- Proaktif Ticaret Diplomasisi: AB Gümrük Birliği gibi mevcut yapılar kullanılmalı, ABD ve AB ile stratejik diyalog başlatılmalı.
- Ar-Ge ve İnovasyona Yatırım: Teknolojik farklılaşma ve uzun vadeli rekabet gücü için sürekli yenilik şart.
- İstikrarlı Yatırım Ortamı: Uzun vadeli, net teşvik politikaları ile yatırım ortamı cazip hale getirilmeli.
Güneşte yeni küresel düzende Türkiye’nin yeri ne olabilir?
ABD’nin aldığı bu karar, güneş paneli tedarik zincirinde küresel bir yeniden yapılanmaya işaret ediyor. Bu yeni ortam, Türkiye gibi yükselen üretim merkezlerine stratejik kapılar açabilir. Ancak bu fırsatı değerlendirebilmek için hızlı ve eşgüdümlü adımlar şart: ileri üretim teknolojilerine yatırım, uluslararası standartlara uyum, yerli tedarik zincirinin güçlendirilmesi ve aktif ticaret politikaları ile Türkiye kendisini bu yeni düzende güvenilir ve rekabetçi bir aktör olarak konumlandırabilir.
Bu gelişme Borsa İstanbul’daki Yeşil Endeks şirketlerini nasıl etkileyebilir?
ABD’nin Güneydoğu Asya’ya uyguladığı yüksek tarifeler, yalnızca üretim tarafında değil, sermaye piyasalarında da etkiler yaratabilir. Türkiye’de güneş paneli üretimi yapan bazı şirketler Borsa İstanbul’da işlem görmekte ve BIST Yeşil Endeks kapsamında değerlendirilmektedir. Bunlar arasında Smart Güneş Teknolojileri (SMRTG), CW Enerji (CWENE) ve Kontrolmatik Teknoloji (KONTR) gibi firmalar öne çıkıyor.
Bu şirketler, Türkiye’nin küresel pazardaki yeni tedarikçi rolünü üstlenmesi durumunda, ihracat potansiyellerini artırabilir. Özellikle ABD’ye yönelik mevcut satışların artması veya yeni büyük ölçekli siparişlerin gelmesi, bu firmaların gelir ve kârlılık beklentilerini yükseltebilir. Bu da orta vadede hisse senedi fiyatlarına olumlu yansımalar getirebilir.
Ancak bu olasılıklar, şirketlerin sertifikasyon, üretim kapasitesi, kalite standartlarına uyum ve dış pazarlara erişim gibi birçok faktörde etkinliklerine bağlıdır. Ayrıca bu etki, genel piyasa koşulları, döviz kurları ve hammadde tedarik zincirindeki sürdürülebilirlik gibi dışsal unsurlardan da etkilenebilir.
Yatırımcılar açısından, bu gelişmelerin stratejik olarak değerlendirilmesi ve ilgili şirketlerin temel ve teknik verilerinin dikkatli analiz edilmesi önemlidir. Her ne kadar bu haber potansiyel bir fırsat sunsa da, yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir.
Sizce Türkiye, ABD’nin uyguladığı bu yeni tarifeler sonrasında küresel güneş paneli pazarında güçlü bir oyuncu olabilir mi? Yorumlarınızı aşağıda paylaşın!
İlgili Haberler
- Türkiye’de 37 Güneş Paneli Üreticisi Var
- HT Solar 2024’te 27 GW Kurulu Güce Ulaşmayı Hedefliyor
- CW Enerji 25 Milyon Dolarlık Güneş Paneli Satışı Yaptı
- Güneş Enerjisi Devi Jinko Solar, Türkiye’de Üretime Başladı
- Smart Güneş CEO’su Demirdağ: Çin’e Karşı Korunma Şart
- Borsada Zirvesine En Uzak 10 Yenilenebilir Enerji Hissesi
- Borsa İstanbul’da Takip Edilecek 21 Yeşil Hisse
- Zorlu ve Alfa Solar’dan Ortak Girişim: Zorlu Alfa Solar Hücre Üretimi A.Ş. Kuruldu
Yatırım Tavsiyesi Değildir
Bu makalede yer alan bilgiler, genel bilgilendirme amaçlıdır ve kesinlikle yatırım tavsiyesi olarak kabul edilmemelidir. Burada sunulan veriler ve görüşler, herhangi bir finansal yatırım kararı almadan önce bağımsız bir finansal danışmanlık hizmeti almanız gerektiğini vurgulamak için sunulmaktadır. Yatırım kararları kişisel durumunuz, risk toleransınız ve finansal hedefleriniz göz önünde bulundurularak dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir.
Bu içerik, okuyucuları piyasa trendleri ve sektörel gelişmeler hakkında bilgilendirmeyi amaçlar, ancak yesilhaber.com.tr ve editörleri bu içeriğin doğruluğu, eksiksizliği veya güvenilirliği konusunda herhangi bir garanti vermez. Yazarlar ve yayıncılar, bu makalede sunulan bilgilerin kullanımından kaynaklanabilecek doğrudan veya dolaylı herhangi bir zarar veya kayıptan sorumlu tutulamaz.
Makaledeki sayısal veriler ve içerik, en son bilgilere dayalı olarak hazırlanmıştır ancak ilgili şirketler veya sektör tarafından daha sonra revize edilmiş ya da güncellenmiş olabilir. Bu nedenle, makalede sunulan bilgilerin referans niteliğinde olduğu ve okuyucuların bu bilgileri doğrulamak için bağımsız araştırma yapmaları gerektiği önemle belirtilmektedir.
Okuyucular, yatırım kararları almadan önce kendi araştırmalarını yapmalı ve bağımsız finansal danışmanlarla görüşmelidir. Burada bahsedilen hisse senetleri ve finansal ürünler hakkında alım-satım kararı almadan önce, ilgili finansal ürünlerin risklerini ve getiri potansiyellerini kapsamlı bir şekilde değerlendirmeniz önemlidir.
© 2025 Yeşil Haber