Ana Sayfa Enerji Depolama ABD’de 300 MW’lık batarya yangını sonrası moratoryumlar Türkiye’ye uyarı niteliğinde

ABD’de 300 MW’lık batarya yangını sonrası moratoryumlar Türkiye’ye uyarı niteliğinde

Yazar

Eki 5, 2025 @ 8:48 Değiştirilme tarihi: Eki 5, 2025 @ 8:48

2025’in başında ABD’de artan batarya yangınları ve yerel moratoryum kararları, Türkiye’nin enerji depolama projelerinde önlem alması gerektiğine işaret ediyor.

Hızlı bakış

16 Ocak 2025’te Kaliforniya Moss Landing BESS tesisinde çıkan yangın 300 MW civarında kapasiteyi etkiledi ve tahliyelere yol açtı.
Olay sonrası Orange County acil moratoryum ilan ederken San Diego County geçici güvenlik standartları benimsedi.
ABD’de 2025 ikinci çeyrekte 4.908 MW yeni depolama devreye girdi, güvenlik standartları ve yerel tepkiler eşzamanlı yükseldi.
Türkiye’de 25,6 GW ön lisanslı depolamalı RES GES projeleri bulunuyor, güvenlik ve yer seçimi kuralları kritik.
NFPA 855 ve UL 9540A gibi test standartlarının zorunlu kılınması, itfaiye eğitimi ve halkla iletişim moratoryum riskini azaltır.

Moss Landing Yangını ve ABD’de Yeni Güvenlik Baskısı

16 Ocak 2025’de Kaliforniya’da Vistra’ya ait Moss Landing Batarya Enerji Depolama Sistemi’nde (BESS) çıkan yangın, yaklaşık 300 MW / 1.200 MWh kapasiteye denk gelen sistemi etkiledi. Tahminen 1.200–1.500 kişi tahliye edildi ve yayılan toksik duman halk sağlığı riskini gündeme taşıdı.

Yangına suyla doğrudan müdahale edilmedi. Karena lityum-iyon bataryalarda “termal kaçış” riski yangınların kendi kendine yayılmasına neden olabiliyor. Yangın, Monterey County sınırında günlerce kontrol edilmeden sürdü. 18 Ocak’ta yangın büyük ölçüde yatıştı, fakat şubat ortasında yeniden alevlendi. Temmuz 2025’te EPA ile Vistra arasında, zarar gören bataryaların çıkarılması ve bertarafı için bir anlaşma yapıldı, bu işlem süreci aylar sürüyor.

Yerel moratoryumlar ve acil düzenleyici adımlar

Yangının ardından, Orange County yönetimi acil moratoryum ilan ederek yeni BESS projelerinin izin süreçlerini askıya aldı. San Diego County’de üst üste yaşanan iki yangın, yerel makamları geçici güvenlik standartları kabul etmeye zorladı. Aynı zamanda evrensel çapta birçok yerel yönetim (örneğin Island Park, NY; Maple Valley, WA) BESS projelerine moratoryumlar getirdi. Ancak bazı eyalet düzenleyicileri, yerel moratoryumlara rağmen projelere onay vermeyi sürdürdü — bu da düzenleyici çatışmaları doğurdu.

Kaliforniya’da yeni standartlar: GO 167 revizyonu ve SB 283 tasarısı

Kaliforniya Public Utilities Commission (CPUC), 13 Mart 2025’te GO 167’yi revize ederek BESS tesisleri için yeni işletme ve bakım standartlarını yürürlüğe koydu.

Yeni kurallar şunları içeriyor:
– Teknik log tutma zorunluluğu
– Acil durum eylem planları ve itfaiye birimleriyle koordinasyon
– Denetim ve işletme süreçlerinde CPUC’nin artan yetkisi

SB 283 (Clean Energy Safety Act) tasarısı da Mayıs 2025’te önerildi. Bu tasarı, yeni enerji depolama tesislerinin NFPA 855 standartlarına uygunluğu, kritik yapı mesafeleri (setback) ve inşaat sonrası denetimleri zorunlu hale getiriyor. Bu düzenlemeler, GO 167’nin yalnızca Kaliforniya ile sınırlı kalmayıp diğer eyaletlere örnek olabileceğini gösteriyor.

ABD genelinde BESS gelişimi ve ters rüzgarlar

2025’in ikinci çeyreğinde ABD’ye eklenen batarya depolama kapasitesi yaklaşık 4.908 MW, bu artış baskıya rağmen devam ediyor. Ancak halkın güvenlik kaygıları yaygınlaşıyor. Yerel bazda moratoryumlar giderek artıyor. Bu trend, projelerin hızını yavaşlatabilir. ABD’de de yaşananlar enerji depolamada yalnızca teknik yeterlilik değil, düzenleyici ve toplumsal lisansın da kritik hale geldiğini gösteriyor.

Türkiye için kritik dersler: Ne Yapmalı?

Doğru saha seçimi ve mesafe ilkeleri

ABD deneyimleri, tesislerin konut, okul, hastane gibi hassas yapıların yakınında olmamasının önemini ortaya koyuyor. Türkiye’de imar ve şehircilik planlarında açık güvenlik mesafeleri tanımlanmalı.

Yangın yönetimi ve itfaiye hazırlığı

Lityum-iyon bataryalar yangın söndürmeye dirençli olabilir. Termal kaçış zincirleme etki yaratabilir. İtfaiye birimleri özel eğitimle donatılmalı, erken ısı algılama sistemleri kullanılmalı.

Sigorta ve finansal mekanizmalar

Risk algısının yüksek olması sigorta maliyetlerini artırabilir. Kamu-özel işbirliği, garanti mekanizmaları ve risk paylaşımı modelleri geliştirilmeli.

Teknoloji seçimi ve test zorunlulukları

Daha stabil kimyalar (örneğin LFP) tercih edilmeli. Projeler NFPA 855, UL 9540A gibi uluslararası güvenlik testlerine uygunluk belgesi sunmalı.

Halk katılımı ve şeffaf iletişim

Yerel toplulukların projelerden haberdar edilmesi, itiraz süreçlerinin net olması moratoryum riskini azaltır.

Yeşil Haber yorumu: Türkiye zaman avantajına sahip

ABD’de başlayan yangınlar, moratoryum kararları ve düzenleyici revizyonlar, enerji depolama sektöründe büyüme önünde ciddi engeller oluşturuyor. Ancak Türkiye hala başlangıç aşamasında.

Bu avantaj, Türkiye’ye şöyle bir fırsat sunuyor:
– Erken regülasyon yapılandırılması ile sahada “sonradan uyum sağlama” yerine en baştan güvenlik entegrasyonu
– Pilot projelerle yerel deneyim kazanma
– Halkla güven tesis etme ve itirazları en aza indirme

Sonuç olarak, Türkiye bu süreci teknik ve toplumsal riskleri minimize ederek geçerse, enerji depolamada dünya ile rekabet edebilecek, sürdürülebilir bir sektör inşa edebilir.

Okur sorusu

Sizce Türkiye’de depolama projelerinde ilk zorunlu adım yer seçimi mesafe kuralları mı, yoksa NFPA 855 ve UL 9540A testlerinin şart koşulması mı olmalı? Görüşlerinizi yorumlarda paylaşın.