Ulusal Enerji İdaresi verilerine göre Çin, temmuzda 11,04 GW güneş ekledi (Haziran: 14 GW). Haziran ayı ile başlayan yavaşlama, Haziran sonunda yürürlüğe giren piyasa temelli yeni kuralların belirsizlikleriyle ilişkilendiriliyor.
Temmuz 2025 verileri ve aylık eğilim
Çin’in Temmuz ayında eklediği güneş kurulu gücü 11,04 GW oldu. Haziran ayındaki 14 GW seviyesinin de altına inen bu değer, haziranla birlikte gözlenen yavaşlama eğiliminin sürdüğünü gösteriyor. Yılın ilk yarısında politika değişikliği öncesi kurulumlarda güçlü bir hızlanma yaşanmış, mayıs öncesi dönemde toplam eklemeler rekor seviyelere (yaklaşık 93 GW) ulaşmıştı.
Politika değişimi ve volatil toptan elektrik piyasası
Haziran sonunda yürürlüğe giren yeni düzenleme, yenilenebilir elektrik üretiminin toptan elektrik piyasalarında (daha volatil fiyatlarla) işlem görmesini zorunlu kılıyor. Eyalet yönetimleri uygulama ayrıntıları üzerinde çalışırken, projelerin gelir görünürlüğüne dair belirsizlik yatırım kararlarının ertelenmesine yol açıyor.
Geliştiricilerin temkinli tutumu ve yatırım iştahı
Yılın ilk yarısındaki kurulum atağının ardından geliştiriciler, yeni gelir mekanizmasının netleşmesini bekleyerek bekle-gör stratejisine geçti. Uygulama takvimlerinin ve gelir dengeleme araçlarının açıklığa kavuşması, yatırım iştahının yeniden güçlenmesi için kritik görünüyor.
Üçüncü çeyrek görünümü ve piyasa öngörüleri
Piyasa analizlerine göre, belirsizlik giderilmezse 2025 üçüncü çeyreğinde güneş eklemeleri, 2024 aynı döneminin yarısına kadar gerileyebilir. Bu, çok hızlı kurulumların görüldüğü önceki çeyreklerden daha istikrarlı ama düşük hızda bir geçiş dönemine işaret ediyor.
Rüzgar ve termik eklemelerle üretim karması
Temmuz ayında güneşe ek olarak 2,28 GW rüzgar enerjisi devreye alınırken, 16,2 GW termik enerji kapasite artışı da kaydedildi. Bu tablo, kısa vadede arz güvenliği açısından termiğin sistemdeki payını korumaya devam ettiğini gösteriyor.
Küresel arz zinciri ve Türkiye’ye olası yansımalar
Çin, panel üretimi ve kurulumda küresel ölçekte belirleyici. Çin’deki yavaşlama ve politika geçişi, modül fiyatları, tedarik süreleri ve finansman koşulları üzerinden dünyadaki projeleri etkileyebilir. Türkiye’de de EPC sözleşmeleri ve tedarik planlaması bu dalgalanmalara duyarlı olabilir.
Firecarrier yorumu: Çin’in güneş politikası geçişi, öngörülebilirlik ve güven
Buradaki değerlendirme Çin ve Çinli güneş enerjisi geliştiricileri üzerine. Teşvikten piyasa bazlı modele geçiş kısa vadede yavaşlama getirse de, öngörülebilir gelir mekanizmaları ve eyaletler arası uygulama birliği sağlandığında daha sürdürülebilir bir yatırım döngüsü oluşabilir. Kritik ihtiyaçlar: fiyat oynaklığına karşı dengeleme araçları, net eyalet rehberleri ve şebeke entegrasyon kapasitelerinin birlikte tasarlanması.
Türkiye’ye olası etkiler: fiyat, tedarik, finansman
Çin’deki politika belirsizliği; modül ve ekipman fiyatları, tedarik süreleri ve finansman koşulları üzerinden Türkiye’deki projelere yansıyabilir. Olası etkiler: birim fiyat dalgalanması, teslimat takviminde kaymalar, avans/akreditif şartlarında sıkılaşma ve sözleşmelerde fiyat koruma talepleri.
EPC sözleşmeleri nedir ve neden kritik?
EPC “Engineering Procurement Construction”ın kısaltmasıdır: mühendislik (tasarım ve proje), tedarik (modül, inverter, kablo vb. alımı) ve inşaat (saha kurulumu) sorumluluklarının anahtar teslim tek yüklenicide toplandığı modeldir. Türkiye’de GES projelerinde fiyat, süre ve performans risklerinin büyük kısmı EPC yüklenicisindedir; bu yüzden küresel arz koşullarındaki değişim doğrudan sözleşme risk dengesini etkiler.
Türkiye’de EPC sözleşmelerine somut yansımalar ve öneriler
Fiyat ayarlama maddesi: Modül/ana ekipman fiyat endeksine bağlı escalation veya tavan‑taban bantları tanımlanmalı; sabit fiyat varsa istisna kapsamı net yazılmalı.
Tedarik ve teslimat: Incoterms, parsiyel sevkiyat, gümrük ve gecikme halinde mücbir sebep / politika değişikliği hükümleri açık olmalı; gecikme tazminatları (liquidated damages) gerçekçi belirlenmeli.
Kur ve ödeme: USD/CNY/TRY oynaklığına karşı kur uyarlama veya hedging ilkeleri belirtilmeli; LC/avans şartları ve teminat yapısı (garanti mektupları) netleştirilmeli.
İkame ve tedarik zinciri: Eşdeğer teknik onaylı marka‑modelle ikame hakkı tanımlanmalı; inverter, trafo, konstrüksiyon gibi BoS bileşenlerinde alternatif listesi sözleşmeye eklenmeli.
Performans ve garanti: PR/availability hedefleri, kabul testleri ve modül performans garantileri (degradasyon eğrisi) açık yazılmalı; üretici teminatları (ör. sigorta, back‑to‑back garanti) korunmalı.
Şebeke ve izinler: Şebeke bağlantı koşulları ve sahadaki idari onaylar için taraf sorumlulukları ayrıştırılmalı; revizyon halinde maliyet‑süre paylaşımı kuralları önceden belirlenmeli.
Güneşte piyasa bazlı modele geçiş sizce uzun vadede daha istikrarlı bir yatırım iklimi yaratır mı? Geliştiriciler için hangi gelir güvenceleri öncelikli olmalı?
İlgili haberler
- Güneş enerjisinde ithalat gözetim eşiği 170 USD/kg’a çıkarıldı
- Çinli polisilisyum devleri 7 milyar dolarla kapasite azaltıyor
- Çin’in güneş paneli üretim artışı ve Türkiye’ye etkileri
- Çin güneş paneli üreticilerine anti damping güncellemesi
- Çin menşeli güneş paneli parçalarına damping soruşturması
- Çatı üstü güneş enerjisi kurulum rehberi