İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki İzelman A.Ş.’nin elektrikli araç şarj istasyonu ihalesi, şeffaflık ve rekabet kriterleri açısından eleştirilere maruz kaldı.
İhalenin kapsamı ve eleştiriler
19 Aralık 2024’te gerçekleşen İzelman A.Ş.’nin “Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Hizmet Alımı” ihalesi, sektörde büyük bir tartışma yarattı. İhale, yalnızca iki gün önce, 17 Aralık 2024’te duyurulmuştu ve teklif verme süresinin bu kadar kısa tutulması hem sektörde şeffaflık hem de adil rekabet açısından ciddi eleştirilerin hedefi oldu.
Bu kadar kısa bir teklif takvimi, pek çok sektör temsilcisinin ihaleye hazırlanmasını neredeyse imkânsız hale getirdi. Özellikle altyapı ve üstyapı yatırımları gibi yüksek maliyetli projeler için bu tür kısa süreli planlamalar, şirketlerin eşit şartlarda rekabet etmesini engelliyor. Uzmanlar, İzmir’de gerçekleşen bu sürecin, daha önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki İSPARK’ın benzer ihalelerinde yaşanan sıkıntıları yeniden gündeme getirdiğini belirtiyor. İSPARK, gelen tepkiler üzerine ihalelerini iptal ederek daha kapsayıcı süreçler oluşturmayı tercih etmişti.
İzelman’ın bu ihalesiyle ilgili eleştiriler, sadece teklif süresiyle sınırlı değil; şartnamede yer alan diğer kriterler de eşit rekabetin önündeki engeller arasında sayılıyor. Öyle görünüyor ki, elektrikli araç altyapısında İzmir’in öncü rol üstlenmesi için bu tür süreçlerin daha şeffaf ve katılımcı bir şekilde yeniden değerlendirilmesi gerekiyor.
E-Mobilite Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Avukat Osman Ataman, ihale şartnamesindeki bazı maddelerin rekabeti engelleyici olduğunu belirterek sektörde tekelleşme riskine dikkat çekti. Ataman, kısa süreli teklif süreçlerinin sektörel katılımı zorlaştırdığını ve birçok firmanın bu süreçlere dahil olmasını imkânsız hale getirdiğini ifade etti.
Şartnamenin sorunlu maddeleri
Sözleşme süresi
Sözleşmenin 01.01.2025’te başlayıp 31.12.2025’te sona ermesi öngörülüyor. Ancak altyapı ve üstyapı yatırımları için harcanacak milyonlarca liranın, bir yıl gibi kısa bir sürede geri dönüşünün sağlanamayacağı eleştiriliyor.
EPDK lisans şartı
Şartnameye göre başvuru sahiplerinin EPDK’dan alınmış ve en az bir yıl geçmiş bir lisansa sahip olmaları gerekiyor. Ancak EPDK lisanslarının 2022’de verilmeye başlandığı düşünüldüğünde, bu kriterin sektördeki birçok işletmeyi dışladığı belirtiliyor.
Soket gücü şartı
Şartname, en az 100 soketlik şarj altyapısı talep ediyor. Özellikle 120 kW ve üzeri DC soket talebi, sektörde sınırlı sayıda işletmeciyi kapsıyor ve geniş bir rekabet ortamı oluşmasını engelliyor.
İzmir’in şarj istasyonu altyapısı ve öneriler
EPDK’nın 2024 verilerine göre Türkiye genelinde 166, İzmir’de ise 62 şarj ağı işletmecisi bulunmakta. Ancak şartnamedeki katı kriterler nedeniyle bu işletmecilerin büyük çoğunluğunun ihaleye katılamayacağı belirtiliyor.
Ataman’ın önerileri arasında şunlar yer alıyor:
- Şartnamede “EPDK lisanslı” ifadesinin yeterli olması,
- İzmir’de faaliyet gösteren tüm işletmelerin ihaleye davet edilmesi,
- Türkiye genelindeki EPDK lisanslı işletmecilerin katılımını teşvik eden daha geniş bir ihale takvimi oluşturulması.
Şeffaflık ve katılımcılık önerisi
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İzelman A.Ş.’nin, ihale süreçlerinde daha şeffaf ve katılımcı bir yaklaşım benimsemesi gerektiği vurgulanıyor. Ataman, ihalenin adil rekabet koşulları altında yeniden düzenlenmesinin hem İzmir’in elektrikli araç altyapısına katkı sağlayacağını hem de sektörde güven yaratacağını belirtiyor.
E-Mobilite Derneği’nin yanı sıra sektör temsilcileri, kısa süreli duyurular ve dar kapsamlı şartnameler yerine geniş katılımlı ve şeffaf süreçlerin, belediyenin itibarını da koruyacağı görüşünde birleşiyor.
Yeşil Haber’in perspektifi: Şeffaf ve adil ihale süreçlerinin önemi
Yeşil Haber olarak, elektrikli araç şarj altyapısının geliştirilmesini destekliyor ve bu tür projelerin şeffaf, adil ve rekabetçi ihale süreçleriyle gerçekleştirilmesi gerektiğini savunuyoruz. Daha önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki İSPARK tarafından düzenlenen benzer ihalelerde de şeffaflık ve katılımcılık sorunlarına dikkat çekmiştik. Bu ihaleler, gelen eleştiriler üzerine iptal edilerek yeniden düzenlenmiş ve daha kapsayıcı hale getirilmişti.
İzelman A.Ş.’nin ihalesinde de benzer sorunların yaşandığını görmekteyiz. Teklif süresinin kısalığı, katı şartname kriterleri ve yeterli rekabet ortamının oluşturulamaması, ihale süreçlerine duyulan güveni zedeleyebilir. Bu bağlamda, ihalenin yeniden ele alınarak, daha uzun bir teklif süresi, esnek ve katılımcı şartlar sağlanması gerektiğine inanıyoruz.
Yeşil Haber olarak, bu tür projelerin hem sektörün gelişimine katkı sağlayacak hem de kamu yararını gözeten şeffaf bir şekilde yönetilmesini savunuyoruz. Elektrikli araç şarj altyapısının geliştirilmesi, yalnızca teknolojik bir gereklilik değil, aynı zamanda sürdürülebilir bir geleceğe atılan önemli bir adımdır. İzmir’in bu süreçte örnek bir model oluşturması için, belediye ve iştiraklerinin daha kapsayıcı politikalar izlemesi gerektiğini vurguluyoruz.
İlgili Makaleler
- İSPARK’ın elektrikli araç şarj istasyonu ihalesine yönelik tepkiler ve endişeler
- İSPARK, elektrikli araç şarj istasyonu ihalesi düzenliyor
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yeni şarj istasyonu ihalesi: Sorular ve beklentiler
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden elektrikli araç şarj istasyonları için yeni ihale: Şartlar ve beklentiler
- İSPARK’ın elektrikli araç şarj istasyonu ihalesi iptal edildi
Bu gönderiyi Instagram’da gör
