Hollanda’da her yıl düzenlenen yarışma, kentleri iklim dostu hale getirerek, beton alanları yeşil alanlara dönüştürüyor.
Hollanda’da 2021 yılından bu yana, her bahar ve yaz mevsimlerinde gerçekleştirilen ‘tegelwippen’ adlı kent yarışması, vatandaşları kentsel bahçeciliğine teşvik ederek, şehirleri daha iklim dostu hale getiriyor. Bu etkinlikte, bireyler ve belediyeler, bahçelerinde ve ev önlerinde bulunan beton karoları kaldırıp yerlerine bitki, çim veya sebze bahçeleri oluşturarak yarışıyor. “Karo sökme” yarışmasıyla, gri beton alanlar yeşil bahçelere dönüşüyor.
Griyi yeşile dönüştürmek
Yarışma, Frank Lee adlı yaratıcı ajans tarafından başlatıldı ve Hollanda genelinde 200’e yakın belediyenin katılımıyla, büyük bir harekete dönüştü. 2024 yılında toplamda 5,5 milyon karo kaldırılarak yerlerine bitkiler ekildi. Organizatörlerin ‘griyi yeşile dönüştürmek’ olarak tanımladığı bu hareket, kentlerdeki sert yüzeyleri azaltarak, suyun toprağa daha kolay süzülmesini sağlıyor ayrıca şehirlerdeki sıcaklığı düşürmeye yardımcı oluyor.
Etkinliğin çevresel faydaları
Karo sökme yarışması, Hollanda’nın iklim değişikliği nedeniyle artan sorunlarına yaratıcı bir katkı sunuyor. Ani ve yoğun yağışlar nedeniyle kanalizasyon sistemleri baskı altına girerken, sert yüzeylerin azaltılması, suyun doğal olarak toprağa karışmasına yardımcı oluyor. Rotterdam gibi bazı şehirler, bu dönüşümü başarıyla uygulayarak şehir içindeki su baskınlarını azaltırken, yeşil alanların artırılmasıyla daha sağlıklı bir kent yaşamı sunuyor.
Yarışmanın kuralları ve uygulanışı
Her yıl 21 Mart – 31 Ekim tarihleri arasında gerçekleştirilen etkinlik, bireylerin kendi bahçelerindeki karoları kaldırması ve bunu fotoğraf ile belgeleyerek yarışma platformuna yüklemesiyle ilerliyor. En fazla karoyu kaldıran kazanıyor.
- Kamusal alanlara müdahale yasak: Yarışmacılar, kamuya açık alanlardan karo kaldıramıyor.
- ‘Cephe bahçesi’ oluşturma fırsatı: Bahçesi olmayanlar, evlerinin önünde kaldırıma bitişik bir bahçe oluşturmak için belediyeden izin alabiliyor.
- ‘Karo taksi’ hizmeti: Yerel belediyeler, sökülen karoları bedelsiz olarak topluyor ve yerlerine bitki sağlıyor.
2024 yılı kazananları
Bu yılın en başarılı belediyeleri, Venlo, Vlaardingen ve Halderberge oldu.
- Venlo, toplam 414.395 karo sökerek “altın karo” ödülünü kazandı.
- En fazla karo kaldıran belediyeler ise “altın kürek” ödülüne layık görüldü.
- Bireysel katılımcılar arasında en çok karo kaldıranlara “ayın sökücüsü” unvanı verildi.
Türkiye’ye ilham olabilir mi?
Türkiye’de de benzer girişimler yerel yönetimler tarafından uygulanıyor. Örneğin, İstanbul’daki “Yeşil Alanlar Projesi” kapsamında bazı beton alanlar kaldırılarak yerlerine kent bahçeleri oluşturuldu. İzmir’de ise “Yeşil Koridorlar” projesiyle, şehir içinde doğayla uyumlu alanlar yaratılıyor. Bu tür çalışmalar, Hollanda’daki karo sökme yarışmasına benzer şekilde Türkiye’de de şehirleri daha yaşanabilir ve iklim dostu hale getirebilir.
Kentlerde şiddetli yağmurların yol açtığı seller, beton yığınına dönüşen şehirlerimizde büyük bir sorun haline gelmiş durumda. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük kentler başta olmak üzere, su baskınlarını azaltmak, şehirleri serinletmek ve biyolojik çeşitliliği artırmak için “karo sökme” gibi yaratıcı çözümler hayata geçirilebilir. Yerel yönetimlerin destekleyeceği benzer programlarla, betonla kaplanmış alanlar, yeniden yeşil dokulara dönüştürülebilir ve kentlerin nefes alması sağlanabilir.
İlgili Makaleler
- Kapalı döngü sistemle, jeotermal enerji her yerde
- Hibrit enerji platformu: Dalga, güneş ve rüzgar bir arada
- Kristal destekli nükleer pil ile 8.000 kat daha verimli enerji
View this post on Instagram