Ana Sayfa Öne Çıkanlar Türkiye’nin yeşil ve dijital geleceğine yatırım: Yeni teşvik paketi resmen açıklandı

Türkiye’nin yeşil ve dijital geleceğine yatırım: Yeni teşvik paketi resmen açıklandı

Yazar

Haz 2, 2025 @ 20:32 Değiştirilme tarihi: Haz 2, 2025 @ 20:32

30 Mayıs 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yeni “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar“, Türkiye’nin üretim, istihdam ve rekabet gücünü artırırken yeşil ve dijital dönüşümü hızlandıracak kapsamlı teşvikleri hayata geçiriyor. Paket, stratejik, teknolojik ve yerel kalkınma odaklı yatırımlara önemli destekler sunuyor.

Yeni teşvik kararının temel amaçları ve stratejik vizyonu

Yeni yatırım teşvik kararının temel amacı, Türkiye’nin kalkınma planlarında belirtilen hedeflere ulaşmak için üretim ve istihdamı artırmak, ülkenin kritik ihtiyaçlarını karşılayarak arz güvenliğini sağlamak ve dışa bağımlılığı azaltmaktır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülecek bu karar, özellikle katma değeri yüksek yatırımların özendirilmesini, işletmelerin yeşil ve dijital dönüşümlerinin hızlandırılmasını, uluslararası doğrudan yatırımların çekilmesini ve bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasını hedeflemektedir. Başvurular, 31 Aralık 2030 tarihine kadar Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından yönetilen Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS) üzerinden elektronik olarak alınacaktır.

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi: Üç ana programla geleceğe yatırım

Yeni teşvik sistemi, “Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi” başlığı altında üç ana programı içermektedir: Teknoloji Hamlesi Programı, Yerel Kalkınma Hamlesi Programı ve Stratejik Hamle Programı. Bu programlar kapsamında desteklenen yatırımlar, bölgesel teşviklerin yanı sıra gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği, makine desteği ve yatırım yeri tahsisi gibi çeşitli destek unsurlarından yararlanabilecektir.

1. Yeşil Dönüşüm Programı: Sürdürülebilir ve kaynak verimli üretime tam destek

Stratejik Hamle Programı’nın bir parçası olarak sunulan Yeşil Dönüşüm Programı, döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlayan yatırımları destekleyecektir. Bu program, Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek olup, belirli bir tutarın üzerindeki (örneğin, asgari 50 milyon TL) yeşil dönüşüm yatırımları, Stratejik Hamle Programı’nın genel değerlendirme süreci olmaksızın desteklenebilecektir. Amaç, Türkiye’nin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasında özel sektörün rolünü güçlendirmektir.

2. Dijital Dönüşüm Programı: Teknolojik yetkinlik ve verimlilik artışı

Yine Stratejik Hamle Programı kapsamında yer alan Dijital Dönüşüm Programı, teknolojik ürün ve çözümlerin işletme süreçlerine entegre edilerek maliyet azaltımı, verimlilik ve kalite artışı ile çalışan ve müşteri memnuniyetinin yükseltilmesini hedefleyen yatırımları kapsar. Milli Teknoloji Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek bu programla, belirli bir tutarın üzerindeki (örneğin, asgari 50 milyon TL) dijital dönüşüm projeleri de Stratejik Hamle Programı altında desteklenecektir. Bu program, işletmelerin dijital altyapısını ve rekabetçiliğini güçlendirmeyi amaçlamaktadır.

3. Teknoloji Hamlesi Programı: Öncelikli ürün ve teknolojilere odaklanma

Teknoloji Hamlesi Programı, Bakanlık tarafından belirlenen ve her yıl Ocak ayında güncellenebilecek “öncelikli ürün listesi”ndeki ürünlere ya da teknolojilere yönelik yatırımları hedeflemektedir. Bu yatırımlar, Teknoloji Hamlesi Programı Değerlendirme Komitesi tarafından proje bazında değerlendirilecektir.

Stratejik yatırımlara özel teşvikler ve kriterler

Stratejik Hamle Programı, katma değeri yüksek, ülkenin kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığını azaltacak ve uluslararası rekabet gücünü artıracak araştırma-geliştirme içeriği yüksek imalat sektörü yatırımlarını destekler. Bu programda, yüksek teknolojili ürün üretimine yönelik yatırımlar için asgari sabit yatırım tutarı 100 milyon TL, diğer yatırımlar için ise 200 milyon TL olarak belirlenmiştir. Destek için projelerin sağlaması gereken ön değerlendirme kriterleri arasında yatırım konusunun “stratejik hamle yatırım konuları listesi”nde yer alması, üretilecek ürünün son bir yıldaki ihracatının ithalatı karşılama oranının azami %70 olması, katma değer oranının asgari %30 olması ve yatırım tutarının %20’si kadar öz kaynak bulunması gibi şartlar yer almaktadır.

Öncelikli alanlar ve yenilenebilir enerji yatırımlarına güçlü teşvik

Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi altında birçok farklı sektör desteklenirken, özellikle Yeşil Ekonomi ve Yenilenebilir Enerji kategorileri için önemli başlıklar bulunmaktadır:

Dijital Dönüşüm veya Yeşil Dönüşüm Programı kapsamındaki tüm yatırımlar.
İmalat sanayii işletmelerinin öz tüketimine yönelik güneş ve rüzgâr enerjisi yatırımları (sözleşme gücüyle sınırlı).
Belirli madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları (geçerli ruhsat ve izinle).
Nükleer enerji santrali yatırımları.
Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları (asgari 500 milyon TL).
Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamındaki çevre lisansına tabi yatırımlar.
Mevcut sanayi tesislerinde deprem veya yangın riskine karşı yapılan iyileştirme yatırımları.
Afet teknolojileri alanındaki yatırımlar (uygunluk yazısı ile).

Ancak, bazı enerji üretim yatırımlarında faiz/kâr payı desteği veya vergi indirimi gibi belirli destekler uygulanmayacaktır.

Sağlanan temel destek unsurları

Yeni karar kapsamında yatırımlara sağlanacak temel destekler şunlardır:

Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım malı makine ve teçhizat ithalatı için.
KDV İstisnası: Makine-teçhizat ithal/yerli teslimleri, yazılım ve gayri maddi hak satış/kiralamaları için.
Vergi İndirimi: Gelir/kurumlar vergisinde, programına göre %20-%50 arası katkı oranı ve %60 indirimli uygulama.
Faiz veya Kâr Payı Desteği: TL yatırım kredilerinde faiz/kar payı desteği (sabit yatırımın %70’ine kadar, programına göre TCMB repo faizinin belirli bir yüzdesi, azami 5 yıl; tavan destek 12-240 milyon TL).
Makine Desteği: Makine ve teçhizat alımında %25 destek (birim fiyatı min. 2 milyon TL; programına göre sabit yatırımın %15’ini ve tavan 180-240 milyon TL’yi aşamaz; faiz desteği alanlar hariç).
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: İlave istihdamda sigorta primi işveren hissesi desteği (asgari ücret üzerinden %50’si, 6. bölgede tamamı; süre 6. bölgede 12 yıl, diğerlerinde 8 yıl – Türkiye Yüzyılı Hamlesi için).
Sigorta Primi Desteği: Sadece 6. bölgedeki yatırımlarda, ilave istihdam için işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı (10 yıl süreyle).
Yatırım Yeri Tahsisi: Teşvik belgeli yatırımlar için ilgili bakanlıklarca.

Bölgesel teşvikler ve uygulama esasları

Karar kapsamında iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyelerine göre altı ana bölgeye ayrılmıştır. Destek oranları ve süreleri bu bölgelere göre farklılık göstermektedir. Örneğin, organize sanayi bölgelerinde veya belirlenen ilçelerde yapılan yatırımlar, sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bir alt bölge desteğinden yararlanabilir. Asgari sabit yatırım tutarı 1. ve 2. bölgelerde 12 milyon TL, diğer bölgelerde ise 6 milyon TL olarak belirlenmiştir (özel olarak belirtilmemişse).

Başvuru süreci ve dikkat edilmesi gerekenler

Yatırımcıların teşviklerden yararlanabilmesi için öncelikle E-TUYS üzerinden başvurarak projelerinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından değerlendirilip onaylanması ve teşvik belgesi düzenlenmesi gerekmektedir. Teşvik belgesi müracaatından önce gerçekleştirilmiş yatırım harcamaları teşvik kapsamına alınmaz. Ayrıca, KOBİ sınıfında yer almayan veya Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında desteklenen yatırımcıların, sabit yatırım tutarının %2’sinden az olmamak kaydıyla bir “ekosistem geliştirme planı” gerçekleştirmeleri beklenmektedir (vergi indirimi öngörülmeyen yatırımlar hariç).

Bu yeni düzenleme, Türkiye’nin yeşil ve dijital hedeflerine ulaşmasında özel sektör yatırımlarını kritik bir kaldıraç olarak konumlandırarak, sürdürülebilir ve teknoloji odaklı bir ekonomik büyümeyi hedeflemektedir.