Danimarka’da geliştirilen bakteri infüzyonlu çimento, hem yapı malzemesi hem de enerji depolama cihazı işlevi görüyor. Evler, köprüler ve duvarlar kendi elektriğini saklayabilir hale geliyor.
Beton, bugüne kadar çoğunlukla cansız ve pasif bir malzeme olarak görüldü. Ancak Danimarka’daki Aarhus Üniversitesi’nden araştırmacılar, çimentonun bu algısını kökten değiştirecek bir çalışma yayımladı. Araştırma, Cell Reports Physical Science dergisinde yayımlandı. Shewanella oneidensis adlı bakteri türü, dış yüzeylere elektron aktarabilme yeteneğiyle biliniyor. Bu bakteri çimento matrisine eklendiğinde, elektrik yüklerini taşıyabilen ve depolayabilen biyohibrit bir ağ oluşturuyor. Sonuç: Hem yük taşıyan hem de enerji saklayan, kendini besin desteğiyle yeniden canlandırabilen bir malzeme. Bu yaklaşım, “yaşayan çimento” kavramını gerçek anlamda hayata geçiriyor.
Enerji depolayan ve yeniden canlanan bir çimento
Çimentonun içine entegre edilen mikro akışkan kanallar sayesinde bakterilere protein, vitamin, tuz ve büyüme faktörleri içeren bir besin solüsyonu verilebiliyor. Bu sayede sistem zamanla kapasitesini kaybetse bile yeniden canlandırılabiliyor. Araştırmaya göre enerji depolama kapasitesinin yüzde 80’e kadarı geri kazanılabiliyor. Bu yaklaşım, pahalı batarya değişimleri veya onarımlarına gerek kalmadan uzun vadeli enerji çözümlerinin önünü açıyor. Böylece bakteri destekli çimento, enerji depolama teknolojilerinde sürdürülebilir bir alternatif olarak öne çıkıyor.
Zorlu koşullarda test edilen dayanıklılık
Araştırma ekibi, bakteri destekli çimentoyu hem düşük sıcaklıklarda hem de yüksek ısı altında test etti. Malzeme, tüm bu koşullarda elektrik depolama ve boşaltma yeteneğini korudu. Altı çimento bloğu seri şekilde bağlandığında, bir LED ışığı yakabilecek düzeyde enerji üretildi. Bu, teknolojinin yalnızca laboratuvarla sınırlı olmadığını, gerçek dünyada da işlevsel olabileceğini gösteriyor.
Günlük kullanım için enerji potansiyeli
Araştırmacıların hesaplamalarına göre, enerji yoğunluğu kilogram başına 5 Wh olan bu çimentoyla inşa edilen sıradan bir odanın duvarları yaklaşık 10 kWh elektrik depolayabilir. Bu miktar, standart bir sunucunun bir gün boyunca çalışmasını sağlamaya yeterli. Bu değer, ticari lityum iyon bataryaların çok altında olsa da, bir bina duvarında sağlanabilecek depolama miktarıyla çarpıcı hale geliyor. Örneğin İstanbul’da bir apartman bloğunun dış cepheleri bu malzemeyle inşa edilseydi, binanın ortak alanlarının elektrik ihtiyacı büyük ölçüde karşılanabilirdi. Yani gelecekte evlerimiz, sadece güneş panellerinden enerji üretmekle kalmayacak, aynı zamanda duvarlarının içinde bu enerjiyi saklayabilecek.
Geleneksel bataryalara sürdürülebilir alternatif
Dünya yenilenebilir enerjiye yöneldikçe, uygun maliyetli ve çevre dostu depolama teknolojilerine ihtiyaç artıyor. Bugün kullanılan lityum iyon bataryalar, lityum ve kobalt gibi nadir ve pahalı elementlere bağımlı. Ayrıca zamanla performanslarını yitiriyorlar. Buna karşılık, bakteri destekli çimento bol bulunan hammaddelerden üretilebiliyor ve çevreye zarar vermiyor. Bu da onu sürdürülebilir ve ölçeklenebilir bir seçenek haline getiriyor. Türkiye’de hızla artan kentsel dönüşüm projeleri düşünüldüğünde, bu tür malzemelerin gelecekte ülkemizde de denenmesi gündeme gelebilir.
Geleceğin yaşayan altyapısı
Henüz kavramsal aşamada olsa da bu buluş, yapı teknolojilerinde yeni bir sayfa açıyor. Köprülerin kendi sensörlerini beslemesi, binaların duvarlarının batarya gibi çalışması veya altyapının kendi elektriğini üretip depolaması artık mümkün görünüyor. Araştırmacılar, bir sonraki aşamada farklı bakteri türlerinin kullanımı, ölçeklenebilir üretim yöntemleri ve uzun vadeli performans testleri üzerinde çalışmayı planlıyor. Bakteri destekli bu yeni malzeme, yalnızca inşaat sektörünü değil, enerji depolama teknolojilerinin geleceğini de yeniden tanımlayabilir.
Enerji depolayan yapılarla geleceğin şehirleri
“Yaşayan çimento” araştırması, enerji depolama sorununa yenilikçi bir çözüm getirerek hem çevresel sürdürülebilirliği hem de ekonomik erişilebilirliği birleştiriyor. Yapı malzemelerinin elektrik depolayabilmesi, gelecekte şehirlerin enerji yönetiminde devrim yaratabilir. Önümüzdeki yıllarda bu teknoloji olgunlaştıkça, akıllı binaların kendi elektriğini üretip depolaması sıradan hale gelebilir ve Türkiye gibi hızlı kentleşen ülkelerde enerji güvenliği için önemli bir adım olabilir.
İlgili makaleler
- Boğaziçi Üniversitesi’nden enerji depolamada yenilikçi adımlar
- Karbon fiber kompozitlerinin enerji depolama potansiyeli: taşıtlarda devrim
- Kömür külüyle çevreci beton: karbon emisyonu %30 azalıyor
- Kahve telvesinden biyokarbon, çimento tüketimini azaltıyor
- Mantarla üretilen malzeme, betona yeşil alternatif olabilir
- CO₂ batarya: Google ve Energy Dome’un uzun süreli depolama ortaklığı
© 2025 Yeşil Haber