Ana Sayfa Güneş Ticaret Bakanlığı’ndan Çin menşeli güneş paneli bileşenlerine iki yeni damping soruşturması

Ticaret Bakanlığı’ndan Çin menşeli güneş paneli bileşenlerine iki yeni damping soruşturması

Yazar

May 27, 2025 @ 15:53 Değiştirilme tarihi: May 27, 2025 @ 22:20

Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti menşeli “güneş panelleri için bağlantı kutuları” ve “fotovoltaik paneller için alüminyum çerçeveler” ürünlerine yönelik iki ayrı damping soruşturması başlattı. Yerli üreticilerin başvuruları üzerine açılan soruşturmalar, güneş enerjisi sektöründe yerli üretimin korunması adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Yerli üreticilerin başvurusu üzerine Çin menşeli güneş enerjisi bileşenlerine damping incelemesi

Yerli sanayinin ithalatta haksız rekabete karşı korunması amacıyla Ticaret Bakanlığı tarafından 25 Mayıs 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan iki ayrı tebliğ ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) menşeli bazı güneş paneli bileşenlerine yönelik damping soruşturmaları açılmasına karar verildi. Soruşturmalar, yerli üretici firmaların ve ilgili derneklerin başvuruları ve sundukları deliller neticesinde başlatılmıştır.

Güneş panelleri için bağlantı kutularına yönelik damping soruşturması detayları

Ticaret Bakanlığı, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (TEBLİĞ NO: 2025/8) kapsamında, yerli üreticiler Ekinler Endüstri A.Ş. ve Hatko Teknik Donanımlar Mümessillik ve Ticaret A.Ş. firmalarının başvurusu ve Erc Sistem Elektrik Makine İml. Taah. ve Tic. A.Ş. tarafından desteklenen müracaat üzerine ÇHC menşeli “güneş (solar) panelleri için bağlantı kutuları (junction box)” ürününe yönelik bir damping soruşturması açtı. Soruşturma konusu ürünler, 8544.42.90.00.11, 8544.60.10.00.11 gümrük tarife istatistik pozisyonları (GTİP) altında sınıflandırılan “güneş (solar) panelleri için bağlantı kutuları (junction box)” ile 8544.60.90.00.00 GTİP altında sınıflandırılan “diğer tür iletkenli olanlar” eşya tanımlı “güneş panelleri için bağlantı kutuları” olarak belirtilmiştir.

Başvuruda, ÇHC’de geçerli iç piyasa fiyatlarına ulaşılamadığından oluşturulmuş normal değer kullanıldığı ifade edilmiştir. Bu değer, Türkiye’de benzer malın birim imalat maliyetine satış, genel ve idari giderler, finansman gideri ve makul bir kâr eklenmesiyle hesaplanmıştır. İhraç fiyatı ise 2024 yılı ithalat verileri bazında CIF ağırlıklı ortalama olarak tespit edilip, harici navlun ve sigorta bedelleri düşülerek fabrika çıkış fiyatına indirgenmiştir. Yapılan karşılaştırmada, damping marjının Yönetmelik’in 28. maddesinde belirtilen ihmal edilebilir oranın üzerinde olduğu saptanmıştır.

Zarar incelemesi 1 Ocak 2022 – 30 Aralık 2024 dönemini kapsamaktadır. Bu dönemde, ÇHC menşeli ürün ithalatının mutlak ve nispi olarak arttığı; birim fiyatlarının yerli üretim dalının yurt içi satış fiyatlarını 2022, 2023 ve 2024 yıllarında kırdığı, 2023 ve 2024 yıllarında ise baskıladığı tespit edilmiştir. Yerli üretim dalının üretim, yurt içi satış miktarı, yurt içi satışlardan birim mutlak kârlılığı, stoklar, istihdam, ürün nakit akışı ve kapasite kullanım oranı gibi temel ekonomik göstergelerinde bozulmalar yaşandığı belirlenmiştir. Bu bulgular ışığında, dampingli olduğu iddia edilen ÇHC menşeli ithalatın yerli üretim dalı üzerinde maddi zarara yol açtığı değerlendirilerek İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu kararı ile soruşturma açılmasına karar verilmiştir. Soruşturma, tebliğin yayım tarihi olan 25 Mayıs 2025’te başlamış kabul edilir.

Fotovoltaik paneller için alüminyum çerçevelere yönelik damping soruşturması detayları

İkinci bir İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ (TEBLİĞ NO: 2025/10) ile Bakanlık, Türkiye Alüminyum Sanayicileri Derneği (TALSAD) tarafından yerli üreticiler Arslan Alüminyum A.Ş., Lazer Solar Enerji Alüminyum Sistemleri A.Ş. ve Pantech Alüminyum A.Ş. adına yapılan başvuruya istinaden ÇHC menşeli “fotovoltaik paneller için alüminyum çerçeveler” ürününe yönelik damping soruşturması başlattı. Bu ürün 8541.90.00.00.11 GTİP altında sınıflandırılmaktadır.

Bu soruşturmada da benzer şekilde, ÇHC için oluşturulmuş normal değer kullanılmıştır; bu değer Türkiye’de benzer malın birim imalat maliyetine satış, genel ve idari giderler, finansman gideri ve makul bir kâr eklenmesiyle oluşturulmuştur. İhraç fiyatının tespitinde ise 1 Ekim 2023 – 30 Eylül 2024 dönemi ithalat beyannameleri bazında oluşan CIF ağırlıklı ortalama ihraç fiyatı dikkate alınmış ve bu fiyattan harici navlun ve sigorta bedelleri düşülerek fabrika çıkış değeri kabul edilmiştir. Hesaplanan damping marjının yine ihmal edilebilir düzeyin üzerinde olduğu tespit edilmiştir.

Zarar incelemesi 1 Ocak 2022 – 30 Eylül 2024 dönemini kapsamaktadır. Bu dönemde ÇHC menşeli ithalatın mutlak ve nispi olarak arttığı; ithalat birim fiyatlarının yerli üreticilerin yurt içi satış fiyatlarını 1 Ocak 2022 – 30 Eylül 2024 döneminde kırdığı ve baskıladığı görülmüştür. Yerli üreticilerin üretim, pazar payı, yurt içi satışlardan birim mutlak kârlılığı, kapasite kullanım oranı, stok miktarı, stok çevrim hızı ve verimlilik gibi temel ekonomik göstergelerinde bozulma olduğu saptanmıştır. Bakanlık, dampingli olduğu iddia edilen ÇHC menşeli ithalatın yerli üretim dalında maddi zarara neden olduğu sonucuna vararak İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu kararı ile soruşturma açmıştır. Bu soruşturma da 25 Mayıs 2025 itibarıyla başlamış sayılmaktadır.

Soruşturma süreçleri ve güneş enerjisi sektörüne olası etkileri

Her iki soruşturma kapsamında da ÇHC’de yerleşik üreticilerin, soruşturma konusu ürünün üretiminde ve satışında piyasa ekonomisi koşullarının geçerli olduğunu yeterli deliller ile ispat etmesi durumunda normal değer tespitinde farklı hükümler uygulanabilecektir; aksi takdirde Yönetmeliğin 7. maddesi hükümleri uygulanacak ve emsal ülke olarak Türkiye’nin seçilmesi öngörülmektedir. İlgili tarafların (ihracatçılar, yabancı üreticiler, ithalatçılar ve ilgili meslek kuruluşları) soruşturma süreçlerine katılımı için usul ve esaslar tebliğlerde detaylandırılmıştır.

Bu damping soruşturmalarının açılması, Türkiye’nin yerli güneş enerjisi ekipmanı üretimini koruma ve geliştirme çabalarının bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Soruşturmalar sonucunda damping yapıldığı kesinleşir ve önlemler getirilirse, Çin’den yapılan ilgili ürünlerin ithalatında ek mali yükümlülükler oluşabilir. Bu durumun, Türkiye’deki güneş paneli üretim maliyetlerine ve dolayısıyla güneş enerjisi projelerinin genel yatırım maliyetlerine etkileri önümüzdeki dönemde daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır. Yeşil Haber olarak, bu önemli soruşturmaların gelişimini ve sektöre yansımalarını yakından takip etmeye devam edeceğiz.