Ana Sayfa Öne Çıkanlar TEİAŞ’tan talep tarafı katılımında kritik değişiklik: Asgari kapasite 200 MW’a çekildi

TEİAŞ’tan talep tarafı katılımında kritik değişiklik: Asgari kapasite 200 MW’a çekildi

Yazar

May 23, 2025 @ 23:51 Değiştirilme tarihi: May 24, 2025 @ 1:18

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), 2025 yılı Talep Tarafı Katılımı hizmeti için toplayıcılardan tedarik edilecek asgari toplam kapasite miktarını 450 MW’dan 200 MW’a düşürdü.

Bu adımın, daha fazla oyuncunun sisteme dahil olmasını teşvik ederek şebeke esnekliğine ve yenilenebilir enerji entegrasyonuna katkı sağlaması bekleniyor.

TEİAŞ’tan talep tarafı katılımı hizmetinde kritik güncelleme: Asgari kapasite hedefi düşürüldü

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), elektrik şebekesinin arz-talep dengesinin sağlanmasında önemli bir rol oynayan Talep Tarafı Katılımı (TTK) hizmeti tedarik süreçlerinde önemli bir güncellemeye gitti. 22 Mayıs 2025 tarihinde “2025 Yılı Talep Tarafı Katılımı Hizmeti Tedarik Süreçlerine İlişkin Güncelleme Hakkında” başlığıyla yapılan duyuru ile, 2025 yılı için toplayıcılardan tedarik edilecek toplam asgari kapasite miktarı 450 MW’dan 200 MW’a indirildi. Bu değişiklik, TEİAŞ’ın 05 Mart 2025 tarihinde yayımladığı “Talep Tarafı Katılımı Hizmeti Tedarik Süreçlerine İlişkin Duyuru” metninin “Talep Tarafı Katılımı Hizmeti Genel Esasları” başlığı altındaki 5. Maddesinin 8. Fıkrasında belirtilen kapasite miktarlarını revize ediyor. Azami tedarik hedefi ise 4.500 MW olarak korunuyor.

TEİAŞ tarafından yapılan “Toplayıcıların Dikkatine” başlıklı güncelleme duyurusunda, bu revizyonun “kapasite tedarik sürecinin tamamlanabilmesi için gereken asgari kapasite miktarı” özelinde yapıldığı belirtildi. Bu adımın, sisteme katılımı kolaylaştırarak talep tarafı kaynaklarının daha etkin kullanımını ve dolayısıyla tedarik sürecinin başarıyla sonuçlanmasını hedeflediği anlaşılıyor.

Talep tarafı katılımı hizmeti nedir ve neden önemlidir?

Talep Tarafı Katılımı (TTK) hizmeti, Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği kapsamında, sistem işletmecisi olan TEİAŞ’ın talimatı doğrultusunda, toplayıcılık lisansı sahibi tüzel kişiler vasıtasıyla portföylerindeki tüketim tesislerinin elektrik tüketimlerini düşürmesi esasına dayanan bir yan hizmet. TEİAŞ’ın Mayıs 2025 tarihli güncellemesinde de bu tanım ve hizmetin esasları teyit edildi. Bu hizmet, özellikle elektrik talebinin pik yaptığı veya arz sıkıntısı yaşandığı dönemlerde devreye girerek şebeke dengesinin korunmasına yardımcı olur.

Artan yenilenebilir enerji kaynaklarının şebekeye entegrasyonuyla birlikte, bu kaynakların değişken üretim profillerini dengelemek için TTK gibi esneklik mekanizmaları büyük önem kazanmakta. Talep tarafı katılımı, pahalı pik santrallerin devreye girmesini azaltarak veya geciktirerek sistem maliyetlerini düşürebilir ve daha çevreci bir enerji sistemine geçişi destekleyebilir. Sanayi tesisleri, organize sanayi bölgeleri ve büyük ticari tüketiciler, lisanslı bir toplayıcı aracılığıyla bu hizmete katılarak hem şebekeye katkı sağlayabilir hem de gelir elde edebilirler (TEİAŞ Mayıs 2025 Güncellemesi).

2025 yılı talep tarafı katılımı hizmetinin temel esasları ve takvimi

TEİAŞ’ın 05 Mart 2025 tarihli ana duyurusuna göre, 2025 yılı Talep Tarafı Katılımı hizmetinin temel çerçevesi şu şekilde belirlenmişti.

Hizmet Dönemi: 01 Temmuz 2025 saat 00:00’da başlayıp, 31 Aralık 2025 saat 23:59’da sona erecektir.
Kritik Aylar: Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık 2025 aylarıdır.
Kritik Günler ve Saatler: Hizmet, bu kritik aylarda, TEİAŞ tarafından bir gün önceden ilan edilecek asgari toplam 40 kritik günde, gün içinde 15:00 ile 23:59 arasındaki kritik saatlerde, en az bir saat, toplamda dört saati geçmeyecek şekilde tedarik edilebilecek. İhtiyaç halinde bu süre en fazla kırk kritik gün daha uzatılabilecek.
Kapasite Tedarik Süreci Takvimi: TEİAŞ, 24 Haziran 2025’te hatırlatma duyurusu yapacak; kapasite teklif girişleri 25 Haziran 2025 saat 09:00-17:00 arasında alınacak ve sonuçlar itiraz süreçlerinin ardından 26 Haziran 2025’te kesinleşecek. Yan hizmet anlaşmalarının ise 03 Haziran 2025 mesai bitimine kadar imzalanması gerekmekte.
Toplayıcı ve Tesis Gereklilikleri: Sürece katılacak toplayıcıların TEİAŞ ile yan hizmet anlaşması imzalamış olması, performans testlerini tamamlayarak emre amade kapasitesini doğrulamış olması ve gerekli teknik altyapıya (kontrol, ölçme, izleme, veri akışı vb.) sahip olması gerekmekte. Toplayıcıların portföy büyüklüğü asgari 62,5 MW olmalı ve teklif edecekleri kapasite 50 MW’dan az, 400 MW’dan fazla olmamalı. Tüketim tesislerinin ise son on iki ayda en az 10.000 MWh tüketimi veya veri yoksa asgari 3 MW anlaşma gücü olması gibi şartlar aranmakta. Ayrıca, sayaç, uzaktan okuma, kumanda, izleme ve veri güvenliği için detaylı teknik şartlar bulunmakta.

Güncellemenin sektöre etkileri ve Yeşil Haber’in değerlendirmesi

TEİAŞ’ın Talep Tarafı Katılımı hizmeti için tedarik edilecek asgari toplam kapasiteyi 450 MW’dan 200 MW’a düşürme kararı, sektörde katılımı artırmaya yönelik olumlu bir adım olarak değerlendirilebilir. Daha düşük bir asgari eşik, özellikle portföy oluşturma ve gerekli sayıda tüketiciyi sisteme dahil etme konusunda zorluk yaşayabilecek daha fazla sayıda toplayıcının ve dolayısıyla tüketim tesisinin sisteme katılımını teşvik edebilir. Bu durum, talep tarafı kaynaklarının daha geniş bir tabana yayılmasına ve şebeke esnekliğinin artırılmasına olanak tanır.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının payının giderek arttığı Türkiye elektrik sisteminde, talep tarafı katılımı gibi esneklik mekanizmaları, arz ve talebi anlık olarak dengelemek, aşırı yüklenmeleri önlemek ve sistem güvenliğini sağlamak için hayati öneme sahiptir. Bu güncelleme, özellikle yaz aylarında ve enerji talebinin pik yaptığı dönemlerde şebekeye önemli bir rahatlama getirebilir. Ayrıca, bu tür mekanizmaların etkin işlemesi, gereksiz yere yüksek maliyetli fosil yakıtlı santrallerin devreye girmesinin önüne geçerek hem ekonomik hem de çevresel faydalar sunar.

Yeşil Haber olarak, Talep Tarafı Katılımı hizmetinin şeffaf, adil ve rekabetçi bir şekilde yürütülmesinin, Türkiye’nin enerji dönüşümü hedeflerine ulaşması için kritik olduğuna inanıyoruz. Bu son güncellemenin, hizmetin etkinliğini artırmasını ve daha fazla paydaşın bu önemli mekanizmaya katkı sunmasını umuyoruz. Önümüzdeki süreçte, bu hizmetin uygulanma sonuçları ve şebekeye etkileri yakından takip edilecek.