Ana Sayfa Öne Çıkanlar BDDK Yeşil Varlık Oranı kriterlerini açıkladı: Bankalar üçer aylık dönemlerde raporlama yapacak

BDDK Yeşil Varlık Oranı kriterlerini açıkladı: Bankalar üçer aylık dönemlerde raporlama yapacak

Yazar

May 4, 2025 @ 1:02 Değiştirilme tarihi: May 4, 2025 @ 1:02

Bankaların sürdürülebilirlik odaklı performansını ölçmek amacıyla Yeşil Varlık Oranı kapsamında teknik, çevresel ve sosyal kriterler yayımlandı. İlk raporlama Haziran 2025’te yapılacak.

BDDK kararının kapsamı ve dayanağı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), 13 Mart 2025 tarihli ve 11165 sayılı kararıyla, “Bankaların Yeşil Varlık Oranı Hesaplaması Hakkında Tebliğ” kapsamında esas alınacak teknik tarama kriterleri, çevreye önemli zarar vermeme kriterleri ve asgari sosyal güvenlik standartlarını resmi olarak yayımladı.

Bu düzenleme ile birlikte bankaların yeşil varlıklarını üçer aylık dönemlerle hesaplayarak BDDK’ya raporlaması zorunlu hale geldi. İlk raporlama tarihi 30 Haziran 2025 olarak belirlendi.

Yeşil Varlık Oranı için üç ana kriter grubu

BDDK tarafından belirlenen kriterler üç ana başlık altında sınıflandırıldı:

Teknik Tarama Kriterleri: Hangi ekonomik faaliyetlerin çevresel hedeflere katkı sunduğunu ölçen detaylı teknik değerlendirme çerçevesi.
Çevreye Önemli Zarar Vermeme Kriterleri: Faaliyetlerin, çevre üzerindeki olumsuz etkilerini engelleme veya azaltma kriterleri.
Asgari Sosyal Güvenlik Standartları: İnsan hakları, iş etiği, vergi uyumu ve adil rekabet alanlarında minimum sosyal güvenlik koşulları.

Teknik tarama kriterleri: Hangi varlıklar uyumlu sayılıyor?

Yeşil Varlık Oranı hesaplamasında teknik tarama kriterleri, sektörel ve tematik olarak detaylandırıldı. Bunlar arasında konut kredileri, yenilenebilir enerji yatırımları, sürdürülebilir ulaşım ve lojistik, tarımda verimli sulama, yeşil bina sertifikalarına sahip projeler ve düşük karbon teknolojileri yer alıyor.

Enerji sektörü örneği:

Güneş, rüzgâr, biyokütle ve küçük hidroelektrik santraller gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı projelere yönelik krediler, teknik kriterleri karşılaması halinde yeşil varlık olarak sınıflandırılabiliyor.

Çevreye zarar vermeme kriterleri

Yeşil olarak sınıflandırılan bir ekonomik faaliyetin, diğer beş çevresel hedefe zarar vermemesi gerekiyor. Bu kapsamda iklim riski değerlendirmeleri, atık yönetimi, biyoçeşitlilik, hava-su-toprak kirliliği gibi birçok çevresel alan için özel kriterler tanımlandı.

Özellikle 10 milyon USD üzerindeki yatırımlar için IPCC senaryoları doğrultusunda 10–30 yıllık iklim kırılganlık analizlerinin yapılması zorunlu hale getirildi.

Asgari sosyal güvenlik standartları: Şeffaflık ve etik gereklilikler

Uyumlu bir faaliyetin sosyal boyutu da gözetiliyor. Bu kapsamda insan haklarına saygı, işçi ve tüketici haklarının korunması, rüşvet ve yolsuzlukla mücadele, vergi ve rekabet düzenlemelerine uyum gibi kriterlerin sağlanması gerekiyor.

İşletmelerin geçmiş üç yıla dair uyum geçmişleri de değerlendirilecek. Adli veya idari yaptırım uygulanmış faaliyetler uyumlu varlık sınıflandırmasından çıkarılacak.

İlk raporlama tarihi ve periyotlar

BDDK kararına göre, bankalar Yeşil Varlık Oranlarını her üç ayda bir hesaplayarak Kuruma iletmekle yükümlü. İlk raporlama dönemi 30 Haziran 2025 olarak belirlendi.

Raporlama süreci, bankaların portföylerinde çevresel etkisi pozitif olan varlıkların oranını izleyerek, Türkiye’nin yeşil finansal dönüşümünde yeni bir şeffaflık ve standart seviyesi sunmayı hedefliyor.

Türkiye’nin sürdürülebilir finans gündeminde kritik adım

Bu kriterlerin yürürlüğe girmesi, Türkiye’de sürdürülebilir finans politikalarının somut bir uygulama alanı kazanması anlamına geliyor. Bankaların portföylerinde hangi varlıkların çevreye dost ve sosyal olarak sorumlu olduğu artık daha şeffaf şekilde ölçülebilecek.