Fukuoka’da kurulan tesis, tatlı ve tuzlu suyun farkından yararlanarak yılda 880.000 kWh elektrik üretiyor. 220 haneye eşdeğer bu enerji, kentteki desalinizasyon tesisini besleyecek.
Yenilenebilir enerji arayışında yeni bir sayfa açıldı. Japonya, tatlı ve tuzlu suyun doğal etkileşiminden elektrik üreten ilk ozmotik enerji santralini Fukuoka’da devreye aldı. Bu yöntem, hava koşullarına bağlı olmadan 24 saat çalışabilmesiyle dikkat çekiyor.
Osmotik enerji nedir ve nasıl elektrik üretiyor?
Osmotik enerji ya da tuzluluk farkı enerjisi, tatlı su ile tuzlu suyun etkileşiminden doğuyor. İki farklı yoğunluktaki su, yarı geçirgen bir membranla ayrıldığında tatlı su molekülleri tuzlu tarafa geçiyor. Bu hareket basınç oluşturarak türbinleri döndürüyor ve elektrik üretimi sağlanıyor. Yanma olmadan, karbon salımı olmadan ve hava koşullarına bağlı kalmadan enerji elde edilebiliyor.
Fukuoka’daki santral neden dikkat çekiyor?
Japonya’nın güneybatısındaki Fukuoka’da açılan santral, dünyada kesintisiz üretim için kurulan ikinci ozmotik enerji tesisi oldu. İlki 2023’te Danimarka’da hizmete girerken, Japonya’daki tesis yıllık 880.000 kWh kapasiteye sahip. Bu miktar yaklaşık 220 hanenin yıllık elektrik ihtiyacına eşdeğer. Türkiye’de ortalama bir hanenin yıllık elektrik tüketimi yaklaşık 2.000 kWh olduğunu düşünecek olursak, bu üretim 400’den fazla haneyi besleyecek seviyeye denk geliyor.
Tuzlu atık suyun enerjiye dönüştürülmesi
Fukuoka’daki santral, yalnızca doğal nehir ve deniz suyu karışımına dayanmıyor. Tesis, tuzdan arındırma sonrası oluşan yoğun tuzlu atık suyu kullanarak tatlı ve tuzlu su arasındaki farkı keskinleştiriyor. Bu yöntem verimliliği artırıyor ve ozmotik enerjiyi laboratuvar ölçeğinden çıkararak gerçek altyapıya entegre ediyor.
Karşılaşılan teknik zorluklar
Teknolojinin önünde hala çözülmesi gereken engeller var. Pompaların harcadığı enerji, membranlardaki sürtünme kayıpları ve tıkanmalar verimliliği azaltıyor. Ayrıca gelişmiş membranların maliyeti yüksek. Norveçli Statkraft 2009’da bir prototip geliştirmiş ancak bu nedenlerle projeyi kısa sürede sonlandırmak zorunda kalmıştı. Buna rağmen son yıllarda membran ve pompa teknolojilerindeki ilerlemeler kayıpları azaltıyor.
Danimarka’nın öncü rolü
Danimarka 2023’te Mariager kentinde dünyadaki ilk ticari ozmotik enerji santralini devreye almıştı. Bu girişim, teknolojinin laboratuvar ölçeğinden gerçek uygulamaya taşınabileceğini göstermişti. Japonya’nın Fukuoka’daki yatırımı ise bu alandaki küresel ilginin artarak sürdüğünü kanıtlıyor.
Yenilenebilir enerji çeşitliliğine katkısı
Uzmanlar ozmotik enerjinin güneş ya da rüzgar gibi büyük ölçekli üretimle yarışamayacağını belirtiyor. Ancak bu teknoloji, hava koşullarından bağımsız olarak 24 saat çalışabilmesiyle enerji çeşitliliğine katkı sağlıyor. Estuarlarda, tuz göllerinde ve arıtma tesislerinde kullanılabilmesi küresel potansiyelini artırıyor. Bazı araştırmacılar, maliyetler düştükçe ozmotik enerjinin hidroelektriğe rakip olabileceğini öngörüyor.
Türkiye için potansiyel uygulamalar
Türkiye, dört denizle çevrili coğrafyası sayesinde ozmotik enerji için güçlü bir potansiyele sahip. Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz kıyılarında nehir ağızları ve estuar bölgeleri, tatlı ve tuzlu suyun doğal buluşma noktaları olarak öne çıkıyor. Özellikle Karadeniz’e dökülen büyük nehirler, bu teknoloji için elverişli alanlar sunuyor.
Ayrıca Ege ve Akdeniz kıyılarında yer alan desalinizasyon tesisleri, tuzdan arındırma sonrası ortaya çıkan yoğun tuzlu atık suyu kullanarak ozmotik enerji üretimine entegre edilebilir. Bu yöntem, Fukuoka’daki modele benzer şekilde verimliliği artırabilir.
Geleceğe dair beklentiler
Fukuoka’daki tesis, ozmotik enerjinin artık yalnızca bir deney olmadığını, altyapıya entegre edilebileceğini ortaya koyuyor. Bu küçük ama kritik adım, teknolojinin gelecekte güvenilir yenilenebilir kaynaklar arasında yer bulabileceğini gösteriyor.
© 2025 Yeşil Haber