Ana Sayfa Öne Çıkanlar Kasırgaların gücünü zayıflatan yenilikçi çözüm

Kasırgaların gücünü zayıflatan yenilikçi çözüm

Yazar

Tem 22, 2025 @ 5:18 Değiştirilme tarihi: Tem 22, 2025 @ 5:27

Avustralyalı bilim insanlarının yeni çalışması, kasırgaların oluşumunu aerosollerle zayıflatmanın, iklim krizine karşı etkili bir çözüm olabileceğini gösteriyor.

Dünya genelinde iklim krizinin tetiklediği kasırgalar, her yıl yüzlerce can kaybına ve milyarlarca dolarlık zarara yol açıyor. ABD’de kasırgaların ortalama maliyeti olay başına 23 milyar doları aşarken, bu afetler iklim krizinin en yıkıcı yüzlerinden biri olarak öne çıkıyor. Australian National University (ANU) bünyesindeki bilim insanları, kasırgaların oluşum aşamasında aerosoller kullanarak bu yıkıcı gücü zayıflatabilecek yeni bir yöntem geliştirdi.

Araştırma ekibinden Associate Prof. Roslyn Prinsley, “Kasırgalar tamamen oluşmadan önce müdahale etmek çok daha etkili olabilir. Simülasyonlarımız, bu yöntemin erken dönemde şiddeti azaltabildiğini gösteriyor” diyor.

Avustralyalı bilim insanları kasırgaların gücünü aerosollerle zayıflatmak için yeni bir yöntem geliştirdi ve iklim krizine karşı çözüm önerdi

Aerosol türlerinin kasırga gücü üzerindeki etkisi

Çalışmaya göre 1–4 mikrometre çapındaki kaba aerosoller, bulutlarda daha büyük damlacıklar oluşturarak kasırganın merkezindeki dönme ivmesini başlangıçta yavaşlatıyor. 0,05–1 mikrometre boyutundaki ince ve çok ince aerosoller ise önce fırtınayı güçlendirse de kısa sürede yüzeyde soğuk hava cepleri oluşturarak enerji akışını kesiyor ve büyümesini engelliyor.

Gerçek uygulama için lojistik ve teknik zorluklar

Aerosollerin hedef bölgeye ulaştırılması, birkaç uçağın saatler süren bir operasyonuyla mümkün olabilir. Ancak doğada kasırganın doğal süreçlerle zayıflamasını yapılan müdahaleden ayırmak kolay değil. ANU araştırmacıları, Batı Avustralya açıklarındaki deniz üstü kasırgaların test için uygun bir ortam sunabileceğini belirtiyor.

İklim krizi, artan kasırga riski ve maliyetler

Kasırgaların şiddeti ve sıklığı, iklim değişikliğiyle birlikte artıyor. ANU ekibi, Silikon Vadisi merkezli Aeolus girişimiyle birlikte çalışarak bu riski azaltmayı hedefliyor. Aeolus kurucu ortağı Koki Mashita, “Sigorta primleri zaten yükseliyor. Önümüzdeki on yıllarda müdahale edilmezse birçok mülk sigortalanamaz hale gelecek” diyor.
Birleşmiş Milletler ve IPCC raporları da aşırı hava olaylarının küresel ölçekte hızla arttığına dikkat çekiyor.

Akdeniz’de artan “Medicane” riski

Türkiye kasırga kuşağında bulunmasa da, son yıllarda Akdeniz’de “Medicane” adı verilen kasırga benzeri fırtınaların sayısı arttı. Bilim insanları, iklim krizinin bu tür aşırı hava olaylarının Doğu Akdeniz’de de daha sık görülmesine yol açabileceğini belirtiyor. Bu nedenle aerosol tabanlı teknolojiler, gelecekte bölge için bir önlem stratejisi olarak önem kazanabilir.

Bilimsel açıdan yeni bir başlangıç

Henüz yalnızca simülasyon ortamında test edilen bu yöntem, aerosollerin kasırga yönetiminde kullanılabileceğine dair en kapsamlı verileri sunuyor. Araştırma, Journal of Geophysical Research: Atmospheres dergisinde yayımlandı.

Geleceğe bakış

Avustralyalı bilim insanlarının aerosollerle kasırgaların gücünü zayıflatmaya yönelik çalışması, iklim krizine karşı bilimsel müdahalelerin geleceği için umut verici bir adım olarak öne çıkıyor. Henüz bilgisayar simülasyonlarıyla sınırlı olan bu yaklaşım, ilerleyen dönemde gerçek saha testleriyle desteklenirse, kasırgaların yol açtığı yıkıcı etkilerin önemli ölçüde azaltılması mümkün olabilir. İklim değişikliğinin getirdiği aşırı hava olaylarının artması, bu tür yenilikçi çözümlere olan ihtiyacın giderek büyüdüğünü gösteriyor.