Ana Sayfa Öne Çıkanlar Maden yönetmeliği değişti: Türkiye’nin madencilik stratejisinde yeni dönem

Maden yönetmeliği değişti: Türkiye’nin madencilik stratejisinde yeni dönem

Yazar

Eki 30, 2025 @ 13:11 Değiştirilme tarihi: Kas 1, 2025 @ 4:47

30 Ekim 2025 tarihli ve 33062 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan maden yönetmeliği değişiklikleri; ruhsat, teminat, ihale ve raporlama yükümlülüklerini yeniden tanımlıyor.

Düzenleme tüm maden gruplarını kapsamakla birlikte, Türkiye’nin nadir toprak elementleri stratejisinin de zeminini güçlendiren yapısal bir dönüşümü işaret ediyor.

Hızlı bakış

30 Ekim 2025’te yayımlanan yönetmelik, maden ruhsatı, teminat ve ihale süreçlerini yeniden tanımlıyor.
Düzenleme, tüm maden gruplarında dijital denetim ve performans esaslı lisanslamayı öne çıkarıyor.
Nadir toprak elementleri gibi stratejik minerallerde sanayi entegrasyonuna zemin hazırlıyor.
Yeni yapı, çevresel rehabilitasyon ve devlet payı düzenlemeleriyle finansal disiplini güçlendiriyor.
Avrupa’nın kritik hammadde politikalarıyla uyumlu şeffaf bir madencilik modeli hedefleniyor.
Türkiye, madencilikte jeo-sanayi dengesiyle küresel tedarik zincirlerinde yeni bir konum arıyor.

Yönetmelik, arama ve işletme aşamalarında başvuru ve denetimi dijitalleştirirken ruhsatlandırma usullerini yeniden düzenliyor. I. Grup, II. Grup (a) ve (c), III. Grup ve V. Grup sahalar kural olarak ihale yoluyla verilirken; II. Grup (b) ve IV. Grup sahalarda ilk müracaat usulü mümkün kılınıyor. İdare gerekli gördüğünde ihaleye geçilebiliyor. Çevre ile uyum teminatı yerine getirilen rehabilitasyon bedelinin oranı yükseltilerek ruhsat ekonomisi üzerinde daha ciddi bir disiplin kuruluyor. Bu sıkılaşma; performans, yatırım takvimi ve saha kapatma sorumluluklarının daha şeffaf biçimde izlenmesini amaçlıyor.

Raporlama ve denetim: Üç boyutlu rezerv, dijital log ve izlenebilirlik

Arama döneminde rezervin üç boyutlu olarak miktar ve koordinatlarıyla raporlanması, sondajların fotoğraf ve log verilerinin dijital ortamda sunulması ve coğrafi referansların doğrulanması öne çıkıyor. İşletme döneminde projede beyan edilen üretim, yatırım ve çevresel yükümlülükler düzenli bildirim ve denetime bağlanıyor. Bu düzen, sahadaki verinin doğruluğunu güçlendirirken jeolojik güvenilirlik ile finansal yeterliliği aynı zeminde arıyor.

Finansal disiplin: Teminat ve devlet payı düzenlemeleri

Rehabilitasyon bedelinin yükseltilmesi ve devlet hakkına ilişkin maddelerde yapılan revizyonlar, düşük performansın bedelini artırıyor. Yatırım gerçekleşmelerinin gerisinde kalınması veya proje taahhütlerinin ihlali halinde teminatın iradı ve ruhsatın iptali gibi yaptırımların çerçevesi belirginleşiyor. Bu yapı, spekülatif ruhsat tutmayı caydırırken, sahaya yatırım yapan aktörleri öne çıkarıyor.

Orman ve izin süreçleri: E-devlet üzerinden hız ve netlik

Orman alanlarındaki madencilik faaliyetleri için izin süreçlerinin e-devlet entegrasyonuyla yürütülmesi, süre ve belge yönetimini sadeleştirirken, altyapı ve geçici tesis izinlerinin koşullarını netleştiriyor. Bu sayede arama ve hazırlık dönemlerinde izinlerin öngörülebilirliği artıyor.

Firecarrier okuması: Nadir topraklar ve stratejik etkiler

Yönetmelik doğrudan nadir toprak elementlerinden bahsetmese de, getirdiği yapısal reformlar Türkiye’nin stratejik madenler vizyonuna doğrudan etki ediyor. Özellikle Eskişehir Beylikova sahasında tespit edilen nadir toprak elementleri potansiyeli düşünüldüğünde, ruhsat, denetim ve teminat sisteminin güçlenmesi, bu sahaların sürdürülebilir işletilmesi açısından kritik. Yeni düzen, hem jeolojik doğrulama hem de sanayi entegrasyonu açısından altyapı oluşturuyor.

Jeo-sanayi konumlanması ve Avrupa ile uyum

Avrupa Birliği’nin kritik hammaddeler politikasında arz güvenliği ve tedarik çeşitliliği arayışı, Türkiye’ye önemli bir stratejik konum sağlıyor. Şeffaf lisanslama, izlenebilir raporlama ve rehabilitasyon yükümlülükleri, Avrupa pazarına uyumlu “etik tedarik zinciri” oluşturmanın temellerini güçlendiriyor. Türkiye, böylece hammadde ihracatçısı olmaktan çıkıp, proses ve nihai ürün üreten bir sanayi aktörüne dönüşme şansı buluyor.

Yatırımcı için sinyal: Performans, veri ve yerli ekosistem

Yeni çerçeve, “performans göster, verini doğrula, sahayı kapatırken doğaya borcunu öde” anlayışını kurumsallaştırıyor. Nadir topraklarda rafinasyon ve alaşımlama teknolojilerinin ülkede gelişmesi için pilot tesisler, akreditasyonlu laboratuvarlar ve tedarik zinciri finansmanı gibi adımların hızla tamamlanması gerekiyor. Yönetmelik, bu yatırımların hukuki ve teknik zeminini hazırlarken, sanayi politikası ile teşvik sisteminin de buna eşlik etmesi gerekliliğini gösteriyor.

Ne izlemeli: Kısa vadeli göstergeler

II Grup (b) ve IV Grup sahalarda ilk müracaat–ihale dengesinin uygulanma biçimi, üç boyutlu rezerv raporlarının veri kalitesi üzerindeki etkisi ve rehabilitasyon bedeli–devlet hakkı düzenlemelerinin yatırım iştahına yansıması, sektördeki ilk göstergeler olacak. Nadir topraklarda ise işleme kapasitesi yatırımları, Avrupa tarafındaki offtake anlaşmaları ve çevresel izlenebilirlik standartları Türkiye’nin jeo-sanayi konumlanmasını belirleyecek.