Toulouse Üniversitesi’nde yapılan yeni bir çalışma, evde ve araçlarda soluduğumuz mikroplastik miktarının önceki tahminlerden 100 kat fazla olduğunu ortaya koydu. Ev sandığımız güvenli alan, görünmez plastik tehdidiyle dolu.
Eviniz sizi dış dünyanın kirinden koruyor mu sanıyorsunuz? Araştırmalar, en çok zehri tam da bu kapalı alanlarda soluduğumuzu gösteriyor.
Fransa’daki Toulouse Üniversitesi’nden Dr. Nadiia Yakovenko liderliğindeki bir ekip, ev ve araba içindeki havada bulunan mikroplastiklerin miktarını ilk kez bu kadar ayrıntılı bir şekilde analiz etti. Araştırmada, insan saçından yedi kat daha ince olan 1 ila 10 mikrometre çapındaki mikroplastiklerin, günlük soluma yoluyla vücuda alındığı tespit edildi. Çalışmanın sonuçları, hakemli bilimsel dergi PLOS One’da yayımlandı.
Bu çalışma, mikroplastiklerin sadece denizlerde ya da endüstriyel alanlarda değil, güvenli sandığımız ev ortamlarında da yoğun olarak bulunduğunu ortaya koydu. Araştırma, bilimsel dergi PLOS One‘da yayımlandı.
Mikroskobik analizle tespit edilen görünmez plastik yükü
Araştırmada, Raman spektroskopisi adlı ileri analiz tekniği kullanılarak 1 mikrometreye kadar olan mikroplastikler sayıldı. Bu sayede, önceki hava kalitesi çalışmalarında gözden kaçan çok daha küçük çaplı plastikler ilk kez bu kadar ayrıntılı olarak incelendi.
Günlük olarak soluduğumuz bu parçacıkların yalnızca 10 mikrometreden küçük olanlarının sayısı bile 68 bini buluyor. Buna ek olarak, daha büyük boyuttaki (10–300 mikrometre) plastik parçacıkların günlük miktarı ise 3.200 civarında.
Bu kadar küçük parçalara ulaşıldıkça, sorunun aslında ne kadar görünmez ama yaygın olduğu daha net anlaşılıyor. Üstelik bu tehdit, en çok zaman geçirdiğimiz alanlarda gizli.
Araştırma ekibine göre, bu parçacıkların solunması akciğerlerde iltihaplanma, tahriş ve toksik etkilere neden olabiliyor. Özellikle bisfenol A ve fitalatlar gibi katkı maddeleri, kana karışarak endokrin sistemi bozabiliyor.
En yüksek mikroplastik birikimi evlerde ve otomobil kabinlerinde
İnsanlar zamanlarının yaklaşık %90’ını kapalı alanlarda geçiriyor. Bu da mikroplastiklere en fazla maruz kaldığımız yerlerin evlerimiz, iş yerlerimiz ve arabalar olduğuna işaret ediyor. Ev içindeki plastik kaynaklar; halılar, perdeler, mobilya kaplamaları, plastik boyalar ve tekstil ürünleri gibi görünür görünmez yüzeylerden geliyor.
Otomobil iç mekanları ise sınırlı hava devirdaimi ve plastik aksamların sıcaklık, sürtünme ve güneş ışınlarıyla bozulması nedeniyle yoğun mikroplastik birikimi yaşanan alanlar olarak dikkat çekiyor. Bu nedenle, günlük trafik ve uzun süreli yolculuklar da bu riskin artmasına neden olabiliyor.
Mikroplastiklerin sağlık üzerindeki somut etkileri artıyor
Mikroplastikler sadece fiziksel yapılarıyla değil, kimyasal içerikleriyle de risk taşıyor. Bu parçacıkların üzerinde bulunan toksik katkı maddeleri kana geçerek solunum problemleri, endokrin bozukluklar, üreme sorunları, doğum kusurları, kardiyovasküler hastalıklar ve hatta kanser riskini artırabiliyor.
Bu riskler yalnızca teorik değil, giderek daha fazla bilimsel çalışmada doğrulanıyor. Özellikle çocuklarda solunum yollarının gelişim sürecinde bu parçacıkların kalıcı zararlara yol açabileceği düşünülüyor. Henüz bu etkilerin uzun vadeli boyutları tam olarak bilinmese de, bu çalışma kapalı ortamlardaki maruziyetin göz ardı edilmemesi gerektiğini gösteriyor.
Sadece birey değil, üretici ve politika da sorumlu
Dr. Yakovenko ve ekibi, bu bulguların iç ortam hava kalitesi standartlarının yeniden gözden geçirilmesine katkı sağlamasını umuyor. Özellikle çocuklar ve solunum hastalığı olan bireyler için bu mikroplastiklerin etkileri daha da önem kazanıyor.
Araştırma ekibi, farklı iç ortamlarındaki mikroplastik dağılımını inceleyerek daha genellenebilir ve yaygın verilere ulaşmayı hedefliyor. Amaç, plastik kaynaklı risklerin daha iyi anlaşılması ve buna yönelik sağlık politikalarının geliştirilmesi.
Bireysel çabalar kadar, üretici sorumluluğu ve politika yapıcıların standart belirleme girişimleri de kritik önemde.
Soluduğumuza dikkat: Maruziyeti azaltmanın basit yolları
Ev içinde mikroplastik miktarını azaltmak için bazı basit ama etkili adımlar atılabilir:
- Pencereleri düzenli olarak açarak sık havalandırma yapmak
- HEPA filtreli hava temizleyiciler kullanmak
- Plastik bazlı eşya ve tekstil tercihlerinde dikkatli olmak
- Daha az sentetik tekstil kullanmak
- Plastik kullanımını azaltmak ve çevre dostu malzemeleri tercih etmek
Mikroplastiklerin görünmez etkisi, görünür çözümler gerektiriyor
Artan bilimsel kanıtlar, mikroplastiklerin yaşam alanlarımızda yaygınlaştığını gösteriyor. Farkındalık, politika ve bireysel tercihlerle bu tehdidi azaltmak mümkün. Ancak bunun için hem bireylerin hem de karar vericilerin uzun vadeli, kararlı adımlar atması gerekiyor.
Görünmeyen tehdide karşı geleceğe bakış
Bu araştırma, kapalı ortamlardaki mikroplastik maruziyetinin sanılandan çok daha ciddi olduğunu net biçimde ortaya koyuyor. Önümüzdeki yıllarda, daha gelişmiş izleme teknikleri ve sıkı düzenlemeler sayesinde iç ortam hava kalitesinin korunması mümkün olabilir. Ancak bunun gerçekleşmesi, hem bireylerin günlük yaşam alışkanlıklarında değişiklik yapmasına hem de politika yapıcıların kararlı adımlar atmasına bağlı olacak.
İlgili Makaleler
- Araç lastiği tozları suda, havada ve vücudumuzda birikiyor
- Cam şişe kapaklarından içeceklere mikroplastik bulaşıyor
- Plastik kirliliğine karşı yaşam döngüsü yaklaşımı
- Bamya ve çemen otu ile sudan mikroplastik temizliği
- Mikroplastik üretmeyen bitki kaynaklı biyobozunur plastik
© 2025 Yeşil Haber